Μπορεί να είναι μαγικό πράγμα οι αντικατοπτρισμοί, να είναι μαγικές οι μακρινές εικόνες που η θερμοκρασιακή αναστροφή/διάθλαση του φωτός φέρνει κοντά σου: όπως όταν στην έρημο της Αλγερίας ή του Μαρόκου βλέπεις δίπλα μιαν όαση που δεν είναι καθόλου κοντά, ή όταν στην καλοκαιρινή νησιωτική Ελλάδα βλέπεις διπλό ένα νησί, ή έναν δρόμο τον βλέπεις να τελειώνει σε κάτι σαν λίμνη. Βέβαια… καλόν είναι η πορεία στην έρημο να γίνεται με ασφαλείς συνθήκες, ή πάλι η πορεία στον δρόμο να γίνεται με κάποια προσοχή. Άλλωστε η θρυλική Fata Morgana, το κάστρο της μάγισσας αδελφής του Βασιλιά Αρθούρου στα στενά της Μεσσίνας, ή πάλιν ο Ιπτάμενος Ολλανδός που μετέγραψε από τον θρύλο ο Βάγκνερ, ήταν προειδοποιήσεις για τους κινδύνους από το φαντασιακό όταν (όπως στη θάλασσα) έρχεται σε τριβή με το πραγματικό.

Τη σύγχρονη εκδοχή της μαγείας του αντικατοπτρισμού, αλλά και των κινδύνων από την αυτοπαγίδευση σ’ αυτόν, τη βλέπουμε για παράδειγμα στην πορεία των «μεγάλων» διεθνών ισορροπιών: Δείτε πώς η αίσθηση κυριαρχίας στην παγκόσμια ατζέντα της εποχής Τραμπ αυτοϋπονομεύθηκε τόσο με την «εκτός ορίων» συζήτηση για τους δασμούς και τη δημοσιονομική (αν)ισορροπία των ΗΠΑ, αλλά και πώς η υπέροχη σχέση/bromance Τραμπ-Μασκ ανατινάχθηκε στην επόμενη στροφή. Περιμείνατε στη συνέχεια πώς το διεθνές χρέος των ΗΠΑ θα πείσει με ένα Mar-o-Lago Agreement (αντίστοιχο του Smithsonian Agreement επί Νίξον) ότι θα ανακυκλωθεί χωρίς σοκ…

Δείτε και πώς η αίσθηση ισχύος της αεροπορικής συνιστώσας της ρωσικής πυρηνικής «τριάδας» τρώθηκε από μερικές δεκάδες drones της Ουκρανίας, αλλά και πώς η ίδια αυτή «επιτυχία Δαυίδ κατά Γολιάθ» έδειξε τι; Ότι οι συμφωνίες αμοιβαίου περιορισμού των πυρηνικών όπλων (που απαιτούν μη-κάλυψη των σταθμευμένων βομβαρδιστικών…) απέκτησαν πλέον νέο αδύναμο σημείο, σε εποχή ανοιχτής κρίσης. 

Δείτε και το επόμενο, που μας αγγίζει αμεσότερα: Πάει η Ευρώπη να διευρύνει τον επανεξοπλισμό της, με ReArm Europe/SAFE/EDIP κ.ο.κ. με Τουρκία – ενώ η Ελλάδα/χώρα-μέλος λειτουργεί υπό συνθήκες casus belli από την Τουρκία (για την οποία υπάρχει υπερπροθυμία να συμμετάσχει στο SAFE), η δε Κυπριακή Δημοκρατία/επίσης χώρα-μέλος που όμως δεν αναγνωρίζεται καν ως κρατική οντότητα από την ίδια Τουρκία (για την οποία υπάρχει υπερπροθυμία κ.τ.λ.). Α, ναι, και προκειμένου να εξασφαλισθούν πόροι, π.χ. για το Πρόγραμμα SAFE, εκτρέπονται προς τα εκεί τα αδιάθετα υπόλοιπα του Ταμείου Ανάκαμψης/NextGenEU. Που προσδοκούσαμε να το τραβήξουμε λιγάκι πέρα από το καλοκαίρι του 2026, οπότε και λήγει τυπικά. (Πλήρης αντιστροφή εκείνου του «τα σπαθιά να γίνουν αλέτρια», μνήμης σοσιαλιστικού ρεαλισμού).

Για να προσγειωνόμαστε όμως στα δικά μας, όπου οι αντικατοπτρισμοί είναι ακόμα βαθύτερα ριζωμένοι στην πολιτική μας παράδοση και τη δημόσια πρόσληψη του πολιτικού: Δείτε την ευφρόσυνη καταγραφή των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων (και του «πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου 500 εκατ. ευρώ λόγω ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες»). Ο Πρωθυπουργός την επανέφερε στη φεϊσμπουκική επικοινωνία του με τους πολίτες επικαλούμενος και τα «καλά» νέα από Βρυξέλλες. [Μικρή απογοήτευση από τις rating agencies: η Scope δεν έδωσε τον Μάιο πρόσθετη αναβάθμιση – κι ας ήταν η πρώτη που μας «έδωσε» επενδυτική βαθμίδα. Ούτε άλλωστε η Fitch, που μας κράτησε σταθερά εκεί που μας είχε, … άντε με «θετική προοπτική»]. Θα διερωτηθεί κανείς: Πώς με ζωηρά πρωτογενή πλεονάσματα, έχουμε συνολικό έλλειμμα στον προϋπολογισμό 5ετίας 2020-24 άνω των 50 δισ. ευρώ; Και πώς καλύφθηκε το εν λόγω έλλειμμα, αφού το συνολικό κρατικό χρέος κρατήθηκε χαμηλά και μάλιστα , ως ποσοστό του ΑΕΠ, που μετρούν οι Οργανισμοί (και οι αγορές), υποχώρησε αισθητά, καθώς το ΑΕΠ κινήθηκε ανοδικά; Η απάντηση θα χρειαστεί να αναζητηθεί στη μεγάλη αύξηση του ενδοκυβερνητικού χρέους, με την προτίμηση που δείχνεται στη χρήση (πολύ) βραχυπρόθεσμων δανείων ταμειακής διευκόλυνσης μέσω repos. [Μια ανησυχία για τον χειρισμό των προκαταβολών πόρων ΕΕ προτού εκτελεσθούν οι αντίστοιχες δράσεις αποτελεί μέρος του ζητήματος].

Νομίζετε ότι αυτή είναι η κύρια περίπτωση αντικατοπτρισμού; Ρίξτε μια ματιά –για να περάσουμε και στα διεθνοπολιτικά– στο πώς χάνεται στο βάθος του χρόνου/της θάλασσας η Great Sea Interconnector, το καλώδιο διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-(Ισραήλ). Ή στο πώς χρειάζεται σύντονη επικοινωνιακή προσπάθεια για να επικρατήσει η άποψη ότι η Ελλάδα αντέταξε με επιτυχία άρνηση («βέτο», για να θυμόμαστε τα παλιά) στη συμμετοχή της Τουρκίας στα Ευρωεξοπλιστικά/SAFE κ.ο.κ. Ή ακόμη στο ότι δεν παραμέλησε σχέσεις με Λιβύη ώστε αυτή να μη στραφεί πιο μονόπλευρα προς Τουρκία (με Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο στο φόντο).

Και –αν αντέχετε τον κλαυσίγελο– δείτε σε πολύ πιο χαμηλούς ορόφους την … πολιτική διαχείριση του σύστριγκλου στους αγώνες μπάσκετ.

Αν θέλει κανείς να αντλήσει λίγη ανατολική σοφία προκειμένου να εκτονώσει όλην αυτήν την πίεση, ας πάει στον διάλογο του Μεγάλου Πάντα με τον Μικρό Δράκο (στην αλληγορία του Τζέιμς Νόρμπερι), όπου τίθεται το ερώτημα: «Τι είναι εκείνο που μετράει; Το ταξίδι ή ο προορισμός;». Και η απάντηση: «Η παρέα!». 

Προσγείωση στα δικά μας: περισσότερο από το (όποιο) αποτέλεσμα, μας μετράει το να αισθανόμαστε σε καλή παρέα, να πορευόμαστε με καθησυχαστική παρέα…