«Για δεκαετίες, μπορούσες να μπεις στην εκκλησία Maranatha Baptist Church στο Plains της Τζόρτζια κάποια κυριακάτικα πρωινά και να δεις εκατοντάδες τουρίστες από όλο τον κόσμο να στριμώχνονται στα στασίδια. Και μπροστά τους, ρωτώντας με νόημα αν υπήρχαν επισκέπτες εκείνο το πρωί, στεκόταν ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ – που ετοιμαζόταν να διδάξει στο κατηχητικό σχολείο, όπως έκανε στο μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του.

Κάποιοι από αυτούς που έρχονταν για να τον ακούσουν να μιλάει ήταν αναμφίβολα εκεί εξαιτίας όσων πέτυχε ο πρόεδρος Κάρτερ στα τέσσερα χρόνια της θητείας του στον Λευκό Οίκο – τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ που μεσολάβησε και αναδιαμόρφωσαν τη Μέση Ανατολή- το έργο που έκανε για τη διαφοροποίηση του ομοσπονδιακού δικαστικού σώματος, συμπεριλαμβανομένου του διορισμού μιας πρωτοπόρου ακτιβίστριας και δικηγόρου για τα δικαιώματα των γυναικών, της Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, στην ομοσπονδιακή έδρα- τις περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις που έθεσε σε εφαρμογή, καθώς έγινε ένας από τους πρώτους ηγέτες στον κόσμο που αναγνώρισε το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.

Άλλοι ήταν πιθανότατα εκεί εξαιτίας όσων πέτυχε ο πρόεδρος Κάρτερ κατά τη μακρύτερη και πιο επιδραστική «μεταπροεδρία» στην αμερικανική ιστορία: παρακολούθησε περισσότερες από 100 εκλογές σε όλο τον κόσμο, βοήθησε στην ουσιαστική εξάλειψη της νόσου του σκουληκιού της Γουινέας (GWD), μιας μόλυνσης που στοίχειωνε την Αφρική για αιώνες, έγινε ο μόνος πρώην πρόεδρος που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης και έχτισε ή επισκεύασε χιλιάδες σπίτια σε περισσότερες από δώδεκα χώρες μαζί με την αγαπημένη του Ρόζαλιν στο πλαίσιο του Habitat for Humanity.

Αλλά στοιχηματίζω ότι πολλοί άνθρωποι σε εκείνη την εκκλησία τα πρωινά της Κυριακής ήταν εκεί, τουλάχιστον εν μέρει, εξαιτίας μιας πιο θεμελιώδους σημασίας: για την αξιοπρέπεια του προέδρου Κάρτερ».

Με αυτές τις γραμμές, ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αποχαιρέτησε τον Τζίμι Κάρτερ, που έφυγε την Κυριακή από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα σπάνιο έργο μετά από μία γεμάτη ζωή.

Ξεκίνησε ως απλός αγρότης φυστικιών, φόρεσε τη στολή του Πολεμικού Ναυτικού και αναδείχθηκε σε κυβερνήτη της Τζόρτζια. Έγινε ο πρώτος πρόεδρος από τον Νότο από το 1837 και υπήρξε ο μόνος Δημοκρατικός υποψήφιος που μπήκε στον Λευκό Οίκο μεταξύ των θητειών Λίντον Τζόνσον και Μπιλ Κλίντον. Κυβέρνησε με πλειοψηφία των Δημοκρατικών, αλλά σε μια Αμερική που γινόταν πιο συντηρητική. Τέσσερα χρόνια αργότερα, έχασε από τον Ρόναλντ Ρίγκαν, έναν από τους πιο συντηρητικούς ηγέτες της εποχής.

Όταν αποχώρησε από την Ουάσιγκτον το 1981, πολλοί τον θεωρούσαν μέτριο πρόεδρο. Ήταν μια δύσκολη περίοδος. Αντιμετώπιζε στασιμοπληθωρισμό και η ανεργία ήταν στα ύψη. Οι ουρές για βενζίνη το 1979 ήταν ατελείωτες, εξαιτίας της επανάστασης στο Ιράν. Ο Κάρτερ προσπάθησε να θέσει την ενέργεια στο επίκεντρο αλλά δεν στάθηκε τυχερός – το ατύχημα στο Three Mile Island, το χειρότερο που έχει συμβεί ποτέ στην αμερικανική βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας και ένα σοβαρό πλήγμα στις ελπίδες ότι η πυρηνική ενέργεια θα αποτελούσε ασφαλή εναλλακτική λύση στο πετρέλαιο και σε άλλα ορυκτά καύσιμα.

Στο εξωτερικό, τα πράγματα ήταν χειρότερα. Το 1979, Ιρανοί αντάρτες κατέλαβαν την αμερικανική πρεσβεία και κράτησαν 52 ομήρους για 444 μέρες. Η προσπάθεια διάσωσης απέτυχε, με νεκρούς οκτώ Αμερικανούς. Ο υπουργός Εξωτερικών παραιτήθηκε. Ο Κάρτερ αργότερα είπε πως ήταν «εμμονικός» με την ασφάλεια των ομήρων. Την ίδια χρονιά, οι Σοβιετικοί εισέβαλαν στο Αφγανιστάν. Ο Κάρτερ επέβαλε εμπάργκο στα σιτηρά και μποϊκοτάρισε τους Ολυμπιακούς. Ήταν αποφάσεις που εξόργισαν αγρότες και πολίτες. Όταν έφυγε από το αξίωμα, λίγοι τον θυμούνταν ως επιτυχημένο.

Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του ίδρυσε δύο νέα υπουργεία, το Υπουργείο Ενέργειας και το Υπουργείο Εκπαίδευσης. Εγκαθίδρυσε μια εθνική ενεργειακή πολιτική με στόχο τον έλεγχο των τιμών και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. Προώθησε της ειρήνη με τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ και τις Συνθήκες του Παναμά.

Μετά τη λήξη της θητείας του, αγωνίστηκε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδρύοντας με τη σύζυγό του το Κέντρο Κάρτερ. Υποστήριξε την πρόληψη ασθενειών και επέβλεψε ως παρατηρητής εκλογές σε πολλές χώρες του κόσμου. Ταξιδεύοντας στη Βόρεια Κορέα και στην Κούβα, επιχείρησε να ανοίξει δρόμους σε χώρες – αδιέξοδα για τη Δύση. Το 2002, βραβεύτηκε για το έργο του με Νόμπελ Ειρήνης.

Προς το τέλος της ζωής του, δύο βιογραφίες για τον Τζίμι Κάρτερ αναγνώριζαν ότι υπήρξε πιο σημαντικός πρόεδρος από ό,τι οι περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούσαν – «ίσως ο πιο παρεξηγημένος πρόεδρος στην αμερικανική ιστορία», έγραψε ο συγγραφέας Jonathan Alter στο βιβλίο του «His Very Best: Jimmy Carter, a Life» το 2020.