Με πρωτόγνωρους για την Γερμανία ρυθμούς, επιτεύχθηκε η αρχική συμφωνία για κυβερνητικό συνασπισμό CDU/CSU-SPD, δηλαδή των Χριστιανοδημοκρατών σε σταθερή/ανοδική πορεία και των Σοσιαλδημοκρατών σε κατάρρευση, που σχηματίζουν GroKo(Grosse Koalition). Βασικά στοιχεία της συμφωνίας η σκλήρυνση σε Μεταναστευτικό, με «μαζικούς» ελέγχους στα σύνορα, συν επαναπατρισμούς (αυτό το τελευταίο μας ενδιαφέρει άμεσα…), αλλά και μέτρα τόνωσης της οικονομίας με π.χ. μείωση του φόρου στην ενέργεια και συνολική διαρρύθμιση των εταιρικών φόρων, συν διατήρηση του βασικού μισθού (15 ευρώ/ώρα) και διαφύλαξη των συντάξεων. Τώρα, σε πόσον καιρό οι 11 σελίδες αυτής της συμφωνίας-πλαίσιο θα γίνουν διεξοδική Regierungsvertag/συμφωνία διακυβέρνησης, είναι άλλη υπόθεση.

Εν τω μεταξύ, έστω ότι είσαστε μεσαίος οικογενειάρχης στην σημερινή Γερμανία, με στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου . (Ή ότι σχεδιάζετε να «σηκώσετε» ένα τέτοιο δάνειο, προκειμένου να αποκτήσετε κατοικία). Η τράπεζα που σας συμβουλεύει, σαν γνωστοποιεί ότι μόλις μειώθηκε κατά 0,25% το επιτόκιο της ΕΚΤ, που όσο να ‘ναι θα έπρεπε να σας επηρεάσει ευνοϊκά αν και όχι κατά το ισόποσο. Την ίδια στιγμή, όμως, σας εξηγεί ότι οι αποδόσεις στα 10ετή Bunds σημείωσαν άλμα 0,43%, πράγμα που επηρεάζει ακόμη πιο άμεσα – και αρνητικά – τις προοπτικές σας.

Η μετάβαση από το ένα επίπεδο, της πολιτικής, στο άλλο – εκείνο της μέσης καθημερινότητας – έχει το ενδιαφέρον της για μια χώρα όπου η μη-διατάραξη της κανονικότητας, ή διατήρηση του προβλεπτού στην ζωή, έχει την διάσταση θεμελιακής αξίας. Άλλωστε, αν το παράδειγμα που μόλις φέραμε είναι σημαντικό για τον μέσο Γερμανό, πολύ περισσότερο είναι το άλλο: απροειδοποίητα, «σκάει» μια απεργία στα αεροδρόμια – πρώτα το Βερολίνο, διστάζει το Μόναχο, δεν αργεί αν ακολουθήσει η Φρανκφούρτη: επιχειρείται να κρατηθούν μερικές πτήσεις ανοιχτές, ύστερα πέφτουν κι αυτές. Με την ευκαιρία, οι άλλοτε υποδειγματικοί σιδηρόδρομοι έχουν γίνει κάτι σαν ανέκδοτο: συνηθισμένο στοίχημα το 15/30/60 -πόση θα είναι η καθυστέρηση του επόμενου τρένου που περιμένει μια παρέα.

Αυτού του είδους οι διαπιστώσεις, μαζί και με την 7% αύξηση των εισιτηρίων σε αστικές συγκοινωνίες, ταρακουνάνε πολύ αμεσότερα από την υποχώρηση του ΑΕΠ κατά -0,3% το 2022 και κατά -0,2% το 2024, με προσδοκία ενός χλωμού +0,3% για το 2025. (Ο ετήσιος μέσος όρος 50ετίας ήταν πάνω από 1,8%). Και γιατί να τσιμπάνε προς τα πάνω τα επιτόκια, όπως αναφέραμε προηγουμένως, παρά την συνειδητή χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής σε επίπεδο Ευρωζώνης; 

Εδώ πάλι η πολιτική παίρνει το πάνω χέρι: η υπό διαμόρφωση Κυβέρνηση συνασπισμού προτίθεται να δημιουργήσει ένα «ειδικό ταμείο» 500 δισ. ευρώ για επιτάχυνση του (επαν)εξοπλισμού της Γερμανίας μέσα στο κλίμα Ευρωπαϊκής ανησυχίας με την απόσυρση της Αμερικανικής ασπίδας/backstop από την Ευρώπη (αν μη έξοδο από το ίδιο το ΝΑΤΟ), καθώς και για επείγουσες παρεμβάσεις στις υποδομές της χώρας. Με δεδομένο ότι πριν τρία μόλις χρόνια, η Zeitenwende Σόλτς είχε φέρει έκτακτο προϋπολογισμό 100 δισ. ευρώ για τον στρατό, γίνεται φανερό ότι ο δανεισμός που θα χρειαστεί ώστε να προχωρήσουν όλα αυτά – ανεξαρτήτως της απόφασης της ΕΕ για χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας/ρήτρα διαφυγής για την άμυνα – θα χρειαστεί κινητοποίηση δανειακών πόρων. Πολλών πόρων – όθεν η προκαταβολικά ανοδική πορεία των επιτοκίων.

Εδώ, όμως, έρχεται επί σκηνής κάτι άλλο εντελώς «μη-Γερμανικό». Το διαβόητο φρένο χρέους, το Schuldenbremse, είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο (από το 2009, επί πρώτης Κυβέρνησης Μέρκελ) και δεν δέχεται δομικά ελλείμματα άνω του 0,35% του ΑΕΠ ετησίως. Αναθεώρησή του προϋποθέτει πλειοψηφία των 2/3 στο Μπούντεσταγκ – αλλά η νέα ισορροπία των κομμάτων , με δεύτερη την AfD πού ούτως ή άλλως μένει «εκτός» και με την Αριστερά και το SWB αρνητικά, δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο. Για αυτό και υπάρχει τώρα ακραία σπουδή να περάσει η αναθεώρηση από το σημερινό Μπούντεσταγκ (η σύγκληση του νέου είναι για τις 25 Μαρτίου). 

Και ναι μεν 71% των Γερμανών τάσσονται υπέρ της αύξησης των εξοπλισμών, αλλά η συνταγματική λαθροχειρία, δηλαδή να ψηφίζει απερχομενη Βουλή συνταγματική αναθεώρηση που δεν θα περνούσε από την αμέσως επόμενη, ήδη ψηφισμένη Βουλή, είναι ακραία μη-Γερμανική. Πέραν τούτου, οι Πράσινοι – οι οποίοι δεν θα μετάσχουν στο νέο σχήμα Κυβέρνησης – διστάζουν να δώσουν την απαραίτητη ψήφο τους στην συνταγματική παράκαμψη.

Συζητώντας, τώρα, με Γερμανούς των μεσοστρωμάτων, βλέπεις μια απορία πώς οι πρόσφατες εκλογές κυριολεκτικά υπέστησαν απαγωγή/Entrfuehrung από την μονοπώληση της δημόσιας συζήτησης από το Μεταναστευτικό το οποίο υπήρξε το λάβαρο της AfD. Το θέμα μπορεί να είναι σημαντικό σε ορισμένα μέρη, όμως δεν αποτελεί κομβικό ζήτημα για την καθημερινότητα των πολλών στα αστικά κέντρα. Μολαταύτα οι Χριστιανοδημοκράτες/CDU το προσεταιρίστηκαν εν πολλοίς. Αντιθέτως, θέματα όπως η πίεση στα εισοδήματα, ακόμη περισσότερο δε το κόστος στέγης/τα νοίκια που αληθινά «καίνε», έμειναν πίσω στην προεκλογική εκστρατεία: μόλις το τελευταίο δεκαήμερο ανέβασαν το ζήτημα αυτό οι Πράσινοι – πράγμα που τους έδωσε σωτήριους πόντους στην κάλπη. Αν αυτό το θέμα κυριάρχησε στις προεκλογικές αφίσες των Πρασίνων, σ’ εκείνες των Σοσιαλδημοκρατών/SPD έβλεπες έντονα την υπόσχεση για στήριξη των συντάξεων. Στις αφίσες της Σάρας Βαγκενκνεχτ /SWB, κυριαρχούσε συνηγορία υπέρ της ειρήνης – δεν της βγήκε και τόσο. Στων Φιλελευθέρων/FDP ήταν η υπόσχεση για φορολογικές ελαφρύνσεις – δεν τους βγήκε καθόλου – έμειναν εκτός Μπούντεσταγκ. Το φορολογικό χαρτί έπαιξε και η CDU αλλά ως υπόσχεση ανάκαμψης/ανάκτησης της ανάπτυξης.