Όποιος αυτές τις ημέρες περνάει μπροστά από το κτίριο της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Βασιλίσσης Σοφίας, βλέπει πίσω από τον ιδιότυπο φράχτη το εσωτερικό του κτιρίου ξηλωμένο – λίγο-πολύ όπως πολλά μετασκευαζόμενα/ανακαινιζόμενα κτίρια ανά την Αθήνα. Είναι κι αυτή μια παράξενη φάση στην διαδρομή του εμβληματικού αυτού κτιρίου το οποίο εγκαινιάσθηκε πριν 63 χρόνια, χτισμένο τότε με βάση αρχιτεκτονικά σχέδια του μεγάλου Βάλτερ Γκρόπιους σε μια λογική στροφής από το Bauhaus προς τον μοντερνισμό της εποχής.

Επιδίωξη, τότε, της Αμερικανικής παρουσίας στην Ελλάδα (ήταν εποχή μετάβασης από Προεδρία Αϊζενχάουερ σε Κέννεντυ, στην Ελλάδα Πρωθυπουργία Καραμανλή) όταν μετακίνησε την έδρα της παρουσίας της από γωνία Βασ. Σοφίας/Ηρώδου του Αττικού σε ένα ολόκληρο τετράγωνο του σημερινού κτιρίου, να σηματοδοτηθεί με έναν μοντέρνο και – κυρίως! – ανοιχτό τρόπο η εικόνα των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Γι αυτό και (πέρα από τις κάθετες γραμμές της πρόσοψης «σαν τους κίονες του Παρθενώνα») είχε γίνει η επιλογή να μην υπάρχει καν περίφραξη^. αντιθέτως, από τα δέκα μαρμάρινα μεγάλα σκαλιά που ανέβαιναν από τον δρόμο στο περιστύλιο, να είναι «ανοιχτή η διάβαση, ακόμη και για τους περαστικούς με τα ψώνια τους». (Την αφήγηση μας είχε κάνει, μελαγχολικά,  ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ, Τσαρλς Ρης λίγο μετά την εκτόξευση RPG 7 προς το κτίριο της Πρεσβείας, το 2007).

Όταν, επί Χούντας, ξεκίνησαν επιχειρήσεις κατά της Αμερικανικής Πρεσβείας (έκρηξη δίπλα στην Πρεσβεία αυτοκινήτου με Τσικουρή/Αντζελόνι το 1970, εκρηκτικός μηχανισμός στο κυρίως κτίριο το 1972 με  εμπλοκή της ΛΕΑ), και πάντως όταν κατά την Μεταπολίτευση καθιερώθηκε η πορεία/διαδήλωση διαμαρτυρίας στην επέτειο του Πολυτεχνείου με κατάληξη την Πρεσβεία η εικόνα άλλαξε ριζικά. Ακόμη περισσότερο όταν 21 Απριλίου του 1975 το μπλοκ του ΕΚΚΕ/Χρήστου Μπίστη διέσπασε το αστυνομικό μπλοκ, μπήκε στο προαύλιο πετώντας αυγά και κόκκινες μπογιές στα τζάμια^. μέχρι και για φωτιά στις κουρτίνες του ισογείου είχε γίνει λόγος…

‘Ηδη το ανοιχτό περιστύλιο, άλλωστε και η μεγάλη κλίμακα της εισόδου, ήταν παρελθόν. Όμως η καθιέρωση των πορειών «προς την Πρεσβεία», η πύκνωση των επεισοδίων κατά την διάρκειά τους (το 1980 είχαμε μέχρι και τους θανάτους Κουμή-Κανελλοπούλου όταν επιχειρήθηκε η απαγόρευση) δημιούργησαν τον γνώριμο κλοιό της Αστυνομίας, γύρω από την Πρεσβεία, την συνεχή φρούρηση καθώς και την ανέγερση απαγορευτικού φράχτη. Σε μεταγενέστερες φάσεις, περισσότερο δε λόγω των «βαριάς μορφής» βομβιστικών ενεργειών κατά Αμερικανικών Πρεσβειών ανά τον κόσμο, η αρχιτεκτονική και οι διαδικασίες ασφάλειας (και) της Πρεσβείας στην Αθήνα βάρυναν – αν και κάποιος από τους τελευταίους Αμερικανούς πρέσβεις επέμεινε ο φράχτης να αντικατασταθεί με την τωρινή μορφή, που τουλάχιστον αφήνει το κτίριο να φαίνεται. Ήδη, εδώ και χρονιά, οι προξενικές υπηρεσίες μεταφέρθηκαν σε μεγάλο κτίριο (πιο ανέμπνευστης κατ’ ανάγκην αρχιτεκτονικής) το οποίο διαμορφώθηκε πίσω από την Πρεσβεία, με είσοδο από την Πέτρου Κόκκαλη/απέναντι από την πλευρική είσοδο του Μεγάρου Μουσικής.

Το εργοτάξιο αυτού του κτιρίου παρέμεινε επί κάτι σαν μία δεκαετία, με την ακόμη πιο πίσω/προς τον Λυκαβηττό μεγάλη λωρίδα γης να τελεί υπό κατάληψη με κοντέινερ, μηχανήματα και τα λοιπά χρειώδη. (Μόλις προ εβδομάδων, εκείνη η πλευρά του μεγάλου τετραγώνου της Πρεσβείας, με μέτωπο προς την οδό Δεινοκράτους, «απελευθερώθηκε». Μάλιστα φυτεύτηκαν και κάποια δειλά δεντράκια, προς στοργικό σχολιασμό των περιοίκων).

Πάντως, το τελικό βήμα είναι η εικόνα με την οποία ξεκινήσαμε: το κυρίως κτίριο της Πρεσβείας έχει αδειάσει, το εσωτερικό του έχει αποξηλωθεί. Και το (ήδη ιστορικό, πλέον) κτίριο «με υπογραφή Γκρόπιους» αναμένεται να διαμορφώσει την τελική του εικόνα προς τους κατοίκους της Αθήνας…