Η ένατη δοκιμαστική πτήση του διαστημόπλοιου Starship της SpaceX μπορεί να θεωρηθεί πρόοδος σε σχέση με τις δύο προηγούμενες, οι οποίες διαλύθηκαν φλεγόμενες τους ουρανούς της Καραϊβικής, δυο χιλιάδες χιλιόμετρα από την περιοχή εκτόξευσης στο Τέξας, σαν εντυπωσιακά πυροτεχνήματα. Φτάνοντας στο δεύτερο στάδιο, το Starship κατάφερε να απενεργοποιήσει επιτυχώς τους κινητήρες του αφότου εισήλθε ακέραιο στο διάστημα, αλλά επιχείρησε την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα από την άλλη πλευρά της Γης, έγινε σαφές πως επρόκειτο για μια τρίτη αποτυχία στη σειρά.

Οι κύριοι στόχοι της τελευταίας δοκιμαστικής πτήσης, που εκτοξεύθηκε το βράδυ της 27ης Μαΐου, ήταν να αποδείξει ότι το δεύτερο στάδιο του συστήματος—το μυτερό τμήμα που είναι το κυρίως σκάφος Starship—μπορούσε να επανεκκινήσει έναν από τους κινητήρες του στο διάστημα, και να συλλέξει πληθώρα δεδομένων από την ελεγχόμενη επανείσοδό του, ώστε να βελτιωθεί η θερμική του ασπίδα σε μελλοντικά σκάφη. Δυστυχώς, όταν το Starship απενεργοποίησε τους κινητήρες του μετά την αρχική απογείωση, άρχισε να περιστρέφεται ανεξέλεγκτα, και οι επίγειοι χειριστές της δεν κατάφεραν να το ελέγξουν. Η επανεκκίνηση του κινητήρα ακυρώθηκε, το υπόλοιπο προωθητικό καύσιμο αποσυμπιέστηκε από τις δεξαμενές και το Starship βυθίστηκε στον φλεγόμενο αφανισμότου  πάνω από την ακατοίκητη ζώνη του Ινδικού Ωκεανού, εκεί όπου είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιήσει ελεγχόμενη προσθαλάσσωση.

Αυτό το Starship, όπως και εκείνα που πέταξαν στις δύο προηγούμενες αποστολές, διέθετε νέο και υποτίθεται βελτιωμένο σχεδιασμό σε σχέση με την αρχική έκδοση που είχε χρησιμοποιηθεί στις πρώτες έξι πτήσεις. Ο σχεδιασμός “Block 2” υποσχόταν βελτιώσεις – συμπεριλαμβανομένης  αυξημένης ώσης και πτερυγίων καλύτερα προσαρμοσμένων για επανείσοδο – οι οποίες όμως δεν έχουν προλάβει να αποδειχθούν στην πράξη. Η τάση για ανεπιθύμητη πυρκαγιά στο τμήμα των κινητήρων, που καταδίκασε τις δύο προηγούμενες πτήσεις, φαίνεται πως αντιμετωπίστηκε, αλλά η απώλεια υγρών από μία από τις επανασχεδιασμένες δεξαμενές καυσίμου αποδείχθηκε εξίσου μοιραία. Είναι πιθανό αυτό το νέο πρόβλημα, όπως και το προηγούμενο, να προήλθε από υπερβολικούς κραδασμούς.

Τα προβλήματα ίσως διορθωθούν με τροποποιήσεις στα υπόλοιπα σκάφη του Block 2· ίσως δώσουν πολύτιμα μαθήματα για καλύτερες σχεδιαστικές επιλογές στον Block 3. Ενδέχεται, όμως, να υποδηλώνουν ότι ο στόχος ενός τακτικά επαναχρησιμοποιούμενου σκάφους με τόσο ελαφριά κατασκευή ώστε να μεταφέρει 150 τόνους σε τροχιά, είναι υπερβολικά φιλόδοξος και ότι η ωφέλιμη ικανότητα φόρτωσης θα πρέπει να μειωθεί.

Ό,τι κι αν συμβεί στη συνέχεια, οι τρεις αποτυχίες σημαίνουν ότι η εταιρεία δεν έχει πλησιάσει διόλου περισσότερο στην επίτευξη ενός Starship που να μπαίνει σε τροχιά και να επιστρέφει με επιτυχία στη Γη, σε σχέση με έξι μήνες πριν, όταν το τελευταίο σκάφος του Block 1 κατάφερε ελεγχόμενη προσθαλάσσωση. Δεν υπάρχουν νέα δεδομένα για τον χειρισμό της επανεισόδου, καμία νέα εμπειρία στην ενεργοποίηση και απενεργοποίηση κινητήρων στο διάστημα, και δεν κατασκευάζονται πλέον τα είδη των Starship που παρείχαν προηγουμένως αυτές τις εμπειρίες.

Οι χαμένοι έξι μήνες επιβεβαιώνουν ότι ο Έλον Μασκ, επικεφαλής της SpaceX, δεν θα μπορέσει να στείλει μη επανδρωμένα Starship στον Άρη το επόμενο έτος, όπως είχε δηλώσει ότι σκόπευε. Τα προβλήματα επίσης ρίχνουν σοβαρές σκιές στις δυνατότητες της εταιρείας να προσεδαφίσει ένα μη επανδρωμένο Starship στη Σελήνη του χρόνου, ως προπομπό για την αποστολή επανδρωμένου πληρώματος το επόμενο έτος, στο πλαίσιο του προγράμματος «Artemis» της NASA. Η Starship δεν είναι το μόνο τμήμα του προγράμματος που καθυστερεί· η ημερομηνία – στόχος του 2027 είναι δύσκολο να ληφθεί στα σοβαρά.

Οι απώλειες επίσης καθυστερούν τη μέρα που τα Starship θα μπορέσουν να αναλάβουν την αποστολή εκτόξευσης των δορυφόρων Starlink, οι οποίοι εξασφαλίζουν στην SpaceX το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της. Οι εκτοξευτές Falcon 9 της SpaceX προετοιμάζονται για να εκτοξεύσουν περισσότερους δορυφόρους Starlink φέτος από κάθε άλλη χρονιά, αλλά η υπηρεσία εξακολουθεί να αδυνατεί να καλύψει τη ζήτηση σε κάποιες περιοχές. Θεωρητικά, το Starship θα μπορούσε βοηθήσει στην ενίσχυση των υποδομών. Και το γεγονός ότι η τελευταία δοκιμαστική πτήση επαναχρησιμοποίησε με επιτυχία έναν «Super Heavy» προωθητήρα που είχε πετάξει ξανά, ήταν ένα ενθαρρυντικό σημάδι ότι τέτοιες αποστολές μπορεί κάποτε να γίνουν ρουτίνα. Αλλά εκείνη η μέρα φαίνεται να μην πλησιάζει.

©The Economist. Μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε από την Economia Media Α.Ε., έπειτα από ειδική άδεια. Το πρωτότυπο αγγλικό κείμενο βρίσκεται στο www.economist.com