Σε μια περίοδο όπου η γεωπολιτική αστάθεια και ο πόλεμος στην Ουκρανία μετασχηματίζουν τις έννοιες της ασφάλειας και της άμυνας, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει επιδοθεί σε έναν ανευ προηγουμένου αγώνα δρόμου στην προσπάθειά της να ενισχύσει τη στρατιωτική της ισχύ. Ο στόχος είναι σαφής και επικεντρώνεται στην πρόσληψη προσωπικού με τον απαιτούμενο ρυθμό για να καλύψει τις ανάγκες επανεξοπλισμού.

Η εκτίμηση ότι η Ρωσία ενδεχομένως να επιτεθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος πριν από το τέλος της δεκαετίας, έχει προκαλέσει ανησυχία στους κόλπους της ΕΕ, η οποία επιθυμεί την αναβάθμιση και την επανεκπαίδευση 600.000 ατόμων για την αμυντική βιομηχανία έως το 2030. Μάλιστα η Κομισιόν λίγες ημέρες πριν, ανακοίνωσε το σχέδιο αναβάθμισης δεξιοτήτων που αποτελεί μέρος μιας σειράς μέτρων τα οποία εντάσσονται στον «Οδικό Χάρτη Μετασχηματισμού της Αμυντικής Βιομηχανίας της ΕΕ», που συνίσταται από προτάσεις της Επιτροπής για τη θωράκιση της ευρωπαϊκής άμυνας. «Πρέπει να εξασφαλίσουμε τις δεξιότητες που χρειαζόμαστε για την άμυνα», δήλωσε στο Euronews αξιωματούχος της Επιτροπής, επιλέγοντας να διατηρήσει την αυτονομία του.

Το κενό Δεξιοτήτων: Η Αχίλλειος Πτέρνα του Ευρωπαϊκού Επανεξοπλισμού

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που εντοπίζεται είναι η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Σε αυτό συνέβαλε εν μέρει η υποεπένδυση δεκαετιών στην άμυνα από τα κράτη μέλη. Υπενθυμίζοντας ότι βασικός σκοπός της Ένωσης από την αρχή της δημιουργίας της και έπειτα από τις τραγικές συνέπειες του Β’ παγκοσμίου πολέμου ήταν η διασφάλιση της Ειρήνης και της Αδελφοσύνης καθώς και το σενάριο ότι το ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου ήταν μάλλον απίθανο, οι κυβερνήσεις μείωσαν τις επενδύσεις στην άμυνα, δίνοντας προτεραιότητα σε άλλους τομείς όπως στη διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας έπειτα από τις κρίσεις που προηγήθηκαν. Η αγορά εργασίας του κλάδου, κατα συνέπεια, γνώρισε παρακμή.

Μετά την κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, η αμυντική βιομηχανία, άρχισε να ανακάμπτει. Το 2023 ο κλάδος εντός ΕΕ δημιούργησε περίπου 581.000 θέσεις εργασίας, γεγονός που οδήγησε στη μείωση των προσλήψεων από το υψηλό επίπεδο που είχαν φτάσει στα τέλη του 2022, παραμένουν, ωστόσο, 41% υψηλότερες από τα επίπεδα του 2021. Όπως επισημαίνεται στον τελευταίο οδικό χάρτη της Κομισιόν, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, επηρεάζει την ασφάλεια και μέλλον της Ευρώπης.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα στο οποίο αναφέρθηκε ο αξιωματούχος της Επιτροπής σχετίζεται με την αλματώδη ανάπτυξη της Τεχνολογιας, όπου η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης και η Κβαντική Τεχνολογία αναπτύσσονται και στο πλαίσιο των αμυντικών εφαρμογών, κάτι το οποίο δημιουργεί την ανάγκη για ενσωμάτωση περισσότερης τεχνογνωσίας, τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και από την πλευρά της ζήτησης. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή, οι Ένοπλες Δυνάμεις και οι φορείς προμηθειών στερούνται εξειδικευμένων γνώσεων για να αποκτήσουν και να μπορέσουν να χειριστούν γρήγορα αυτά τα νέα και περίπλοκα συστήματα.

Ο Δρόμος Προς Την Αμυντική Ετοιμότητα

Στο πλαίσιο του «Οδικού Χάρτη για τον Μετασχηματισμό της Αμυντικής Βιομηχανίας», η Επιτροπή προτείνει συγκεκριμένα εργαλεία για να γεφυρώσει το χάσμα.

Αρχικά, προωθεί ένα νέο πιλοτικό Πιλοτικό Σχέδιο Εγγύησης Δεξιοτήτων (Skills Guarantee Pilot), μέσω του οποίου στοχεύει να κατευθύνει τους εργαζόμενους της αυτοκινητοβιομηχανίας που κινδυνεύουν να μείνουν άνεργοι, να μεταβούν σε στρατηγικούς τομείς, όπως η άμυνα. Ο Αντριους Κουμπίλιους, Επίτροπος της ΕΕ για την Άμυνα, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι τα μέτρα αποσκοπούν στην «αναβάθμιση των δεξιοτήτων περίπου του 12% του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού της άμυνας και της αεροδιαστημικής ετησίως και στην επανεκπαίδευση 600.000 ατόμων για την αμυντική βιομηχανία έως το 2030».

Ταυτόχρονα, δημιουργείται η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Ταλέντων για την Αμυντική Βιομηχανία, μέσω ενός συστήματος 300 vouchers πρακτικής άσκησης για φοιτητές, προσφέροντας ευκαιρίες εξοικείωσης με την ενσωμάτωση της καινοτομίας στο αμυντικό οικοσύστημα. Παράλληλα, η ΕΕ θα αξιοποιήσει υπάρχουσες ψηφιακές πλατφόρμες, όπως η Ακαδημία Διαστήματος EUSPA, για την προώθηση αμυντικών δεξιοτήτων. Μετά το 2028, η Κομισιόν προβλέπει στην ίδρυση μιας αυτόνομης Ακαδημίας Δεξιοτήτων για την Αμυντική Βιομηχανία της ΕΕ.

Συνοψίζοντας, το σχέδιο της ΕΕ για την επανακατάρτιση 600.000 εργαζομένων δεν είναι απλώς μια πρωτοβουλία επανεκπαίδευσης εργαζομένων. Αποτελεί στρατηγικό πυλώνα του ευρωπαϊκού επανεξοπλισμού και μια αναγνώρισης τη σημασίας της διατήρησης της ασφάλειας, ιδιαίτερα σε μια εποχή που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τεχνολογική πρόοδο και την υψηλή εξειδίκευση. Η μετατόπιση εργαζομένων από τη βιομηχανία αυτοκινήτων προς τον αμυντικό τομέα, υπογραμμίζει την ανάγκη για εξεύρεση άμεσων και ριζικών λύσεων.

Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος θα καθορίσει όχι μόνο τον ρυθμό με τον οποίο η Ευρώπη θα ενισχύσει την άμυνά της, αλλά και το αν θα καταφέρει να διατηρήσει την τεχνολογική της υπεροχή σε έναν όλο και πιο ανταγωνιστικό και αβέβαιο κόσμο. Ο αγώνας για την αμυντική ετοιμότητα κερδίζεται πρώτα με την αναβαθμιση και κατάρτιση του ανθρώπινου κεφαλαίου της και μετά στα πεδία των μαχών.