Ολοένα και περισσότερες εταιρίες αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας και απευθύνονται σε δανειστές ιδιωτικών πιστωτικών ταμείων, επιδιώκοντας να εξοικονομήσουν κεφάλαια καθυστερώντας την αποπληρωμή των χρεών τους.

Το ποσοστό των εταιρειών που αφήνουν το χρέος τους να διογκωθεί και αντί να πληρώσουν μετρητά, επιχειρούν να εξασφαλίσουν νέα δάνεια με παροχή υπηρεσιών στους δανειστές (το PIK ή Payment in Kind) αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου και ενδεικτική της τάσης είναι η εικόνα στις ΗΠΑ σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του οργανισμού αξιολόγησης Moody’s.

Αυτού του είδους τα δάνεια έχουν μια παγίδα: ενώ παρέχουν προσωρινή ανακούφιση, συχνά συνοδεύονται από υψηλότερο επιτόκιο σε ένα αυξανόμενο φορτίο χρέους καθώς συσσωρεύονται οι πληρωμές που εκκρεμούν.

Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times, τα εισηγμένα στο χρηματιστήριο funds που παρακολουθεί ο οίκος αξιολόγησης Moody’s κατέγραψαν τα υψηλότερα επίπεδα εσόδων μέσω πληρωμών σε είδος, από την έναρξη της καταγραφής αυτών των στοιχείων το 2020.

Η αύξηση αυτού του είδους των δανείων PIK είναι ένδειξη πιέσεων στην «βαρομετρική» για τις διεθνείς αγορές Αμερική, ιδίως για τις επιχειρήσεις που είχαν χρηματοδοτηθεί κυρίως από ιδιωτικά κεφάλαια και τώρα παλεύουν με τα βάρη των τόκων.

Εναλλαγή από την άνθηση στην ύφεση

Πρόσφατη έρευνα από το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών των ΗΠΑ, με στοιχεία από 115 χώρες, υπογράμμιζε στα τέλη καλοκαιριού πως το αυξανόμενο εταιρικό χρέος μπορεί να είναι η πιο σαφής προειδοποίηση για μια δημοσιονομική κρίση στον ορίζοντα, αποτελώντας πιο ισχυρή ένδειξη και από τα χρέη των νοικοκυριών. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής παραβλέπουν συχνά το βασικό αυτό σημάδι πιθανής εκτεταμένης δυσπραγίας: Την ποιότητα των εταιρικών πιστώσεων και την ανάπτυξη, λέει η καθηγήτρια του Harvard Business School Victoria Ivashina.

Το εταιρικό χρέος αποτελεί τροχοπέδη στην ανάκαμψη, καθώς καλύπτεται πιο αργά από ό,τι αυτό των νοικοκυριών. Μόλις οι τράπεζες αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν αυτό το φορτίο ανεξόφλητου χρέους, ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι οι συνέπειες διογκώνονται, σχολιάζει στο Harvard Business School η Ivashina, καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων και επικεφαλής του τμήματος Χρηματοοικονομικών στο HBS.

Η Moody’s εκτιμά ότι το 7,4% των εσόδων που ανέφεραν τα ιδιωτικά πιστωτικά κεφάλαια το προηγούμενο τρίμηνο έχουν τη μορφή πληρωμών σε είδος, (PIK). Αναλυτές της Bank of America ανεβάζουν το ποσοστό στο 9%.

«Το PIK γεννήθηκε από ανάγκη και είναι κάτι που οι άνθρωποι της αγοράς θεωρούσαν ως μια προσωρινή κατάσταση», δήλωσε στους Financial Times ο Sheel Patel, εταίρος της King & Spalding, αναφερόμενος στα πρόσφατα υψηλά επιτόκια. «Παρόλο που το περιβάλλον των επιτοκίων έχει αλλάξει, νομίζω ότι οι δανειστές θα συνεχίσουν να προσπαθούν να το διατηρήσουν στα έγγραφά τους».

Ενώ η κίνηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να μειώσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο υπήρξε το πρώτο βήμα για την ανακούφιση των δανειοληπτών, τα επιτόκια αναμένεται να παραμείνουν πολύ υψηλότερα από το χαμηλότερο επίπεδο που είχαν φθάσει αμέσως μετά την πανδημία Covid-19, που τα ιδιωτικά fund «αγόραζαν χρέη» με καταιγιστικούς ρυθμούς.

Τότε οι εταιρείες μπορούσαν να αντέξουν την επιβάρυνση των επιτοκίων. Αλλά καθώς τα επιτόκια εκτινάχθηκαν πάνω από το 5%, το κόστος των τόκων για πολλές επιχειρήσεις άρχισε να καταβροχθίζει το μεγαλύτερο μέρος των μετρητών τους. Και είναι αυτή ακριβώς η οικονομική δυσπραγία που εμφανίζεται εκδηλώνεται, εν μέρει, μέσω της διόγκωσης των εσόδων από PIK, τροφοδοτώντας τις ανησυχίες για έναν νέο κύκλο ύφεσης.

Το PIK είναι ένας «τρόπος να κερδηθεί χρόνος για τις προβληματικές πιστώσεις όταν αναμένεται μείωση των επιτοκίων, και δημιουργεί μία απατηλή εικόνα για την απόδοση των κεφαλαίων για τους επενδυτές», δήλωνε στο Bloomberg τον Αύγουστο η Ana Arsov, επικεφαλής του τμήματος ιδιωτικής πίστης της Moody’s Ratings.

«Το PIK δεν είναι πάντα ανησυχητικό σημάδι», λέει από την πλευρά του ο Clay Montgomery, αναλυτής της Moody’s. Ορισμένα fund προσφέρουν τη δυνατότητα πληρωμής σε είδος για να επιτρέψουν στις υγιείς επιχειρήσεις να κατευθύνουν τα μετρητά τους σε σχέδια επέκτασης. Αλλά μπορεί να είναι δύσκολο για τους επενδυτές να διακρίνουν πότε το PIK επεκτείνεται για να δώσει μια σανίδα σωτηρίας κατά τη διάρκεια μιας περιόδου οικονομικής πίεσης ή φιλοδοξίας. Για τους επενδυτές, η κατανόηση της διαφοράς είναι ζωτικής σημασίας.