Σε μία περίοδο που πολλές δυτικές χώρες αντιμετωπίζουν πρόβλημα στέγασης με ελλείψεις προσφοράς και αυξήσεις τιμών, η Ιαπωνία καλείται να αντιμετωπίσει τη διαμετρικά αντίθετη κατάσταση – υπερπροσφορά στην αγορά ακινήτων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023, στην Ιαπωνία άδεια παραμένουν περισσότερα από 9 εκατομμύρια σπίτια, και ορισμένα από αυτά τα «akiya» πωλούνται πλέον για λιγότερα από 10.000 δολάρια.

Εγκαταλελειμμένα για χρόνια, «ανεπιθύμητα» ακίνητα απαντώνται παντού: από τις αγροτικές περιοχές έως τις μεγάλες πόλεις.

Το πρόβλημα εντείνεται από το δημογραφικό, καθώς ο δείκτης γονιμότητας της χώρας έχει βυθιστεί στο ιστορικό χαμηλό των 1,2 γεννήσεων ανά γυναίκα, οδηγώντας σε πληθυσμιακή κρίση. Τα ποσοστά των θανάτων έχουν ξεπεράσει τα ποσοστά γεννήσεων, οι ηλικιωμένοι πληθαίνουν και, όταν φεύγουν από τη ζωή, κανείς δεν έχει μείνει πίσω να τους κληρονομήσει.

«Το πρόβλημα των akiya έχει δημιουργηθεί εδώ και δεκαετίες, με ρίζες στη μεταπολεμική οικονομική άνθηση της Ιαπωνίας, η οποία οδήγησε σε μια αύξηση της κατασκευής κατοικιών», δήλωσε στο CNBC ο Tetsuya Kaneko, επικεφαλής έρευνας και παροχής συμβουλών στην Savills Japan. Το ζήτημα έχει πιο πιεστικό από τη δεκαετία του 1990 και μετά, εξαιτίας της οικονομικής επιβράδυνσης της Ιαπωνίας και επιδεινώθηκε με τις προαναφερθείσες αλλαγές στο δημογραφικό, όπως εξηγεί ο ίδιος.

Η αστικοποίηση συμβάλλει στην αύξηση των akiya. «Καθώς οι νεότερες γενιές μετακινούνται στις πόλεις για εργασία, οι αγροτικές περιοχές μένουν με γηράσκοντες πληθυσμούς, ανθρώπους που πεθαίνουν ή που δεν είναι σε θέση να συντηρήσουν τα σπίτια τους», προσθέτει. Ακόμη κι όταν υπάρχουν κληρονόμοι, πολλοί είναι απρόθυμοι να επιστρέψουν και να ζήσουν σε αυτά ή να τα πουλήσουν, κι έτσι αυξάνονται τα εγκαταλελειμμένα σπίτια στην αγορά.

Ενα σπίτι που είναι άνω των 30 ετών θεωρείται από κάθε άποψη παλιό και οι ντόπιοι φοβούνται να επενδύσουν σε αυτά, καθώς θεωρούν πως θα έχουν προβλήματα ασφαλείας και η ανακαίνιση θα τους στοιχήσει πολύ ακριβά, πάνω και από την υφιστάμενη αξία του ακινήτου. Τελικά, πολλοί Ιάπωνες απαξιώνουν τα akiya πιστεύοντας πως είναι περισσότερο πρόβλημα παρά ευκαιρία κέρδους, όπως εξηγεί ο ιδρυτής του Cheap Houses Japan, μιλώντας στο CNBC. 

Τα akiya φαίνεται πως προσελκύουν τώρα την προσοχή ξένων αγοραστών. «Έχουμε παρατηρήσει μια αυξητική τάση στις αναζητήσεις από το εξωτερικό … Υπάρχει αύξηση του ενδιαφέροντος», δήλωσε ο Kaneko. Κάποιοι από αυτούς αναζητούν ένα σπίτι σε μια ήσυχη εξοχή του εξωτερικού για ιδιοκατοίκηση ή εκμετάλλευση (η πανδημία και η προώθηση της τηλεργασίας βοήθησε σε αυτό), αλλά αρκετοί φαίνεται πως είναι συνταξιούχοι που ψάχνουν για ένα «καταφύγιο» να γεράσουν μακριά από τις εντάσεις. Χωρίς απαραίτητα κι αυτοί να έχουν νεότερους κληρονόμους.