Σε reality check θεώρησε η ίδια η διοργάνωση του 3ήμερου Συνεδρίου της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, με συμμετοχή του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής και του Hellenic Observatory του LSE, αλλά και του Delphi Economic Forum, ότι καλεί αυτή η πρώτη μεγάλη εκδήλωση για τα 50χρονα της Μεταπολίτευσης. Σε μια αναμέτρηση με την πραγματικότητα, με την πρόκληση/προειδοποίηση ότι η αναμέτρηση αυτή δεν πρέπει να μας περιορίσει σε μεγέθη μικρότερα από την σκιά μας αλλ’ ούτε και σε ψευδαισθήσεις υπέρβασής τους.

Ήταν χαρακτηριστικό του πώς βιώνονται/πώς θα διανυθούν αυτές οι μέρες του 2024 που επαναφέρουν εικόνες του 1974, ότι στην εισαγωγική συζήτηση/πινγκ-πονγκ Αλέξη Παπαχελά-Κώστα Κωστή, η εναρκτήρια ατάκα ήταν ότι – στο ξεκίνημα της Μεταπολίτευσης – ο πρώτος μεν ήταν στρατευμένος στον Ρήγα Φεραίο, ο δε δεύτερος στην ΚΝΕ. Οπότε, ερωτήματα του 3ημερου Συνεδρίου όπως αν μπορεί η χώρα να αλλάξει ή/και αν είναι μεταρρυθμίσιμη χρειάζεται να προσεγγισθούν χωρίς να μένει κανείς στο πόσο έχουν χαθεί αισθήσεις ρομαντισμού, ούτε καν στο ελπιζόμενο (σημαντικότατο) κεκτημένο της εμπέδωσης της Δημοκρατίας. Αλλά με συνείδηση του ότι στο ξεκίνημα αυτής της πορείας βρίσκεται μια τραγωδία – η τραγωδία της Κύπρου, για την οποία η Ελλάδα φέρει πολύ σημαντική ευθύνη – αλλά και ότι η διαδρομή των πέντε έκτοτε δεκαετιών έδειξε αδυναμία διαδοχικών Κυβερνήσεων να αναμετρηθούν με τον λαϊκισμό. (Ο οποίος, πάντως στα μετά  τον Κωνσταντίνο Καραμανλή χρόνια, διαχέεται διακομματικά και στην ίδια την διαχείριση της εξωτερικής πολιτικής).

Καθώς, λοιπόν, το σήμερα συνοδεύεται με αρκετά βαριές πραγματικότητες – μια είναι ήδη η ασυμμετρία δυνάμεων στην σύγκριση με την Τουρκία, μια άλλη ενδεχομένως αποδειχθεί η σταδιακά εγκαθιστάμενη αμφιβολία για την πορεία της Ευρώπης, η στενή σύνδεση με την οποία έπαιξε για τους Έλληνες καθοριστικό ρόλο στην Μεταπολίτευση – η εφεξής πορεία χρειάζεται συνειδητοποιήσεις. Και αδιάπτωτη προσοχή. Πόσο μάλλον που, κατά την επισήμανση Κ. Κωστή, η φάση «δημοκρατικής παγκοσμιοποίησης» που χαρακτήρισε παγκοσμίως εν πολλοίς την μέχρι την αρχική δεκαετία του 21^ου αιώνα, έχει ήδη περάσει σε φάση αναστροφής…

Θέλοντας να εισφέρει στην ευρύτερη συζήτηση – πέρα από σειρά παρεμβάσεων /συζητήσεων σημαντικών συντελεστών του πολιτικού, οικονομικού, πανεπιστημιακού και δημοσιογραφικού κόσμου που ξεδιπλώνονται στο 3ήμερο – πρωτογενές υλικό για το πού βρίσκεται/πώς τοποθετείται «απέναντι στην Μεταπολίτευση» η κοινή γνώμη, παρουσιάστηκε μια στοχευμένη δημοσκόπηση της Pulse, με σχολιαστές Σία Κοσιώνη και Γ. Κουβαρά. Έτσι λοιπόν, στο αρκετά ιδιαίτερο «ερώτημα ποιο/τι κυριάρχησε στην ως άνω περίοδο – Δεξιά, Κέντρο ή Αριστερά –, από τους μεν ερωτώμενους άνω ων 60 ετών (που έχουν ζήσει από την αρχή την Μεταπολίτευση) 42% θεωρούν ότι επεκράτησε το Κέντρο, 27% η Δεξιά, 14% η Αριστερά. Από τον γενικό πληθυσμό, ωστόσο, μόνον το 36% προτάσσουν το Κέντρο, 29% την Δεξιά, ενώ το ίδιο 14% μένει στην Αριστερά.

Όσον αφορά, τώρα, ποια προσωπικότητα «χρωμάτισε» περισσότερο την περίοδο, οι μεν έχοντες εμπειρία της Μεταπολίτευσης δίνουν «ισοπαλία» Κωνσταντίνου Καραμανλή/Ανδρέα Παπανδρέου με 45%, ενώ στον γενικό πληθυσμό (δηλαδή όταν προστίθενται οι νεότερες ηλικίες) ο Ανδρέας προηγείται με 46%, ενώ ο Καραμανλής υποχωρεί στο 37% (την ίδια στιγμή, το ΔΞ/ΔΑ πάει από το 10% στο 17% – παίζει ρόλο η χρονική απόσταση; ή η φιγούρα Ανδρέα;).

Όσον αφορά , τώρα, το βαρύτερο ερώτημα – αν η Μεταπολίτευση/η βιωμένη Δημοκρατία ικανοποίησε ή όχι –  οι μεν παλιοί δίνουν μεγάλη, αρκετά ή σχετική ικανοποίηση κατά 63% (13% πολύ, 26% αρκετά, 24% μέτρια), ενώ στον συνολικό πληθυσμό οι θετικές προσλήψεις είναι μόλις 52% (8% πολύ, 18% αρκετά, 26% μέτρια). Βλέποντας το πράγμα από την άλλη άκρια, στον συνολικό πληθυσμό, δηλαδή συμπεριλαμβανομένων των νέων , 48% δήλωναν μη-ικανοποιημένοι (με ένα σοκαριστικό 30% μη-ικανοποιημένο)! Να είναι κι εδώ η πάροδος του χρόνου; Να είναι η αύξηση των προσδοκιών;

Και ένα τελευταίο: σε σειρά ερωτημάτων κατά πόσον στην σημερινή περίοδο βρισκόμαστε καλύτερα, στάσιμα ή χειρότερα – σε οικονομία, σε εξωτερική πολιτική, σε περιβάλλον – η γενική/συνολική αξιολόγηση δίνει για τους μεν «παλιούς» 41% καλύτερα, 16% στάσιμα, 25% χειρότερα^. ενώ για το σύνολο του πληθυσμού 33% καλύτερα, 21% στάσιμα και 34% χειρότερα. (Αυτή η ισοστάθμιση του καλύτερα με το χειρότερα, ως τελικά εξαγόμενο, δημιουργεί γνήσια ανησυχία. Σημειωτέον ότι για τα οικονομικά, το «καλύτερα» και το «στάσιμα» βρίσκονται στο 20%, το χειρότερα στο 45%)…