Μπορεί η προ εβδομάδων επιτάχυνση των ειρηνευτικών προσπαθειών –με τη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα και όσα ακολούθησαν– να μην έφεραν απτό αποτέλεσμα στο Ουκρανικό (πλην, διόλου ασήμαντο, «ανέθεσαν» την Ουκρανία στην Ευρώπη, οικονομικά/εξοπλιστικά/πολιτικά…), όμως η αντίστοιχη πρωτοβουλία Τραμπ να πιέσει ακραία για κατάπαυση του πυρός το Ισραήλ, μαζί με την εξουθενωτική επίθεση των ισραηλινών δυνάμεων κατά της Χαμάς στη (μαρτυρική) Λωρίδα της Γάζας, δείχνει να έχει φέρει μιαν επόμενη μέρα στη Μέση Ανατολή. Ασφαλώς με παγίδες και ερωτηματικά. «Επιτάχυνση σε ανασφαλές έδαφος». [Το Νόμπελ Ειρήνης στη Μαρία Ματσάδο αντί του Τραμπ χρωμάτισε ευρωπαϊκά αυτή τη διάσταση].

Όσο όμως ξεδιπλώνεται η ειρηνευτική διαδικασία εκεί –με διαμεσολαβητές/εγγυητές Κατάρ-Αίγυπτο-Τουρκία– διαμορφώνεται και ένα ευρύτερο πεδίο ισορροπιών: από Ανατολική Μεσόγειο μέχρις Αραβικό/Περσικό Κόλπο, ίσως κι ακόμη παραπέρα/Ινδικό. Με την προοπτική ενός «μεγάλου τραπεζιού» για την περιοχή να βρίσκεται στην επόμενη στροφή. Πόσο προετοιμασμένη είναι η Ελλάδα του 2025 γι’ αυτήν την προοπτική; – Ξαναλέμε: «μεγάλου τραπεζιού».

Στο μεταξύ, ξεκινά στην Ελλάδα η ανασύνθεση της εσωτερικής πολιτικής σκηνής. Πρώτο βήμα, ήδη, η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ – μετά από 16 χρόνια στα έδρανα της Βουλής και με την περιπέτεια ανάδειξης κόμματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην εξουσία στο ενεργητικό του (για άλλους: στο παθητικό του). Έτσι όπως η ευρύτερη ΚεντροΑριστερά –κι ακόμη περισσότερο η «πληθυντική Αριστερά» στην ελληνική της εκδοχή– βρίσκονται σήμερα σε φάση εσωστρέφειας και εντάσεων, και τούτο παρά την υποχώρηση αποδοχής μιας ΚεντροΔεξιάς που ασκεί διακυβέρνηση όλο και δεξιότερα, το εγχείρημα οικοδόμησης μιας πειστικής, εναλλακτικής πρότασης δεν προδιαγράφεται απλό.

Υπάρχει η ανάγκη/υποχρέωση ωρίμανσης και δημόσιας υπεράσπισης ενός προγραμματικού αποτυπώματος (α) διαφορετικού, (β) κατανοητού και (γ) πειστικού. Υπάρχει η πρόκληση της ιδεολογικοπολιτικής απεύθυνσης, του «με ποιους και χωρίς ποιους». Κυρίως, η υποχρέωση ουσιαστικής συνομιλίας με τον έξω κόσμο, που στην Ευρώπη και στην άμεση περιοχή μας βρίσκεται σε αναβρασμό/επαναπροσδιορισμό. συχνά μάλιστα κινούμενο προς την απέναντι πλευρά του πολιτικού φάσματος.

Αν όλα αυτά λειτουργούν ως προκλήσεις, ένα άλλο στοιχείο –το ξεφούσκωμα του καθ’ ημάς ιδεολογήματος περί «Επιτελικού Κράτους», η πικρή υποχώρηση της υπόσχεσης της σταθερότητας που καταλήγει αυτοαναφορικότητα– μπορεί να φαίνεται ότι δημιουργεί ευκαιρίες, όμως προσθέτει ευθύνες. Από την ανασύνθεση στάσεων έναντι των περιφερειακών ισορροπιών που μόλις είδαμε παραπάνω, μέχρι την ανταπόκριση σε μέτωπα όπως το εργασιακό, το αγροτικό, η πραγματικότητα των ανισοτήτων ή πάλιν η λειτουργία του Κράτους υπέρ του πιεσμένου κοινού ανθρώπου/πολίτη: «τίποτε πια δεν είναι εύκολο». Η υπόσχεση ταξιδιού σε πιο όμορφες θάλασσες δεν είναι –για να δανειστούμε την έκφραση Τσίπρα– παρά το κόψιμο των κάβων!

Αντίστοιχη, αν και σε φαινομενικά αντιδιαμετρικό πολιτικό χώρο, είναι η διευκρίνιση πορείας που θα κληθεί άμεσα να δώσει και ο Αντώνης Σαμαράς. Ο οποίος βρίσκεται σε εκείνο το πεδίο του πολιτικού φάσματος που γνωρίζει ανά την Ευρώπη ανοδική πορεία (και «εισαγωγή» δυναμικής από την πέραν του Ατλαντικού διαμόρφωση των πραγμάτων: αναμονή της άφιξης Κίμπερλι Γκίλφοϊλ), πλην έχει να αναμετρηθεί με τις εσωτερικές διαμορφώσεις εξουσίας στη σημερινή κυβερνώσα παράταξη. Και στη στεφάνη μικρότερων, αλλά διόλου αδιάφορων –για το πολιτικό κοινό τής δεξιότερα της Κεντροδεξιάς συσσωμάτωσης– δυνάμεων και προτάσεων πολιτικής. 

Εδώ, ο χρόνος γίνεται σιγά σιγά αντίπαλος, όσο κι αν διακριτές κεντρόφυγες δυνάμεις αναπτύσσονται στο εσωτερικό μιας κυβέρνησης που έχει να αντιμετωπίσει ΕλληνοΤουρκικά, ΟΠΕΚΕΠΕ, Τέμπη. κυρίως όμως τον εαυτό της, τις επιλογές της και την αίσθηση ότι η κυριαρχία της εικόνας της (την οποία μάλλον σπατάλησε) αντιστρέφεται πλέον.

[Εύλογα θα διερωτηθεί ο αναγνώστης: και το ΠΑΣΟΚ; Που κάνει τη δική του προγραμματική –και ισορροπιστική, άλλωστε– προσπάθεια, ώστε να μην παραμείνει «πάλαι ποτέ διαλάμψαν», έστω και ως Αξιωματική Αντιπολίτευση; Για την ώρα, αυτό δεν μεταφράζεται σε αποδοχή. Οπότε, μάλλον, χρειάζεται κι εδώ απάντηση στο «με ποιους», όμως ακόμη περισσότερο στο «για τι»].

Κατά ιδιότυπο τρόπο, μια κομβική πολιτική παρέμβαση ήρθε στο προσκήνιο από –τοπικά– μη-πολιτική πλευρά του συστήματος. Δείτε: στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, πρωθυπουργού παρόντος (και διοικητή της Bundesbank άλλωστε, με ύμνο στις μεταρρυθμίσεις «όσο κι αν είναι δύσκολες»), ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος –αφού αναφέρθηκε στην αποδιαρθρωτική για τη βιομηχανία επίδραση του ενεργειακού κόστους−, προσέγγισε το ζήτημα της παραγωγικότητας. Η οποία υστερεί (54% του ευρωπαϊκού μέσου όρου για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας, το 2025) και υποσκάπτει τα εισοδήματα, αλλά και φρενάρει την ανταγωνιστικότητα. Κυρίως όμως αναφέρθηκε ο Σπ. Θεοδωρόπουλος σε «μεγάλη παρεξήγηση» σε μερίδα της κοινωνίας, όταν η αύξηση της παραγωγικότητας ταυτίζεται «με αύξηση των ωρών εργασίας και με εντατικοποίηση». Πολιτικότερη προσέγγιση δύσκολα θα έβρισκε κανείς!

Στη δε παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Πατέλη Η Μεγάλη Επιστροφή, μπροστά σε όλο το ανθρώπινο φάσμα στήριξης της εποχής Μητσοτάκη, ήδη η Μαριαλένα Αθανασοπούλου (του ESM) αλλά και ο Γιάννης Στουρνάρας επέμειναν στην κρίσιμη σημασία της διατήρησης της κοινωνικής συνοχής. Ο κατεξοχήν ορισμός του ανασφαλούς εδάφους, η παραμέληση της κοινωνικής συνοχής. …