ΟΤΑΝ Η ΕΕ ΤΩΝ «27» ΕΓΙΝΕ ΕΕ «28» ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΕΡΑ
- 02.09.24 09:55
Η αναμενόμενη – για τον Αύγουστο – επαναδρομολόγηση κάποιας μορφής δικοινοτικών επαφών για την προώθηση απεμπλοκής στο Κυπριακό (που «γιόρτασε» φέτος πικρά τα 50χρονια από την Τουρκική εισβολή), όλα αυτά με πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ και με βάση τα «συμπεράσματα του κύκλου επαφών» της προσωπικής απεσταλμένης του Γ.Γ. Μαρίας Άνγκελα Ολγκιν Κουέγιαρ, διαψεύσθηκε ως προσδοκία.
Αν μη τι άλλο, επειδή… ο Αύγουστος παρήλθε. Πιο βαριά, επειδή ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Ερσίν Τατάρ, θέτει ως προαπαιτούμενο την αναγνώριση «κυριαρχικής ισότητας» της Τ/Κ πλευράς – μια ανάσα πριν την θέση περί λύσης δυο Κρατών. Πάντως, ο εκπρόσωπος του Αντόνιο Γκουτέρρες Στεφάν Ντούζαρικ μετέθεσε την ενδεχόμενη πρόσκληση προς Ν. Χριστοδουλίδη-Ερ. Τατάρ για το περιθώριο της Γ.Σ. του ΟΗΕ στα τέλη Σεπτεμβρίου («δεν έχουν σταλεί ωστόσο προκλήσεις»)
Εν τω μεταξύ, όμως, την περασμένη Πέμπτη στο περιπετειώδες άτυπο Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (έγινε στις Βρυξέλλες καίτοι κανονικά ήταν να λάβει χώραν στην Βουδαπέστη: μετακινήθηκε «προς συνετισμόν» του Ουγγρου Πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν ο οποίος είχε μεταβεί σε συναντήσεις με Πούτιν και με Σι, στο φόντο των πραγμάτων και με Τραμπ, εκφεύγοντας ως εκ περιτροπής προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την κοινή θέση των «27» στο Ουκρανικό) είχαμε μιαν ενδιαφέρουσα καινοτομία: Οι «27» έγιναν προς στιγμήν «28», καθώς είχε προσκληθεί και συμμετέσχε ο Τούρκος ΥΠΕξ Χακάν Φιντάν. Η Τουρκία και παλιότερα προσεκαλείτο, αλλά τα τελευταία 4 ή 5 χρόνια κρατιόταν μακριά με μπλοκάρισμα της Κύπρου (τελευταία φορά, τον Φεβρουάριο). Στην Κύπρο, η απόφαση του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη συνάντησε βουή επικρίσεων, παρά την επανάληψη των διαβεβαιώσεων του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι οι ΕυρωΤουρκικές σχέσεις «περνούν μέσα από το Κυπριακό» συν ότι στην αναζήτηση λύσεως βάση παραμένουν τα Ψηφίσματα Συμβουλίου Ασφαλείας.
Σ’ εμάς, περισσότερο επισημάνθηκε ότι δόθηκε η ευκαιρία για μια (ακόμη) συνάντηση Χακάν Φιντάν/Γιώργου Γεραπετρίτη σε ουδέτερο έδαφος, σε ρόλο αμφοτέρων sherpa ώστε να δρομολογηθεί με κάποιο περιεχόμενο η συνάντηση Μητσοτάκη/Ερντογάν στην Νέα Υόρκη: «Με κάποιο περιεχόμενο», παρά την εμπλοκή με τις έρευνες του ιταλικού σκάφους Ievoli Relume στα ανοιχτά της Κάσου, στα πλαίσια προκαταρκτικών εργασιών για την πόντιση καλωδίων υποθαλάσσιας ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας (μελλοντικώς, υποτίθεται, με προσέλευση και του Ισραήλ). Το γεγονός ότι αυτή η υπόθεση του Great Sea Interconnector – πρώην EuroAsia interconnector – αποτελεί προβεβλημένο Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος/PCI της Ευρωπαϊκής Ένωσης πάντως από το 2019, με χρηματοδοτική ένταξη στο RRF/Ταμείο Ανάκαμψης στα μέσα 2021 και στην CEF/ Connecting Europe Facility το 2022, όλο και κάτι λέει.
Η αλήθεια είναι ότι το έργο αυτό – πάντως η Ελληνική/Κυπριακή διάσταση, με προϋπολογισμό 1,4 δισ. ευρώ αλλ’ ήδη με αναφορές για 2 δισ., συν με κομβική εμπλοκή στην εκτέλεση της Nexans – τείνει να εξοκείλει λόγω διαφωνιών του ελληνικού ΑΔΜΗΕ (που κατέληξε να είναι κύριος του έργου) και της κυπριακής ΡΑΕΚ. Όμως, καθώς και στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας αναζητείται «θετική ατζέντα» υπήρχε στους διαδρόμους των Βρυξελλών η αντίληψη ότι η υπόθεση του Great Sea Interconnector, με όλο το γεωπολιτικό βάρος που φέρει, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως test case για την ικανότητα της ΕΕ να χρησιμεύσει ως μηχανισμός επίλυσης διαφορών «εκεί που το τεχνικό και το οικονομικό συναντούν το γεωπολιτικό».
Πιθανόν όμως γι αυτόν ακριβώς τον λόγο και η Τουρκία επιχειρεί την αντίστροφη κίνηση, προβάλλοντας τον εαυτό της ως πιο κατάλληλο κόμβο για ενεργειακή/ηλεκτρική διασύνδεση. Ιδίως μάλιστα τώρα, που διαφαίνεται βελτίωση της σχέσης Άγκυρας-Καΐρου (βλέπε και επίσημη επίσκεψη Σισι) και που, δίπλα στην GSI υπάρχει ο σχεδιασμός GREGY, με ανανεώσιμες Αιγυπτιακές πηγές ενέργειας προς Ευρώπη (κι αυτές στον κατάλογο PCI της ΕΕ) εδώ με αρχική πρωτοβουλία Κοπελούζου.
Όμως, καλύτερα σταματάμε εδώ. Γιατί αυτήν την εκδοχή ΕΕ «27» που προς στιγμήν έγινε ΕΕ «28» δεν την φανταζόμασταν ακριβώς έτσι. Η επόμενη πράξη στην Νέα Υόρκη;