Όταν στις αρχές Σεπτεμβρίου η Volkswagen «τράνταξε» τη Γερμανία, ανακοινώνοντας πως εξετάζει το ενδεχόμενο να κλείσει ολόκληρες παραγωγικές μονάδες στη χώρα και να απολύσει εργαζόμενους, πολλοί θέλησαν να πιστέψουν το λιγότερο κακό σενάριο – ότι δηλαδή παρουσίαζε ως μεγάλο κίνδυνο κάτι ελάχιστα πιθανό, επειδή θα ξεκινούσε διαπραγματεύσεις με τους υπαλλήλους της για τη νέα συλλογική σύμβαση εργασίας.

Όμως η κατάσταση στη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης γίνεται ολοένα και πιο επισφαλής, αφού ο κινεζικός ανταγωνισμός πιέζει πια σε κρίσιμα μεγέθη τον κολοσσό, εμποδίζοντάς τον να προχωρήσει με επιτυχία στον μετασχηματισμό προς την ηλεκτροκίνηση. Σχολιάζοντας την εξέλιξη η εφημερίδα Handelsblatt τόνισε πως τα διαρθρωτικά προβλήματα της VW «ήταν γνωστά»: τα οχήματά της έχουν υπερβολικά υψηλό κόστος παραγωγής σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές και, ειδικά στην ηλεκτροκίνηση, οι υψηλές τιμές πώλησης δεν δικαιολογούνται για πολλούς αγοραστές.

Κατά την ενημέρωση 10.000 εργαζομένων στην έδρα του ομίλου στο Βολφσμπουργκ, το διοικητικό συμβούλιο αποδοκιμάστηκε όταν παρουσίασε σχέδιο εξυγίανσης που περιλαμβάνει κλείσιμο ενός εργοστασίου (για πρώτη φορά στην 87χρονη ιστορία της), άρση του καθεστώτος «εγγυημένης απασχόλησης» και πιθανή περικοπή θέσεων εργασίας.

Ο οικονομικός διευθυντής του κολοσσού, Αρνό Άντλιτς, υπεραμύνθηκε των αποφάσεων της διοίκησης, κάνοντας λόγο για «πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα», την ώρα που στην Ευρώπη πωλούνται πλέον δύο εκατομμύρια λιγότερα αυτοκίνητα ετησίως, σε σύγκριση με τα προπανδημικά επίπεδα.

«Αυτό δύσκολα θα αλλάξει», εκτίμησε, προσθέτοντας πως για τη Volkswagen που κατέχει το 25% της ευρωπαϊκής αγοράς, «λείπουν» οι πωλήσεις 500.000 αυτοκινήτων τον χρόνο, δηλαδή της παραγωγής δύο εργοστασίων. «Αυτό δεν έχει να κάνει με τα προϊόντα μας ή με τις κακές επιδόσεις των πωλήσεων, απλώς η αγορά δεν υπάρχει πια», ισχυρίστηκε ο Άντλιτς.

Λίγες ημέρες αργότερα, η εταιρεία άρχισε να υλοποιεί τις αποφάσεις, ξεκινώντας από τον τερματισμό της 30ετούς συμφωνίας με το συνδικάτο που προσέφερε ασφάλεια από την απώλεια θέσεων σε περίπου 120.000 εργαζόμενους. «Πρέπει φέρουμε Volkswagen σε θέση που να μπορεί να μειώσει το κόστος στη Γερμανία σε ανταγωνιστικό επίπεδο, προκειμένου να επενδύσουμε σε νέες τεχνολογίες και νέα προϊόντα από τους δικούς μας πόρους», ανέφερε στην ανακοίνωση ο Γκούναρ Κίλιαν, επικεφαλής του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού και εργασίας της Volkswagen.

Η συμφωνία διασφάλισης θέσεων εργασίας μεταξύ της Volkswagen και του συνδικάτου IG Metall, το οποίο εκπροσωπεί εργαζόμενους στην αυτοκινητοβιομηχανία και σε άλλες βαριές βιομηχανίες, υφίσταται από το 1994, προβλέποντας προστασία από απολύσεις μέχρι το 2029. Μετά τις τελευταίες εξελίξεις όμως, η προστασία θα ισχύσει μέχρι το τέλος του έτους και οι απολύσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2025.

Η Daniela Cavallo, η οποία ηγείται του συμβουλίου εργαζομένων στη Volkswagen και είναι μέλος του IG Metall, διεμήνυσε ότι το συνδικάτο θα αγωνιστεί για την διασφάλιση της συμφωνίας εργασίας. «Θα προβάλλουμε σθεναρή αντίσταση σε αυτή την ιστορική επίθεση στις θέσεις εργασίας μας», ανέφερε η κ. Cavallo σε δήλωσή της. «Δεν θα γίνουν απολύσεις».

Η Volkswagen προσπαθεί να εξοικονομήσει 10 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2026 για να επιτύχει τον στόχο της για κέρδη 6,5%, αλλά χάνει έδαφος από τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων στην Κίνα και αισθάνεται όλο και περισσότερο την πίεση στο εσωτερικό της Γερμανίας, καθώς οι εν λόγω αυτοκινητοβιομηχανίες επεκτείνονται στην Ευρώπη.

Οι νέες εταιρείες, πολλές από τις οποίες είναι κινεζικές, έχουν πάρει ένα 6% της αγοράς στη Δυτική Ευρώπη μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια, «οδηγώντας σε μια μικρότερη πίτα με μια κατάσταση battle royale για το μερίδιο αγοράς», έγραψε σε σημείωμά του ο Matthias Schmidt, αναλυτής της αγοράς αυτοκινήτων στο Βερολίνο.

Η Volkswagen και το συνδικάτο αναμένεται να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μια νέα μισθολογική συμφωνία το φθινόπωρο. Το συνδικάτο επιδιώκει αύξηση των μισθών κατά 7%, μαζί με πρόσθετα αιτήματα, όπως η αποτροπή του κλεισίματος των εργοστασίων. Όμως, ο τερματισμός της συμφωνίας για την προστασία των θέσεων εργασίας σημαίνει ότι αν οι δύο πλευρές δεν μπορέσουν να καταλήξουν σε νέα συμφωνία, οι εργαζόμενοι που προσλήφθηκαν πριν από το 2005 θα δικαιούνται μισθούς και παροχές που ίσχυαν πριν από 20 χρόνια, οι οποίες, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του συνδικάτου, μπορεί να ανέρχονται σε επιπλέον «εκατομμύρια» δολάρια. Μια τέτοια κατάσταση θα έπληττε τις προσπάθειες της εταιρείας να επιστρέψει στην κερδοφορία, πράγμα που σημαίνει ότι οι απολύσεις «δεν θα μπορούσαν να αποκλειστούν», ανέφερε η Volkswagen σε ανακοίνωσή της.

Ο όμιλος απασχολεί περίπου 650.000 άτομα σε όλο τον κόσμο και κατέχει 10 μάρκες, μεταξύ των οποίων η Porsche και η Audi. Την περασμένη εβδομάδα, η εταιρεία ενημέρωσε τους επικεφαλής ενός συνδικάτου σε εργοστάσιο στις Βρυξέλλες ότι δεν είχε σχέδια να συνεχίσει την παραγωγή του μοντέλου Q8 εκεί μετά το 2025. Εάν η εταιρεία αποφασίσει να μην λανσάρει ένα νέο μοντέλο στο εργοστάσιο, αυτό θα κλείσει και θα χαθούν 3.000 θέσεις εργασίας.