Ήδη την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Ουκρανία (καθώς και με την Μολδαβία, και από τα Δυτικά Βαλκάνια με την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, να δοθεί δε και καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Γεωργία). Στα μέσα Δεκεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αποφασίσει αν η υπόθεση της Ουκρανίας θα προχωρήσει όντως – όσοι έσπευσαν να θεωρήσουν ότι η ΕΕ ακολουθεί αυτονόητα την τεχνική/πολιτική εισήγηση της Επιτροπής χρειάζεται να ενσωματώσουν στην κρίση τους την (ήδη ρητή) αρνητική στάση του Πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, αλλά και την αμφίρροπη στάση του Σλοβάκου Πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο. Βέβαια η πολιτική πίεση να δοθεί «πράσινο φως» στο Κίεβο είναι τέτοια, που κάποιου είδους πολιτική συμφωνία είναι πιθανότερο να επιτευχθεί για (αντίστοιχα πολιτικό) θετικό νεύμα προς το Κίεβο.

Η προειδοποίηση του πολύπειρου Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, «να μην δίνονται ψεύτικες υποσχέσεις στην Ουκρανία» για τις προοπτικές ένταξής της, με την προσθήκη «θυμώνω πολύ με εκείνους στην Ευρώπη που λέγουν στους Ουκρανούς ότι θα μπορούν να γίνουν μέλη [της ΕΕ] άμεσα», δεν είναι πιθανόν να ακουστεί. Ακόμη κι αν συνδυαστεί με την τοποθέτηση του ίδιου του Γιουνκέρ ότι η Ουκρανία χαρακτηρίζεται από «μαζική διαφθορά», οπότε η βελτίωση των συνθηκών διαφάνειας και κράτους δικαίου (που η γνώμη που διετύπωσε η Επιτροπή σχετικά με τα κριτήρια ένταξης της Ουκρανίας δεν φαίνεται να αρκεί για να άρει τις σχετικές ανησυχίες, ούτε άλλωστε η απόφαση του Κιέβου να αναγάγει την διαφθορά σε «έγκλημα προδοσίας»…) δεν αρκεί. Πάντως κυριαρχεί η πολιτική ανάγκη να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες στήριξης της Ουκρανίας, ιδίως την στιγμή που η φετεινή αντεπίθεσή της στο μέτωπο δεν ικανοποίησε και βρισκόμαστε με προοπτική «παγωμένης σύρραξης»/frozen conflict.

Βέβαια, ο Γιουνκέρ γνωρίζει – όπως και η Επιτροπή φον ντερ Λάϊεν γνωρίζει, αλλά και η Κορυφή των «27» γνωρίζει επίσης – ότι πολιτικό σήμα για έναρξη των διαπραγματεύσεων ένταξης δεν οδηγεί σε … ένταξη. Χαρακτηριστικά, στους διαδρόμους των Βρυξελλών ανασυρόταν η αντίστροφη  περίπτωση της Ελληνικής αίτησης ένταξης: τότε η Επιτροπή είχε διατυπώσει αρνητική γνώμη, με επιχειρήματα τεχνικά αλλά και επισημαίνοντας ότι θα ήταν άσοφο να αποκτήσουν Ευρωπαϊκή διάσταση οι ΕλληνοΤουρκικές διαφορές. (Ελλάδα και Τουρκία ήταν εξίσου συνδεδεμένα μέλη. Βέβαια η Ελλάδα μόλις είχε προσπεράσει την Χούντα της και προσπαθούσε να κερδίσει εσωτερική σταθερότητα δια της εντάξεως). Τότε, λοιπόν, ήρκεσε επαφή Κωνσταντίνου Καραμανλή με τις πρωτεύουσες – Παρίσι και Βόννη, της εποχής – ώστε να γίνει δεκτή πολιτική απόφαση για άνοιγμα διαπραγματεύσεων. The rest is history .

Τώρα, τώρα που η πρακτική ανάγκη και η επιλογή πάγιας ευθυγράμμισης με την Ουάσιγκτων κάνει την ίδια την Επιτροπή φον ντερ Λάϊεν να επισπεύδει, πώς θα μπορούσαν οι «27» να μην προχωρήσουν; (Ακόμη κι αν το άρθρο 42 παρα 7 της Συνθήκης ΕΕ κάνει λόγο για «βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα» από τα Κράτη μέλη, αν «κράτος μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του». Οπότε μια Ουκρανία εμπόλεμη με την Ρωσία θα γεννούσε άμεσο πρόβλημα – ΑΝ προχωρούσε ένταξή της με  fast-track λογική. Και ΑΝ οι «27» επικύρωναν την απόφαση, με τις διαδικασίες του ο καθένας).

Όμως ήδη τα θέματα αυτά σε επίπεδο ΕΕ – και οι αντιρρήσεις/επισημάνσεις Γιουνκέρ – αποτελούν πταίσματα, αν συγκριθούν με την σαφώς βαρύτερη αναφορά-πρόταση του πρώην Γ.Γ. του ΝΑΤΟ (2009-2014) Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, ο οποίος πρότεινε δημόσια να αντιμετωπισθεί κάτι σαν «μερική ένταξη» της Ουκρανίας στο ΒορειοΑτλαντικό Σύμφωνο, το άρθρο 5 του οποίου έχει σαφώς ισχυρότερη λειτουργικότητα συλλογικής αμυντικής συνδρομής. Τι θα πει «μερική ένταξη»; Θα πει ότι, προκειμένου να προχωρήσει εκείνο που δεν επετεύχθη στην Κορυφή του Βίλνιους – να δοθεί, δηλαδή, ημερομηνίες ένταξης στο Κίεβο – θα μπορούσε να «εξαιρεθεί» της ένταξης στο ΝΑΤΟ το σύνολο των Ουκρανικών εδαφών που κατέχεται από την Ρωσία. Ο Ράσμουσεν πρόβαλε την πρότασή του αυτή ως μορφή εγγύησης της Δύσης προς την Ουκρανία, ότι η Ρωσία δεν θα προχωρούσε την επιθετικότητά της περαιτέρω.  Ας σημειωθεί ότι ο ίδιος Ράσμουσεν είχε προ ετών προτείνει αντίστοιχο σχήμα, να δοθεί η ένταξη/κάλυψη του ΝΑΤΟ στην Γεωργία, αφού αυτή πρώτα παραιτηθεί των εδαφών της σε Οσσετία και Αμπχαζία που  είχε καταλάβει ενωρίτερα η Ρωσία. (Προηγούμενο υπάρχει και με την ενσωμάτωση της Ομοσπονδιακής Γερμανίας στο ΝΑΤΟ, μεταπολεμικά, σε μια εποχή όπου η ίδια θεωρούσε ότι αποτελεί ενότητα με την Λαϊκή Δημοκρατία, ενώ αυτό στην διεθνοπολιτική πραγματικότητα δεν ίσχυε. Κάποιος άλλωστε ίσως θυμηθεί και την αναλογία της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, με εδάφη κατεχόμενα από τρίτη/συνδεδεμένη χώρα).

Η επόμενη Κορυφή του ΝΑΤΟ είναι στα μέσα του 2024, οπότε χρόνος υπάρχει. Ενώ την άνοιξη του 2024 υποτίθεται ότι θα γίνονταν εκλογές στην ίδια την Ουκρανία. Όμως… τι σημαίνουν όλα αυτά για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας;