Οι Δημοκρατικοί ήταν βέβαιο ότι θα είχαν μια καλή εκλογική βραδιά. Το κυρίαρχο ερώτημα στις 4 Νοεμβρίου ήταν περισσότερο σε τι βαθμό: θα ήταν απλώς καλή, ή θα ήταν σπουδαία; Τα αποτελέσματα των τεσσάρων μεγάλων αναμετρήσεων υποδεικνύουν μια εξαιρετική βραδιά πράγματι για το κόμμα της αντιπολίτευσης.

Οι ψηφοφόροι σε δύο πολιτείες που κλίνουν προς τους Δημοκρατικούς έστειλαν κεντρώες, πραγματίστριες υποψήφιες των Δημοκρατικών στις θέσεις των κυβερνητών: την Mikie Sherrill στο Νιου Τζέρσεϊ και την Abigail Spanberger στη Βιρτζίνια. Οι Νεοϋορκέζοι προσήλθαν στις κάλπες με το υψηλότερο ποσοστό εδώ και σχεδόν έξι δεκαετίες, εκλέγοντας τον Zohran Mamdani, έναν 34χρονο Δημοκρατικό Σοσιαλιστή με φιλοδοξίες να φορολογήσει βαριά τους πλούσιους, να παγώσει τα ενοίκια και να παρέχει δωρεάν υπηρεσίες ως δήμαρχος. Εν τω μεταξύ, εγκρίθηκε με δημοψήφισημα στην Καλιφόρνια πρωτοβουλία που θα επιτρέψει στους Δημοκρατικούς να επανασχεδιάσουν τις εκλογικές περιφέρειες του Κογκρέσου προς όφελός τους. Αυτό θα έχει συνέπειες για τις ενδιάμεσες εκλογές του επόμενου έτους (midterms).

Οι Δημοκρατικοί κινήθηκαν σε ένα ευνοϊκό εθνικό περιβάλλον. Οι εκλογές που δεν είναι προεδρικές ή ενδιάμεσες συνήθως δίνουν ένα πλεονέκτημα συμμετοχής για το κόμμα της αντιπολίτευσης. Τέτοιες αναμετρήσεις προσελκύουν τους πιο πολιτικοποιημένους ψηφοφόρους, πολλοί από τους οποίους δεν θέλουν τίποτα περισσότερο από το να τιμωρήσουν τον νυν πρόεδρο. Και ο Ντόναλντ Τραμπ είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής στους Δημοκρατικούς και τους ανεξάρτητους που κλίνουν προς την Αριστερά. Το δε ποσοστό των Αμερικανών που αποδοκιμάζουν τον πρόεδρο είναι 19 μονάδες υψηλότερο από το ποσοστό που τον εγκρίνει. Αυτό σηματοδοτεί ένα ναδίρ για τη δεύτερη θητεία του κ. Τραμπ και είναι χαμηλότερο από σχεδόν οποιοδήποτε σημείο της πρώτης του.

Στο πλεονέκτημα των Δημοκρατικών προστέθηκε ένας ευνοϊκός εκλογικός χάρτης. Τόσο το Νιου Τζέρσεϊ όσο και η Βιρτζίνια ψηφίζουν αξιόπιστα Δημοκρατικούς στις προεδρικές αναμετρήσεις, αν και οι δύο εκλέγουν επίσης τακτικά Ρεπουμπλικάνους κυβερνήτες. Κοιτάζοντας μακροπρόθεσμα στις ενδιάμεσες εκλογές, το ερώτημα ήταν πώς η επίδοση της κας Spanberger και της κας Sherrill θα συγκρινόταν με τη νίκη της Kamala Harris σε αυτές τις πολιτείες πέρυσι—αν θα ξεπερνούσαν το περιθώριο νίκης της.

Τα κατάφεραν, και μάλιστα αποφασιστικά. Η κα Spanberger όδευε να ξεπεράσει το περιθώριο νίκης της κας Harris στη Βιρτζίνια κατά περισσότερο από έξι μονάδες, κερδίζοντας τη θέση του κυβερνήτη. Ο ενθουσιασμός των Δημοκρατικών εξασφάλισε ότι ακόμη και ένας υποψήφιος για Γενικός Εισαγγελέας μπλεγμένος σε σκάνδαλα, ο Jay Jones, διεκδίκησε μια πιο οριακή νίκη.

Η κα Sherrill αντιμετώπισε μια πιο δύσκολη αναμέτρηση στο Νιου Τζέρσεϊ. Το 2024 η πολιτεία είδε τη δεύτερη μεγαλύτερη μετατόπιση ψηφοφόρων προς τον κ. Τραμπ. Οι αναλυτές αναρωτιόντουσαν αν οι ψηφοφόροι που είχαν εγκαταλείψει τους Δημοκρατικούς πέρυσι, πολλοί από αυτούς μη λευκοί και προερχόμενοι από την εργατική τάξη, θα παρέμεναν στους Ρεπουμπλικάνους ή απλώς θα έμεναν σπίτι τους χωρίς τον κ. Τραμπ στο ψηφοδέλτιο. Το γεγονός ότι η κα Sherrill έθετε υποψηφιότητα για να διαδεχθεί έναν αντιδημοφιλή Δημοκρατικό που ήδη κατείχε τη θέση δεν τη βοήθησε καθόλου· κανένας υποψήφιος από κόμμα που επεδίωκε τρίτη συνεχόμενη θητεία δεν είχε κερδίσει από το 1961. Η κα Sherrill όχι μόνο κατάφερε να νικήσει τον Jack Ciattarelli, τον φιλικό προς το MAGA αντίπαλό της, τον οποίο ο κ. Τραμπ υποστήριξε, αλλά ήταν επίσης κοντά στο να ξεπεράσει την επίδοση της κας Harris κατά περισσότερες από πέντε μονάδες. Η νίκη της σηματοδότησε την επιστροφή στα διψήφια περιθώρια νίκης που απολάμβαναν οι Δημοκρατικοί υποψήφιοι για την προεδρία στο Νιου Τζέρσεϊ μεταξύ 2008 και 2020.

Η κα Spanberger και η κα Sherrill είναι πρώην μέλη του Κογκρέσου με εμπειρία στην εθνική ασφάλεια: η πρώτη ήταν αξιωματικός της CIA, η δεύτερη πιλότος ελικοπτέρου του Πολεμικού Ναυτικού. Και οι δύο κράτησαν αποστάσεις από τα «έλη» του πολιτισμικού πολέμου (culture wars) και έκαναν συνετές δηλώσεις σχετικά με την υποστήριξή τους στην επιβολή του νόμου. Προέβαλαν την ικανότητά τους να αποφεύγουν το ρίσκο. «Στείλαμε ένα μήνυμα σε ολόκληρο τον κόσμο ότι το 2025 η Βιρτζίνια επέλεξε τον πραγματισμό έναντι του μικροκομματισμού», είπε η κα Spanberger στους υποστηρικτές που ζητωκραύγαζαν μετά την επιβεβαίωση της νίκης της.

Αντίθετα, ο κ. Mamdani προσέφερε ένα πιο «ελαφρύ» βιογραφικό, παράλληλα με έντονη κριτική στο Ισραήλ και ένα ιστορικό όχι και τόσο «διπλωματικών» σχολίων για τη δράση της αστυνομίας. Τα εκλογικά σώματα του Νιου Τζέρσεϊ και της Βιρτζίνια μοιάζουν περισσότερο με την Αμερική στο σύνολό της παρά με τη «βαθιά μπλε» Πόλη της Νέας Υόρκης, πράγμα που σημαίνει ότι η επιτυχία του κ. Mamdani μαρτυρά λίγα πράγματα για την προοδευτική όρεξη ψηφοφόρων αλλού. Αν η αξιοσημείωτη αστραπιαία άνοδός του εμπεριέχει ευρύτερα μαθήματα, αυτά αφορούν την τέχνη της προεκλογικής εκστρατείας. Ο κ. Mamdani επικεντρώθηκε αμείλικτα στο ζήτημα της οικονομικής προσιτότητας, κάτι που έκανε με σφρίγος, πεποίθηση και προθυμία να υποστηρίξει τις θέσεις του οπουδήποτε και παντού, είτε στο Fox News είτε σε πολυάριθμα νυχτερινά κέντρα. Ο πλησιέστερος αντίπαλός του, ο Andrew Cuomo, πρώην κυβερνήτης φορτωμένος με «βαρίδια», ήταν δυσκίνητος και απόμακρος κατά την προεκλογική εκστρατεία.

Οι πολιτικές προτάσεις του κ. Mamdani—παντοπωλεία υπό κρατική διαχείριση, δωρεάν λεωφορεία, παιδική μέριμνα και προσιτή στέγαση—θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρές. Η υπόσχεσή του να παγώσει τα ενοίκια για το ένα τέταρτο του αποθέματος κατοικιών της πόλης θα αύξανε το κόστος στέγασης για όλους τους άλλους. Η ικανότητά του να υλοποιήσει αυτή την ατζέντα θα εξαρτηθεί από την προθυμία της Kathy Hochul, κυβερνήτριας της Νέας Υόρκης, να αυξήσει τους φόρους, κάτι που φαίνεται απρόθυμη να κάνει. Το αποτέλεσμα μπορεί κάλλιστα να είναι μια λιγότερο φιλόδοξη θητεία από ό,τι ελπίζουν πολλοί από τους ψηφοφόρους του.

Ένα εξίσου πιεστικό ερώτημα για την πόλη είναι πώς ο κ. Τραμπ θα αντιμετωπίσει τον κ. Mamdani: αν θα τιμωρήσει τη Νέα Υόρκη παρακρατώντας ομοσπονδιακά κονδύλια ή αν θα «βάλει φωτιά» με μια σκληρή καταστολή στο μεταναστευτικό. Πριν από τις εκλογές, ο κ. Τραμπ είπε ότι μια νίκη του κ. Mamdani θα καθιστούσε «εξαιρετικά απίθανο» η Νέα Υόρκη να λάβει ομοσπονδιακά κονδύλια πέρα από «το απολύτως ελάχιστο απαιτούμενο».

Η ανάκαμψη των Δημοκρατικών θα καθησυχάσει το κόμμα, προσφέροντας ένα σημάδι ότι τα περσινά εντυπωσιακά αποτελέσματα των Ρεπουμπλικανών μεταξύ των νέων ψηφοφόρων και των μειονοτήτων της εργατικής τάξης μπορεί να μην διαρκέσουν. Ωστόσο, θα ήταν επίσης βιαστικό να εξαχθούν υπερβολικά συμπεράσματα από μια χούφτα αναμετρήσεων στις οποίες οι Δημοκρατικοί απολαμβάνουν δομικά πλεονεκτήματα. Οι ενδιάμεσες εκλογές του επόμενου έτους θα έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα, με τον έλεγχο του Κογκρέσου να διακυβεύεται. Εκεί οι Δημοκρατικοί έχουν δυσκολότερο έργο λόγω των σχεδίων των Ρεπουμπλικανών για αλλαγή των εκλογικών περιφερειών προς όφελός τους και του αριθμητικού τους πλεονεκτήματος στη Γερουσία. Η αντεπίθεση της Καλιφόρνιας στην επαναχάραξη των περιφερειών, γνωστή ως Πρόταση 50 (Proposition 50), θα εξουδετερώσει μερικώς το πλεονέκτημα των Ρεπουμπλικανών στις ενδιάμεσες εκλογές για τη Βουλή. Η ψήφιση αυτού του μέτρου σημαίνει ότι οι Δημοκρατικοί εισέρχονται στο 2026 με όση περισσότερη ορμή  θα μπορούσαν να ελπίζουν ότι θα τους προσέφεραν αυτές οι εκλογές.

©The Economist. Μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε από την Economia Media Α.Ε., έπειτα από ειδική άδεια. Το πρωτότυπο αγγλικό κείμενο βρίσκεται στο www.economist.com