Είτε προφέρεται Κολούμπια, είτε Κολάμπια – είναι χαρακτηριστικό της ρηχότητας της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα, το πόση προσοχή δόθηκε σε αυτήν την διάσταση προ καιρού… – η κινητοποίηση των φοιτητών στο τόσο επιδραστικό αυτό Πανεπιστήμιο των ΗΠΑ εναντίον της φρίκης στην Γάζα, γίνεται φανερό ότι ξύπνησε «κάτι» από αντανακλαστικά λησμονημένων εποχών. Όμως εποχών με πολιτικό βάρος.

Κάτι από το κίνημα εναντίον του Πολέμου σε Βιετνάμ^. κάτι από τα γεγονότα του 1968 σε Μπέρκλεϋ, Νέα Υόρκη, και την διατάραξη της Προεδρικής εκλογής του 1968^. κάτι από το Strawberry Statement (το οποίο ως ταινία δεν πέτυχε στην εποχή του, αλλ’ εν συνεχεία απέκτησε εμβληματικό χαρκτήρα). Κάτι από την διεκδίκηση του δικαιώματος διαμαρτυρίας αλλά και μπολιάσματος των γεωπολιτικών επιλογών με … πώς το λέγαμε αυτό; Με ενσυναίσθηση και ανθρωπιά.

Μέρα με την ημέρα, νέα Πανεπιστήμια της ελίτ – ναι! της ελίτ των ΗΠΑ –  του Ivy League αλλά και σημαντικά πολιτειακά, έρχονται να προστεθούν: Γεηλ, Νορθήστερν, CUNY, Τζώρτζ Ουάσιγκτον, Οχάϊο, Τέξας/UTA, Nότιας Καλιφόρνιας/USC…

Στο Κολούμπια, του οποίου η φοιτητική εξέγερση απέκτησε ήδη εμβληματικό ρόλο στον μηντιακό κόσμο, η διοίκηση του Πανεπιστημίου με Πρόεδρο την Μινούς Ταλαάτ Σαφίκ – Αιγύπτια οικονομολόγο, προηγουμένως επικεφαλής του LSE αλλά και αντιπρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλο του ΔΝΤ (2011-14) και υποδιοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας (2014-17): πιο κατεστημένη φιγούρα, δύσκολα βρίσκεται! – δείχθηκε εξαρχής συμβιβαστική με την διοργάνωση κατάληψης και τις αρκετά υψηλού προφίλ φοιτητικές εκδηλώσεις που την πλαισίωσαν. Η εικόνα των αντίσκηνων των φοιτητών στο γρασίδι της εισόδου, μπροστά από τα μνημειακά κτίρια του Κολούμπια, «έγραψε» ίσως και περισσότερο από τις θέσεις υπέρ των Παλαιστινίων/κατά της φρίκης στην Λωρίδα της Γάζας και κατά της ανοχής των ΗΠΑ/της Δύσης στην φρίκη αυτή. 

Το γεγονός ότι μαχητικά εναντίον των φοιτητικών καταλήψεων βρέθηκαν από πολύ νωρίς σημαντικοί Εβραίοι χρηματοδότες του Πανεπιστημίου απειλώντας με απόσυρση της στήριξής τους επειδή θεωρούσαν ότι το φοιτητικό κίνημα είχε αντισημιτική χροιά, δεν βελτίωσε την εικόνα των πραγμάτων. (Μέρος αυτής της καμπάνιας των χρηματοδοτών είχε προσλάβει δυσάρεστο χρωματισμό, όταν ζητήθηκε από το Πανεπιστήμιο να δημοσιοποιήσει τα ονόματα των κινητοποιημένων φοιτητών, ώστε να τεθούν σε black-list πράγμα που θα τους μπλόκαρε αργότερα την καριέρα τους. Βαρύτερη, πιο ξεθεμελιωτική απειλή για Αμερικανό φοιτητή, δύσκολα θα βρισκόταν!). Βέβαια, στην φοιτητική κινητοποίηση συμμετέχουν και Εβραίοι φοιτητές με έντονα ακτιβιστικές, αντι-Νετανιάχου τοποθετήσεις, άνθρωποι που συνειδητοποιούν ότι η σημερινή χωρίς-όρια στάση του Ισραήλ στην Γάζα και η (φθίνουσα, πλην συνεχιζόμενη) στήριξη-ανοχή των ΗΠΑ/της Δύσης τελικά απονομιμοποιεί στα μάτια της παγκόσμιας κοινής γνώμης ένα έθνος που είχε ταυτισθεί με μια από τις πιο βίαιες εμπειρίες της ιστορίας – το Ολοκαύτωμα – ενώ τώρα έχει εγκατασταθεί στον ρόλο του επιθετικά αυτοδικαιωμένου θύτη.

Όπως το έφερε η Ιστορία, τις ημέρες ακριβώς αυτές τιμούνταν τα 30 χρόνια από την κατάργηση του καθεστώτος απαρτχάιντ στην Νότια Αφρική: και τότε, είχαν προηγηθεί πλήθος φοιτητικές κινητοποιήσεις εναντίον του απαρτχάιντ^. και τότε, οι φοιτητές απαιτούσαν από τα Πανεπιστήμια να άρουν τις επενδύσεις των κεφαλαίων τους (πάλι η διάσταση της χρηματοδότησης των μεγάλων ιδρυμάτων μέσω δωρεών…) σε εταιρείες συνδεόμενες με το καθεστώς απαρτχάιντ. [Τώρα, οι αντίστοιχες διεκδικήσεις των φοιτητών του Κολούμπια και των άλλων Πανεπιστημίων για divestment/απο-επένδυση από εταιρείες με συμφέροντα στο Ισραήλ είναι άνευ αντικειμένου. Γιατί; Επειδή τις επενδύσεις των Πανεπιστημίων, τις διαχειρίζονται πλέον μεγάλοι διαχειριστές κεφαλαίων, οι οποίοι μπορεί να προσκυνούν την περιβαλλοντική ευαισθησία ή τα κριτήρια ESG, αλλ’ από κριτήρια αντιπολεμικά, άσε καλύτερα!]

Πάντως, καθώς η Αμερική δεν θα πάψει να είναι Αμερική και η διάσταση του «νόμος και τάξη» βρίσκεται βαθιά ριζωμένη στα πολιτικά/κοινωνικά αντανακλαστικά της, δεν άργησαν οι εκκλήσεις για αστυνομική επέμβαση. Και υπήρξαν όντως παρεμβάσεις, σχετικά συγκρατημένες πάντως με συλλήψεις φοιτητών. Αυτό δεν πήγε πολύ καλά, καθώς μετά από τις πρώτες τέτοιες επεμβάσεις, βρέθηκαν δεκάδες καθηγητών και άλλων διδασκόντων να σχηματίζουν κλοιό προστασίας γύρω από τα αντίσκηνα της φοιτητικής κατάληψης. Η δε Μινούς Σαφίκ, η οποία είχε κληθεί στο Κογκρέσο ώστε να δώσει εξηγήσεις για καταγγελλόμενες αντισημιτικές διαστάσεις της φοιτητικής διαμαρτυρίας, προτίμησε να αποφασίσει ακόμη και διεξαγωγή μαθημάτων διαδικτυακά προκειμένου να αποφύγει την συμμόρφωση με την πίεση που δεχόταν να ζητήσει την διάλυση των καταλήψεων με αστυνομική παρέμβαση . (Προδήλως, οι σκιές των εικόνων καταστολής της δεκαετίας του. 60 – της «police-riot» όπως είχε χαρακτηριστεί από Επιτροπή Διερεύνησης των γεγονότων του 1967-68 στις ΗΠΑ – δεν έχουν σβήσει τελείως). Βέβαια ο Πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων Μάικ Τζόνσον μίλησε στο Κολούμπια, καλώντας την Μινούς Σαφίκ να παραιτηθεί «αν δεν μπορούσε να επαναφέρει την τάξη» και ζητώντας από τον Πρόεδρο Μπάϊντεν «να αναλάβει κυβερνητκή δράση» απέναντι στους διαδηλωτές. Βασικό επιχείρημα του (Ρεπουμπλικανού) Μάικ Τζόνσον, όπως και πολλών που κατακρίνουν τις αντι-Ισραηλινές φοιτητικές διαδηλώσεις και καταλήψεις, είναι ότι και απειλούν την συνεχιζόμενη συμμετοχή Εβραϊκού θρησκεύματος φοιτητών στις εργασίες του Πανεπιστημίου, ή και την ασφάλειά τους. Οι φοιτητές της κατάληψης συνεχώς τον διέκοπταν με συνθήματα^. ο ίδιος κάποια στιγμή ανταπάντησε λέγοντας: «Να την χαίρεστε την ελευθερία του λόγου σας!».

Πάντως, έτσι που η βάση του Δημοκρατικού Κόμματος – και μάλιστα οι νεότερες ηλικίες ψηφοφόρων, όχι δε μόνον φοιτητές των Ivy League Πανεπιστημίων – έχει εδώ και καιρό στραφεί εναντίον της στάσης Μπάϊντεν για ανεπιφύλακτη στήριξη προς το Ισραήλ, η χρήση των αντανακλαστικών «νόμος και τάξη» για καταστολή στα Αμερικανικά Πανεπιστήμια δεν φαίνεται εύκολο να επικρατήσει μέσα στην προεκλογική εκστρατεία.

Ενώ, εν τω μεταξύ, η φοιτητική αμφισβήτηση πάει να διαβεί τον Ατλαντικό. Ήδη οι Sciences Po των Παρισίων δοκίμασαν μια πρώτη γεύση (ο αποκλεισμός των τάξεων έφερε κι εκεί την διεξαγωγή on-line μαθημάτων), ενώ Βερολίνο και Στοκχόλμη ακολούθησαν. Στο Λονδίνο, εν τω μεταξύ, οι φιλο-Παλαιστινιακές διαδηλώσεις έχουν λάβει εδώ και εβδομάδες διαστάσεις.

Μένει να δούμε, τώρα-τώρα, αν τυχόν παύση των εχθροπραξιών με ελευθέρωση/ανταλλαγή αιχμαλώτων θα αρκούσε για να απενεργοποιήσει την φοιτητική αυτή ωρολογιακή βόμβα.