Το Φεβρουάριο του 2017, η συγγραφέας Μάργκαρετ Άτγουντ έγραφε στον νέο πρόλογο μιας ανανεωμένης έκδοσης της «Ιστορίας της Θεραπαίνιδας» ότι ένας από τους κρυφούς κανόνες που ακολούθησε στο βιβλίο της, ήταν πως δεν θα συμπεριλάμβανε τίποτα που να μην έχει ήδη συμβεί σε μικρή ή μεγαλύτερη κλίμακα κάπου στον πλανήτη, «αυτό που ο Τζέιμς Τζόις αποκαλούσε “Εφιάλτη της Ιστορίας”».

Στις σελίδες του βιβλίου δεν αναφέρεται καμία τεχνολογία που δεν είναι ήδη διαθέσιμη, κανένα φανταστικό γκάτζετ, κανένας απίθανος νόμος ή άγνωστη φρικαλεότητα, προσθέτει η Άτγουντ, επιμένοντας πως όλοι οι κίνδυνοι στο βιβλίο της είναι κάτι παραπάνω από υπαρκτοί – είναι πράγματα που έχουν συμβεί και περιμένουν να ξανασυμβούν.

Ένα από αυτά τα αληθινά σενάρια που διαβάζουμε στο μυθιστόρημα είναι και ο κακόβουλος έλεγχος ενός πλήρως ηλεκτρονικού συστήματος συναλλαγών, χωρίς χρήση μετρητών, που άφησε πολλούς από τους ήρωες ξαφνικά χωρίς χρήματα.

Τον κίνδυνο μιας μαζικής κυβερνοεπίθεσης στα ψηφιακά συστήματα πληρωμών από τη Ρωσία, αφουγκράζονται τώρα η Σουηδία και η Νορβηγία που αναγκάζονται να υπαναχωρήσουν από τα σχέδια τους για «κοινωνίες χωρίς καθόλου μετρητά».

Οι δύο χώρες διακρίνονται από ευρύτατη διαδικτυακή κάλυψη στην επικράτειά τους, και μάλιστα με υψηλές ταχύτητες, αλλά κυρίως, έχουν εξασφαλίσει υψηλά ποσοστά ψηφιακής παιδείας του πληθυσμού και είχαν ξεκινήσει μία συντονισμένη προσπάθεια για ένα μέλλον χωρίς μετρητά, με χρονικά ορόσημα ακόμα και μέσα στο 2025.

Στη Σουηδία, έξι τράπεζες έχουν λανσάρει το σύστημα πληρωμών Swiss μέσω smartphone που είναι «πανταχού παρόν» ενώ το αντίστοιχο νορβηγικό Vipps είναι εξίσου δημοφιλές και μετά τη συγχώνευσή του με το αντίστοιχο δανέζικο έχει μετοικήσει και στη Σουηδία. Όμως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο υβριδικός πόλεμος και οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο έχουν ενταθεί

Φυλλάδιο του υπουργείου Αμυνας της Σουηδίας με τίτλο «Εάν έρθει η κρίση ή ο πόλεμος» θα σταλεί μέσα στον Νοέμβριο σε όλα τα νοικοκυριά της χώρας, συμβουλεύοντας τους πολίτες να χρησιμοποιούν τακτικά μετρητά και να διατηρούν προμήθειες τουλάχιστον μιας εβδομάδας στο σπίτι καθώς και να έχουν πρόσβαση σε πολλούς και διαφορετικούς τρόπους πληρωμών – κάρτες, υπηρεσίες τύπου paypal κ.ο.κ. Η κυβέρνηση σκέφτεται να εισαγάγει σχέδιο νόμου για την προστασία της δυνατότητας πληρωμής με μετρητά, καθώς πολλά σούπερ μάρκετ και εστιατόρια στη χώρα λειτουργούν πλέον χωρίς μετρητά.

Η Νορβηγία προχώρησε σε αντίστοιχες ενέργειες μέσα στο καλοκαίρι, προστατεύοντας το δικαίωμα των πολιτών να πληρώνουν παντού (και) με μετρητά, καθώς πολλοί επαγγελματίες δέχονταν πλέον μόνο ηλεκτρονικές πληρωμές, αποκλείοντας, μεταξύ άλλων, περίπου 600.000 άτομα που δεν είχαν εκ των πραγμάτων πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες πληρωμών. Τώρα, το υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Ασφάλειας της χώρας συνιστά σε όλους τους πολίτες «να έχουν κάποια μετρητά διαθέσιμα λόγω των ευπάθειας των λύσεων ψηφιακών πληρωμών σε κυβερνοεπιθέσεις», κάνοντας λόγο για «αυξανόμενη αστάθεια παγκοσμίως» λόγω του πολέμου, των ψηφιακών απειλών και της κλιματικής αλλαγής.

Η υπουργός Δικαιοσύνης και Εκτακτης Ανάγκης της χώρας, Εμιλί Ενγκερ Μελ, είπε ότι «παρατεταμένες διακοπές ρεύματος, βλάβες συστήματος ή ψηφιακές επιθέσεις σε συστήματα πληρωμών και τράπεζες θα μπορούσαν να αφήσουν τα μετρητά ως τη μόνη εναλλακτική που είναι εύκολα διαθέσιμη».

Ο Μαξ Μπρίμπεργκ, ερευνητής στην κεντρική τράπεζα της Σουηδίας, είπε ότι ο περιορισμός χρήσης μετρητών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον ιδιωτικό τομέα. Πολλές από τις τράπεζες κατάργησαν τα μετρητά σε τοπικά υποκαταστήματα. Το ποσοστό των αγορών με μετρητά σε φυσικά καταστήματα μειώθηκε από σχεδόν 40% το 2012 σε περίπου 10% τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τον Μπρίμπεργκ, καθώς όλα τα σουηδικά συστήματα πληρωμών ήταν μέρος του ίδιου «οικοσυστήματος», μια επίθεση θα μπορούσε να φέρει την κοινωνία σε αδιέξοδο. «Σχεδόν κάθε λειτουργία που κάνετε στην κοινωνία πρέπει να χρησιμοποιήσετε κάποιο είδος ανάλυσης πληρωμής ή επαλήθευσης, είτε με ηλεκτρονική ταυτότητα είτε με ηλεκτρονική πληρωμή», είπε. «Ολα αυτά θα κινδύνευαν να υπονομεύσουν τη λειτουργικότητα ολόκληρου του συστήματος στη Σουηδία εάν αποτύχει».