Τουλάχιστον 3 χαρακτήρες

ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΟΠΩΣ ΔΥΤΙΚΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ; ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ

Ουκρανία όπως Δυτικό Βερολίνο; Το σχήμα από κοντά
Φωτ. Petkevich Evgeniy / Pexels
Η τοποθέτηση του Κιθ Κέλογκ για μία πιθανή λύση του Ουκρανικού λειτουργεί ως υπόμνηση πως το ακριβές καθεστώς μιας εδαφικής περιοχής μπορεί να παραμένει εκκρεμές επί χρόνια και ότι με τον βηματισμό της Ιστορίας οι καταστάσεις ωριμάζουν - ή σαπίζουν, βέβαια - και τα αδιανόητα γίνονται πράξη.

Όσοι γνωρίζουν από κοντά την λειτουργία του Συμβουλίου υπουργών της ΕΟΚ/των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων/της μετέπειτα ΕΕ πριν την επανένωση της Γερμανίας, είχαν την ευκαιρία – οσάκις ήταν υπό συζήτηση θέμα που αφορούσε το εδαφικό πεδίο εφαρμογής των Συνθηκών – να παρακολουθήσουν μια παράξενη διεθνοπολιτική ιεροτελεστία. 

Επειδή κάθε αναφορά στο Δυτικό Βερολίνο, τα 480 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους με τριγύρω τους την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας/Ανατολική Γερμανία δεν έπαψαν θεσμικά/διεθνοπολιτικά να παραπέμπουν σε πεδίο κατοχικής κυριαρχίας των Τριών Δυνάμεων (ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας – η ΕΣΣΔ είχε αποσυρθεί στα τέλη της δεκαετίας του 1940) μέχρι την επανένωση της Γερμανίας (στις 3 Οκτωβρίου 1990) όσο κι αν οι Τρεις αναγνώριζαν την από μέρους του Κοινοβουλίου του Βερολίνου εφαρμογή του Grundgesetz/ του Ομοσπονδιακού Συντάγματος και στο Βερολίνο, οι συμμετέχοντες στα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα – και ιδίως στο Συμβούλιο, και μάλιστα στο Coreper όπου προσέχονται οι πολιτικοί συμβολισμοί! – ακολουθούσαν την εξής πρακτική. Ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας, Κράτους-μέλους της ΕΟΚ/ΕΚ/ΕΕ, διάβαζε μια στερεότυπη δήλωση η οποία έθετε τη γερμανική άποψη περί Βερολίνου. οι υπόλοιποι εκπρόσωποι των Κρατών μελών έπαιρναν απλανές βλέμμα, συχνά κατέβαζαν τα ακουστικά της διερμηνείας. ιδίως ο Γάλλος (η Γαλλία ιδρυτικό μέλος της ΕΟΚ των «Έξη») αλλά και ο Βρετανός (μετά την προσχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου το 1973 στην ΕΟΚ των «Εννέα», όπως την βρήκε στην προσχώρησή της το 1981 η Ελλάδα) επιδεικτικά δεν μετείχαν. Ευθύς ως  τελείωνε η εκφώνηση του Γερμανικού κειμένου, προχωρούσαν κανονικά οι εργασίες…

Περίπλοκο; Υπερβολικά τεχνικό; Ίσως-ίσως υποκριτικό ; Μπορεί! – αλλ’ έτσι λειτουργούν οι θεσμισμένες  διεθνείς σχέσεις. 

Απόλυτη επικαιρότητα έχει αυτή η υπόθεση, για όποιον διερωτήθηκε σχετικά με την τοποθέτηση του Κιθ Κέλογκ, του ειδικού απεσταλμένου του Προέδρου Τραμπ για το Ουκρανικό, για ρύθμιση / «λύση» αντίστοιχη με τον (αρχικό) χωρισμό του Βερολίνου σε τέσσερις ζώνες. Περισσότερο από την τετραμερή λογική – Ανατολική Ουκρανία (Λουγκάνσκ, Ντονιέσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα, συν βεβαίως η Κριμαία) με αμφιλεγόμενη Ρωσική κυριαρχία, πράσινη ζώνη απεμπλοκής, ζώνη παρουσίας Ευρωπαίων ως «δύναμης καθησύχασης»/ force de réassurance κατά Μακρόν (με τις ΗΠΑ να απορρίπτουν δική τους παρουσία), Δυτική Ουκρανία με γνήσια κυριαρχία του Κιέβου – εκείνο που έχει να προσφέρει μια τέτοια προσέγγιση είναι:

(α) υπόμνηση ότι το ακριβές καθεστώς μιας εδαφικής περιοχής μπορεί να παραμένει εκκρεμές/αδιευκρίνιστο – επί χρόνια

(β) ότι ακριβώς για το καθεστώς αυτό, μπορεί να διατηρούν διαφορετικές και αντικρουόμενες απόψεις τα εμπλεκόμενα μέρη.

(γ) ότι τρίτοι έχουν την ευχέρεια να δέχονται και να αρνούνται τα παραπάνω a la carte, όπως κρίνουν καλό

(δ) ότι με το πέρασμα του χρόνου – ή: με τον βηματισμό της Ιστορίας – οι καταστάσεις ωριμάζουν (ή σαπίζουν, βέβαια), τα αδιανόητα γίνονται πράξη

(ε) η εκδήλωση επιθετικών αμφισβητήσεων, ΕΑΝ υπάρχει ισορροπία απειλής, μπορεί να αποτρέπεται.

Ασφαλώς η έννοια της ιστορικής αναλογίας είναι ολισθηρή. Όμως… και τότε οι δυο πλευρές του Τείχους είχαν την πεποίθηση ότι εξέφραζαν την ΣΠΙ (Σωστή Πλευρά της Ιστορίας), και τότε Πανεπιστήμια και ερευνητικά Ινστιτούτα άνθιζαν, Μουσεία και θέατρα επίσης. Μετά από ένα σημείο, και τουρισμός. Βέβαια η βίαια παρουσία του Τείχους ήταν τραυματική, ενώ η Ostpolitik χρειάστηκε δεκαετίες για να εκδηλωθεί – αλλά ας σταματήσουμε εδώ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ