Ο δρόμος προς την επιτυχία δεν είναι ποτέ ευθύς, εύκολος ή γρήγορος και, ιστορικά, κάθε τεχνολογική πρόοδος της ανθρωπότητας έχει επιτευχθεί μετά από αλλεπάλληλες αποτυχημένες απόπειρες, επαναλήψεις και βελτιώσεις.

Πιστό στην παράδοσή του, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) ανέδειξε τις μεγαλύτερες αποτυχίες του 2023, σχολιάζοντας πως μερικές φορές οι συνέπειες είναι δυσάρεστες όταν «το πνεύμα της καινοτομίας προπορεύεται της πραγματικότητας».

Το βαθυσκάφος Titan

Το καλοκαίρι του 2023, μια νέα ναυτική τραγωδία έμελλε να σημειωθεί πάνω από το ναυάγιο του Τιτανικού. Το Titan, ένα πειραματικό βαθυσκάφος χάθηκε με πέντε επιβαίνοντες ενώ κατευθύνονταν προς το βυθισμένο υπερωκεάνιο. Το υποβρύχιο ανήκε στην εταιρεία μισθωμένων εξερευνήσεων OceanGate και ήταν το πρώτο ιδιωτικό βαθυσκάφος που μπορούσε να καταδυθεί σε μέγιστο βάθος 4.000 μέτρων. Ήταν επίσης το πρώτο ολοκληρωμένο υποβρύχιο με κύτος κατασκευασμένο από τιτάνιο και ανθρακονήματα που μπορούσε να φιλοξενήσει πλήρωμα στο εσωτερικό του, το οποίο δεν ξεπερνούσε σε μέγεθος ένα μίνιβαν.

Φωτ. Ocean Gate

Μετά από δοκιμές με καταδύσεις στο μέγιστο προβλεπόμενο βάθος το 2018 και το 2019, το Titan είχε εμφανίσει προβλήματα και αντικαταστάθηκε το 2021. Την ίδια χρονιά, η OceanGate ξεκίνησε να μεταφέρει βαθύπλουτους τουρίστες στον βυθό, με αντίτιμο έως και 250.000 δολάρια.  Κατά τη διάρκεια της πρώτης αποστολής για το 2023, και οι πέντε επιβαίνοντες σκοτώθηκαν όταν το σκάφος υπέστη ενδόρρηξη κάτω από την τεράστια πίεση του βυθού. Οι ακριβείς συνθήκες του δυστυχήματος παραμένουν άγνωστες.

Ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, Στόκτον Ρας, που ήταν ανάμεσα στους νεκρούς, είχε δεχθεί αρκετές προειδοποιήσεις από ειδικούς κατά παρελθόν, για τα προβλήματα στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του βαθυσκάφους, για το οποίο δεν είναι διασταυρωθεί ανεξάρτητα πως μπορούσε να αντέξει την πίεση 400 ατμοσφαιρών. Εκείνος επέμενε ότι λάνσαρε ένα νέο πρωτοποριακό και καινοτόμο είδος τουρισμού, παρακάμπτοντας την περιττή γραφειοκρατία. Η απάντησή του ήταν «Νομίζω ότι ήταν ο στρατηγός MacArthur που είπε: “Σε θυμούνται για τους κανόνες που παραβιάζεις”».

Η OceanGate έχασε την επαφή με τον Τιτάνα στις 18 Ιουνίου και επικοινώνησε με τις αρχές αργότερα την ίδια ημέρα. Ακολούθησε μια μαζική διεθνής επιχείρηση έρευνας και διάσωσης που έληξε στις 22 Ιουνίου, όταν ανακαλύφθηκαν συντρίμμια του σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από την πλώρη του Τιτανικού.

Ρομποτικά ταξί χωρίς οδηγό

Φωτ. GM

Η περασμένη χρονιά αποδείχθηκε δύσκολη και για το εγχείρημα της αυτόνομης οδήγησης. Η Tesla εξέδωσε πρόσφατα μια μαζική ανάκληση εκατομμυρίων οχημάτων της στις ΗΠΑ, όταν αυτοκίνητα που είχαν τεθεί σε λειτουργία αυτόματης οδήγησης άρχισαν να πέφτουν πάνω σε οχήματα έκτακτης ανάγκης. Όμως η μεγαλύτερη αναποδιά καταγράφηκε στην Cruise, το τμήμα της GM που προσέφερε βόλτες με ταξί χωρίς οδηγό στο Σαν Φρανσίσκο, με στόλο περίπου 400 οχημάτων. η Cruise υποστήριζε ότι τα ρομποτικά ταξί της ήταν ασφαλή καθώς «δεν κουράζονται, δεν μεθούν και δεν στρέφουν αλλού την προσοχή τους». Είχε δημοσιεύσει μάλιστα μια ολοσέλιδη διαφήμιση σε εφημερίδα που διατυμπάνιζε ότι «οι άνθρωποι είναι απαίσιοι οδηγοί». Σύντομα όμως τα Chevy Bolts του στόλου, παρότι ήταν εξοπλισμένα με αναρίθμητους αισθητήρες και δεν είχαν άνθρωπο στο τιμόνι, άρχισαν να κάνουν λάθη και ένα από αυτά παρέσυρε έναν πεζό για 20 μέτρα. Τελικά τον Οκτώβριο, το τμήμα Μηχανοκίνητων Οχημάτων της Καλιφόρνια ανέστειλε τα ρομποταξί της GM, κάνοντας λόγο για «αδικαιολόγητο κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια».

Ο πολλαπλασιασμός των πλαστικών

Το πλαστικό είναι ένα ένα πολύ πρακτικό υλικό: είναι ισχυρό, ελαφρύ και μπορεί να πάρει σχεδόν οποιοδήποτε σχήμα: καρέκλες ψεύτικο γκαζόν, τσάντες, ελαστικά ή κλωστές. Η ανθρωπότητα παράγει 430 εκατομμύρια τόνους πλαστικού ετησίως (σημαντικά περισσότερους από το βάρος όλων των ανθρώπων μαζί), αλλά μόνο το 9% ανακυκλώνεται. Το υπόλοιπο καταλήγει στις χωματερές και στους ωκεανούς. Μικροπλαστικά εντοπίζονται πλέον παντού: στις κορυφές βουνών, στον αέρα και στο ανθρώπινο αίμα. Προς το παρόν, οι επιπτώσεις στην υγεία από την εξάπλωση της ρύπανσης των μικροπλαστικών έχουν ελάχιστα μελετηθεί. Ορισμένοι ζητούν μια διεθνή συνθήκη για τα πλαστικά ώστε να περιοριστεί η ρύπανση και πολύ ερευνητές τονίζουν ότι παρότι το πλαστικό είναι φθηνό και χρήσιμο, ο καλύτερος τρόπος για ελεγχθεί η ρύπανση δεν είναι απλώς η ανακύκλωση αλλά η μείωση της παραγωγής. Μια διαχρονική αποτυχία της ανθρωπότητας να περιορίσει τα σκουπίδια της στο όνομα της ευκολίας.