Διεξαγόταν σε απόσταση κάποιων εκατοντάδων μέτρων από την έδρα των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων στις Βρυξέλλες μια συζήτηση του μαγικού κύκλου των αναλυτών Διεθνών Σχέσεων. Και τέθηκε το ζήτημα κατά πόσον αποτελεί «αλλαγή υποδείγματος» η μετάβαση από ένα σύστημα αρχών και αξιών –με ήπιο χαμόγελο αυτό!– σε ένα σύστημα ανερυθρίαστης επιβολής και προβολής ισχύος. Τότε, παλαίμαχος των Ευρωπαϊκών διόρθωσε τη στόχευση: «δεν είναι το πρόβλημα η μετάβαση στην εποχή της ισχύος, είναι η εγκατάσταση στον αστερισμό της αβεβαιότητας». Πλην την αβεβαιότητα και την κατεύθυνσή της την ορίζουν όσοι μπορούν να αποφασίσουν για την agenda, για την ημερήσια διάταξη. [Η συζήτηση ήταν με βάση Chatham House rules, άρα δεν παραπέμπει κανείς στους συμμετέχοντες: κάπως σαν την άρνηση του ΠτΔ Τασούλα να δημοσιοποιηθούν –κατ’ αίτησιν Αλέξη Τσίπρα– τα Πρακτικά του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών το καυτό καλοκαίρι του 2015. Βέβαια ήρθε στην Αθήνα η καγκελάριος Μέρκελ με ιστορική διάθεση, οπότε η αυθεντική πρόσληψη της περιόδου είναι διαθέσιμη!].

Το έδειξε, αυτό, η Κορυφή του ΝΑΤΟ με τον Γ.Γ. Ρούτε να… απαλλάσσει τους λοιπούς Ευρωπαίους ηγέτες από τη δυσάρεστη υποχρέωση για… cosy up/να φανούν ευχάριστοι στον Ντόναλντ Τραμπ. Ο οποίος κατενίκησε κάθε αντίρρηση δεσμεύοντας τους πάντες σε στόχο 5% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες. απείλησε όποιον διαφωνήσει με εμπορικά αντίμετρα. κήρυξε ειρήνευση (μετά από βομβαρδισμούς και νίκη, φυσικά) Ισραήλ-Ιράν. έφερε πάλι στο προσκήνιο «λύση για τη Γάζα». Ποιος/πώς ορίζει λοιπόν την ατζέντα; Λίγες μέρες αργότερα, στη σύνοδο των G7 αποφασίστηκε να «σβηστούν» χρόνια ολόκληρα διεργασιών που είχαν οδηγήσει σε συμφωνία 140 χωρών, υπό τον συντονισμό ΟΟΣΑ, για κατώτατο φορολογικό συντελεστή 15% στις πολυεθνικές για το παγκόσμιο εισόδημά τους. Υπό την απειλή του «ανταποδοτικού φόρου»/revenge tax του νέου φορολογικού νομοσχεδίου Τραμπ, οι αμερικανικές πολυεθνικές απαλλάσσονται…

Αυτό που ζούμε είναι μια συνάντηση λόρδου Άκτον −«Η εξουσία τείνει να διαφθείρει. Και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα»− με Τζον Στάινμπεκ: «Δεν είναι η εξουσία, αλλά ο φόβος που διαφθείρει. Ίσως ο φόβος απώλειας της εξουσίας». Η ταχύτητα με την οποία το ευρωπαϊκό υπόδειγμα –κοινωνικό κράτος, αναζήτηση συναινέσεων και επιδίωξη συνοχής: τέτοια πράγματα– σπεύδει να κλίνει το γόνυ στη μέθοδο Τραμπ έχει κάτι το σπαρακτικό. Ακόμη περισσότερο η άτακτη υποχώρηση της διεθνούς φορολογικής συνεργασίας.

Στα μικρά «δικά μας» τώρα, ο φόβος απώλειας της εξουσίας οδηγεί σε περίεργες καταστάσεις. Και στην μεν επικράτεια των σκανδάλων, η ανατίναξη κάθε προσχήματος με την αθλιούτσικη υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ/αμνοεριφίων πάει να φέρει εκείνο που ούτε η σκοτεινή υπόθεση των «επισυνδέσεων» ΚΥΠ/παρακολουθήσεων Predator, αλλά ούτε και η φρίκη των Τεμπών κατόρθωσαν. Αφύπνιση στο ότι… μόνον άμα κινηθεί κάτι σαν Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διερευνάται οτιδήποτε. Εξαναγκάζοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη να ανακαλέσει κάτι από την ευθύτητα (τουλάχιστον!) του πατέρα του με το «Ας είμαστε ειλικρινείς. Αποτύχαμε».

Όμως και στην περιοχή της εξωτερικής πολιτικής, μετά και την υπόθεση των σχέσεων με την Αίγυπτο (λόγω της υπόθεσης του καθεστώτος της Μονής Αγ. Αικατερίνης του Σινά) ή πάλι εκείνων με τη Λιβύη (όπου «χρειάστηκε» ενεργοποίηση ερευνών της λιβυκής NOC με την τουρκική ΤΡΑΟ για σεισμικές έρευνες, που ίσως επαναφέρουν στην οθόνη το γνώριμό μας Oruç Reis), χάρις στην αντιπαράθεση Νίκου Δένδια με Άδωνι Γεωργιάδη ήρθε η προβληματική αυτή στο προσκήνιο. Ενώ λίγο παραπίσω γίνεται η ψυχολογική προετοιμασία –αν δηλαδή οι διαχειριστές της εξουσίας έχουν ψυχή!– για υποδοχή (ή απόρριψη) της μαγειρευόμενης αμερικανικής πρωτοβουλίας για Ελληνο-Τουρκικό διάλογο ουσίας σχετικά με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Ποια παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης; Μπροστά σε διεθνή διαιτησία θα βρεθούμε…

Έτσι, λοιπόν, καλούμαστε να αναμετρηθούμε –αν, δηλαδή, το μεγάλο ελληνικό καλοκαίρι αφήσει χώρο…– με την άλλη συνειδητοποίηση. Ότι βολευόμαστε να θεωρούμε αληθινούς «αγνώστους» στα διεθνή πράγματα, όπως η δεύτερη θητεία Τραμπ ή νωρίτερα η εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία. Όμως… συχνά πρόκειται για «γνωστούς αγνώστους» για εξελίξεις που φαίνονταν να έρχονται. 

Πλην, πιο κοντά σ’ εμάς, όπως στον δόλιο τον ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν ήταν απλώς «γνωστοί άγνωστοι», αλλά πασίγνωστα τα όσα κυοφορούνταν. Πλην χρειάστηκαν οι πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ύστερα η φιλοξενία του Politico ή των διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων για να συνειδητοποιήσουμε σήμερα τις –πέραν του αχνού θερινού ανασχηματισμού– επιπτώσεις.

Καθώς δε όλα χαλαρώνουν μεν για καλοκαίρι, πλην ήδη μαγειρεύεται η οικοδόμηση αφηγήματος για τη ΔΕΘ, ας επαναφέρουμε τον άλλο «γνωστό άγνωστο». Η απεικόνιση του δημόσιου χρέους της χώρας –εκείνη που μας έκαψε το 2008-10– θα άξιζε να ξαναμπεί στο στόχαστρο της δημόσιας συζήτησης. Οι τεχνικές ενδοκυβερνητικού δανεισμού ταμειακών διαθεσίμων των φορέων Γενικής Κυβέρνησης με συμφωνίες επαναγοράς/repos, ή πάλι του «παρκαρίσματος»/αξιοποίησης εισρεόντων κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης εν αναμονή της μεταβίβασής τους στους δικαιούχους μπορεί να δίνουν ωραία εικόνα, πλην χτίζουν αυριανά προβλήματα. Σημαντικά. Και η μεν Αντιπολίτευση –μικρή, πιο μικρή κι ακόμη πιο μικρή– περί άλλα τυρβάζει. Όμως η ίδια η Κυβέρνηση, καλό θα ήταν να αυτοπροστατευθεί απ’ αυτόν τον «γνωστό-άγνωστο»: δυο τρεις παράγραφοι διαφάνειας στη ΔΕΘ;