Υποδεχόμενος τον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι στην πρώτη του επίσκεψη στην Κίνα εδώ και επτά ολόκληρα χρόνια, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ υπενθύμισε με νόημα στον φιλοξενούμενο ηγέτη του πολυπληθέστερου κράτους ότι «η σωστή επιλογή» για τις χώρες τους είναι να διατηρήσουν τη φιλία τους.

Η συνάντηση κορυφής, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή στο περιθώριο της Συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) στο Τιαντζίν, σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο προσέγγισης ανάμεσα στα δύο μεγαλύτερα κράτη του κόσμου, σε μία περίοδο που υφίστανται κοινές πιέσεις από την Ουάσιγκτον.

Ο Σι σχολίασε ότι «ο κόσμος σήμερα σαρώνεται από μεταμορφώσεις που συμβαίνουν μια φορά σε κάθε αιώνα», χαρακτηρίζοντας την κατάσταση διεθνώς «ρευστή και χαοτική». Με σχεδόν ποιητικό τόνο, μίλησε για τον «δράκο και τον ελέφαντα» που πρέπει να χορεύουν μαζί, επιμένοντας ότι όσο Ινδία και Κίνα παραμένουν εταίροι και όχι αντίπαλοι, οι σχέσεις τους θα μπορούν να εγγυηθούν αμοιβαία σταθερότητα σε βάθος χρόνου.

Ο Μόντι υπογράμμισε ότι η Ινδία δεσμεύεται να εξελίξει τις διμερείς σχέσεις με βάση «την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τον σεβασμό» και αναφέρθηκε μάλιστα στη βελτίωση του κλίματος στα σύνορα των Ιμαλαΐων, όπου οι δύο χώρες είχαν συγκρουστεί το 2020 με τραγικό απολογισμό. «Τα συμφέροντα 2,8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων εξαρτώνται από τη συνεργασία μας», σημείωσε.

Η Ουάσιγκτον παρακολουθεί στενά την αναθέρμανση των σχέσεων ανάμεσα στο Πεκίνο και το Νέο Δελχί που προκαλεί αυτονόητη ανησυχία, καθώς σημειώνεται σε μια περίοδο που οι σχέσεις ΗΠΑ – Ινδίας δοκιμάζονται. Κλιμακώνοντας τον εμπορικό πόλεμο, ο Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε δασμούς 25% στις ινδικές εξαγωγές και ένα επιπλέον πακέτο κυρώσεων, ως αντίποινα για την αγορά ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αντιθέτως, η Κίνα που επίσης προμηθεύεται καύσιμα από τη Ρωσία, δεν έχει υποστεί αντίστοιχες κυρώσεις από τις ΗΠΑ, προς το παρόν.

Ο Μόντι αποκάλυψε ότι επικοινώνησε το Σάββατο με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τις εξελίξεις στο μέτωπο του πολέμου. Παράλληλα, προγραμματίζει διμερή συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, στο πλαίσιο της συνόδου του SCO, επιβεβαιώνοντας την πολυδιάστατη διπλωματία του Νέου Δελχί.

Το βράδυ της Κυριακής, ο Σι παρέθεσε δείπνο στους ηγέτες της SCO και οι κάμερες κατέγραψαν την ιδιαιτέρως θερμή «χορογραφία» ανάμεσα στον Κινέζο ηγέτη και τον Πούτιν – μια εικόνα που έρχεται σε αντίθεση με το συνήθως συγκρατημένο ύφος του Κινέζου προέδρου. Οι δύο άνδρες περπάτησαν μαζί, χαμογελαστοί, ενώ το Κρεμλίνο δημοσιοποίησε πλάνα που τους δείχνουν να συζητούν τις τελευταίες επαφές ΗΠΑ – Ρωσίας μετά τη σύνοδο κορυφής Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα. Όπως σχολιάζει στην ανάλυσή του το CNN, η σκιά του πολέμου στην Ουκρανία πλανάται βαριά πάνω από τη συνάντηση της SCO, με τον Πούτιν να αντιμετωπίζει ολοένα αυξανόμενη δυτική πίεση για τερματισμό του πολέμου.

Το Πεκίνο υποδέχεται με ικανοποίηση τη ρήξη στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με το νέο Δελχί, ελπίζοντας να πληγεί η όποια στρατηγική σύγκλιση Ινδίας – ΗΠΑ είχε προοικονομηθεί με τη συμμετοχή της Ινδίας στο σχήμα Quad (μαζί με ΗΠΑ, Ιαπωνία και Αυστραλία). Ο Σι, στις δηλώσεις του, πρόβαλε τα κοινά συμφέροντα: «Βρισκόμαστε και οι δύο σε κρίσιμες φάσεις ανάπτυξης και αναγέννησης. Πρέπει να στηρίξουμε και να προωθήσουμε ο ένας τον άλλον». Επιπλέον, αναφέρθηκε στον κοινό στόχο για μια πιο «πολυπολική» διεθνή τάξη, αντί για μια δομή εξουσίας κυριαρχούμενη από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.

Η σχέση της Κίνας με την Ινδία δείχνει να σταθεροποιείται σταδιακά μετά την περσινή συνάντηση των δύο ηγετών στο περιθώριο της συνόδου BRICS στη Ρωσία. Έκτοτε, έχουν συμφωνήσει στην αποστρατιωτικοποίηση ορισμένων τμημάτων των αμφισβητούμενων συνόρων, επανεκκίνησαν τις απευθείας πτήσεις που είχαν διακοπεί εν μέσω πανδημίας, και το Πεκίνο άνοιξε ξανά ιερούς τόπους στο Θιβέτ για Ινδούς προσκυνητές μετά από πέντε χρόνια. Πρόσφατα, η επίσκεψη του Κινέζου ΥΠΕΞ Ουάνγκ Γι στο Νέο Δελχί κατέληξε σε «δέκα σημεία συναίνεσης» για περαιτέρω αποκλιμάκωση.

Ωστόσο, παρά την ένθερμη ρητορική της προσέγγισης, η σκιά της δυσπιστίας παραμένει. Το 2020, η φονική σύγκρουση στην οροσειρά των Ιμαλαΐων κόστισε τη ζωή σε 20 Ινδούς και 4 Κινέζους στρατιώτες, ενώ η «Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου» των 3.379 χιλιομέτρων εξακολουθεί να αποτελεί μόνιμη πηγή έντασης. Οι δύο χώρες διατηρούν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, στον απόηχο του πολέμου του 1962. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως στην κοινή ανακοίνωση μετά τη συνάντηση Σι – Μόντι τονίστηκε ότι «οι διαφορές δεν πρέπει να μετατρέπονται σε διαμάχες» και ότι η σταθερή συνεργασία είναι απαραίτητη τόσο για την ανάπτυξη των δύο χωρών όσο και για τη διαμόρφωση ενός πολυπολικού κόσμου.

Οι δύο «γίγαντες», με ανοιχτά τα σύνορα αλλά και αμοιβαία καχυποψία, δοκιμάζουν για μια ακόμη φορά την προοπτική να μετατρέψουν τον ανταγωνισμό σε συνεργασία. Το αν ο «δράκος» και ο «ελέφαντας» θα χορέψουν μαζί ή θα ξανασυγκρουστούν, μένει να αποδειχθεί.