Μια κοινή έκθεση της Art Basel και της UBS αποκαλύπτει ότι οι γυναίκες μεγάλων εισοδημάτων (High-Net-Worth, HNW) ξοδεύουν σημαντικά περισσότερα χρήματα για τη συλλογή έργων τέχνης σε σχέση με τους άνδρες τις αντίστοιχης κλίμακας.

Μόνο το 2024, οι γυναίκες συλλέκτριες δαπάνησαν 46% περισσότερα από τους άνδρες, σύμφωνα με ανάλυση δείγματος 3.100 ατόμων υψηλής οικονομικής επιφάνειας σε δέκα μεγάλες αγορές του κόσμου.

Αν και οι άνδρες συλλέκτες των γενεών Gen X και baby boomers δαπάνησαν περισσότερα από τις συνομήλικες τους, οι γυναίκες της GenZ και των Millennials πήραν τα πρωτεία. Όσον αφορά τις επιλογές τους, οι «ανερχόμενες» συλλέκτριες έδειξαν σαφώς μεγαλύτερη προτίμηση σε έργα γυναικών καλλιτεχνών – με μερίδιο αγοράς κατά 10% υψηλότερο σε σχέση με τους άνδρες συλλέκτες. Το ίδιο μοτίβο αποτυπώθηκε και στις συλλογές τους: το 49% των έργων που κατέχουν οι γυναίκες ανήκουν σε γυναίκες δημιουργούς, έναντι 40% στις συλλογές των ανδρών. Στην ηπειρωτική Κίνα, μάλιστα, οι γυναίκες συλλέκτριες ξοδεύουν πάνω από το διπλάσιο ποσό σε σχέση με τους άνδρες.

«Υπάρχουν εξαιρετικά “βαθιές” τσέπες», εξηγεί η Clare McAndrew, ιδρύτρια της Arts Economics που συνέταξε την έκθεση. «Στην ηπειρωτική Κίνα, ειδικά, μία πολύ μικρή αλλά και πολύ πλούσια ομάδα γυναικών δαπανά τεράστια ποσά για την τέχνη – πολύ περισσότερα από τους άνδρες. Τα τελευταία χρόνια η επιρροή αυτών των γυναικών έχει ενισχυθεί: δημιουργούν ιδιωτικές συλλογές, ιδρύουν μουσεία».

Επιπλέον, σύμφωνα με την Art Basel, οι γυναίκες φαίνεται πως επιδιώκουν πιο “ριψοκίνδυνες” αγορές. Σε αντίθεση με τους άνδρες, οι γυναίκες ήταν πολύ πιο πιθανό να αγοράσουν έργα αγνώστων καλλιτεχνών – σε ποσοστό 55% έναντι 44%. Επίσης, δηλώνουν πιο πρόθυμες να παραδεχθούν δημόσια ότι το γούστο τους διαφέρει από εκείνο των συνομηλίκων τους, φανερώνοντας πώς η διαχείριση του ρίσκου διαφοροποιείται σε σημαντικό βαθμό ανάλογα με το φύλο.

«Η ακαδημαϊκή βιβλιογραφία παρουσιάζει τις γυναίκες ως πιο επιφυλακτικές απέναντι στο ρίσκο – στις χρηματοοικονομικές, αθλητικές ή ιατρικές δραστηριότητες», σημειώνει η McAndrew. «Ωστόσο, η δική μας έρευνα δείχνει μια πιο σύνθετη εικόνα. Οι γυναίκες συλλέκτριες έχουν πλήρη συνείδηση του ρίσκου και συχνά είναι πιο ευαίσθητες απέναντί του. Παρ’ όλα αυτά, είναι πιο πιθανό να αναλάβουν δράση και να ρισκάρουν όταν πρόκειται για την τέχνη. Θα έλεγε κανείς ότι “νιώθουν τον φόβο — και προχωρούν παρ’ όλα αυτά”».

Το 2024, η μέση ετήσια δαπάνη ανήλθε στα 438.990 δολάρια, για περίπου 14 έργα τέχνης ανά εύπορο συλλέκτη. Η UBS εκτιμά ότι στο τέλος του 2024 οι γυναίκες διαχειρίζονταν πάνω από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πλούτου, γεγονός που εξηγεί εν μέρει τα αποτελέσματα της έρευνας. Σήμερα, γυναίκες διαχειρίζονται μεγαλύτερα κεφάλαια και διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στον επανακαθορισμό της αγοράς τέχνης, η οποία πλέον στρέφεται περισσότερο προς τις γυναίκες και τους νέους δημιουργούς.

«Η έρευνα απεικονίζει μια αγορά σε μετάβαση», καταλήγει η Art Basel. «Το 2025, ταχυδρομούνται περισσότερα δέματα από καλλιτεχνικά στούντιο ως τους τοίχους των συλλεκτών από ποτέ άλλοτε, καθώς οι παραδοσιακοί παίκτες προσαρμόζονται σε μια νέα γενιά συλλεκτών και καλλιτεχνών που θέλουν να κάνουν τα πράγματα διαφορετικά».