Η μεταστροφή του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία είναι τόσο αναπάντεχη, όσο και εξώφθαλμη. Από το πολιτικό φλερτ με τον Πούτιν και την πίεση στην Ουκρανία για εδαφικές παραχωρήσεις, στις τεχνικές ερωτήσεις προς τον Ζελένσκι για το κατά πόσο μπορεί να χτυπήσει τη Μόσχα με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς (σ.σ. η επίμαχη διαρροή από τους Financial Times διαψεύστηκε από τον Λευκό Οίκο), ο Αμερικανός πρόεδρος στέλνει προς όλες τις πλευρές το μήνυμα πως δεν έχει υπομονή και, παρότι παραμένει ασαφές τι ακριβώς σκοπεύει να πράξει, η ανακοίνωσή του για αποστολή συστημάτων Patriot και η απειλή επιβολής δευτερογενών κυρώσεων προς όσες χώρες συνεχίσουν να συνεργάζονται με τη Ρωσία – όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία – δείχνουν ότι δεν είναι πλέον έτοιμος να «παραδώσει» την Ουκρανία.

Ωστόσο, το βασικό εμπόδιο για τον τερματισμό του πολέμου παραμένει αμετάβλητο: ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει κανέναν λόγο να αναθεωρήσει τη στάση του, καθώς έχει αναγάγει τον πόλεμο σε ιστορική αποστολή και, ίσως, υπόθεση προσωπικής πολιτικής επιβίωσης.

Η μεγάλη στροφή

Μέχρι πρότινος, επικρατούσε η εύλογη ανησυχία ότι ο Τραμπ, κατά την επάνοδό του στον Λευκό Οίκο, θα εγκατέλειπε την Ευρώπη και την Ουκρανία. Αντίθετα, πλέον παρουσιάζεται πιο θετικά διακείμενος προς το ΝΑΤΟ απ’ ό,τι τα προηγούμενα χρόνια και πιο σκληρός έναντι της Μόσχας – έχοντας βέβαια κερδίσει την αύξηση των δαπανών στο 5% για τους συμμάχους, εξασφαλίζοντας παράλληλα μια πολύτιμη συμφωνία για τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας.

Το Κίεβο βρίσκεται σε πιο ευνοϊκή, διπλωματικά θέση απ’ ό,τι αναμενόταν τον Φεβρουάριο, όταν ο Ζελένσκι είχε υποστεί μια ταπεινωτική υποδοχή στον Λευκό Οίκο. Η πλάστιγγα των διαθέσεων του Τραμπ γέρνει πλέον υπέρ της Ουκρανίας, αλλά η προθεσμία 50 ημερών που έδωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στη Μόσχα για ειρηνευτική συμφωνία, πιθανώς να ενθαρρύνει το Κρεμλίνο να εντείνει την επίθεση ώστε να εξασφαλίσει περισσότερα στρατιωτικά κέρδη πριν τις όποιες συνομιλίες.

Σε κάθε περίπτωση, η νέα στάση του Τραμπ συνιστά  αναπροσαρμογή της πολιτικής του, αφού δεν στηρίζει πλέον τον Πούτιν, όπως είχε κατηγορηθεί ότι έκανε στο παρελθόν. Ο Τραμπ ήλπιζε πως ο Πούτιν θα αποδεχόταν μια συμφωνία ειρήνης – ευνοϊκή για τη Μόσχα – ώστε, εκτός από τα στρατηγικά οφέλη, να καρπωθεί και τα εύσημα του «ειρηνοποιού».

Όπως όμως παρατηρεί εύστοχα στην ανάλυσή του και το CNN, ο Τραμπ παραμένει σε κάθε περίπτωση απρόβλεπτος ή, όπως το είχε θέσει η πρώην εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Σαμπρίνα Σινγκ, «ο Τραμπ μπορεί εύκολα να αλλάξει γνώμη μετά από ένα τηλεφώνημα με τον Πούτιν». Μετά την αποκάλυψη των FT πως ζήτησε από τον Ζελένσκι πληροφορίες για το αν η Ουκρανία μπορεί να πλήξει τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, αρνήθηκε τα πάντα και έσπευσε να υποστηρίξει πως «δεν υποστηρίζει καμία από τις δύο πλευρές».

Ωστόσο, η απόφαση για αποστολή συστημάτων Patriot και η προθυμία του για νέες κυρώσεις δείχνουν μεταστροφή προς μία πιο παρεμβατική πολιτική, αλλά το κατά πόσο αυτό το πλάνο θα τηρηθεί και θα διατηρηθεί, είναι άγνωστο.

Προσωρινή ανακούφιση στο ΝΑΤΟ

Μέσα σε κλίμα ανησυχίας πως ο Τραμπ ίσως θα αποτραβήξει τις ΗΠΑ εκτός ΝΑΤΟ, αν όχι επισήμως τουλάχιστον επί της ουσίας, η πρόσφατη σύνοδος της Συμμαχίας στη Χάγη, υπό τον νέο γενικό γραμματέα Μαρκ Ρούτε, εξελίχθηκε σε θρίαμβο για τον Αμερικανό πρόεδρο. Η συμφωνία των κρατών-μελών για αύξηση των αμυντικών δαπανών μέχρι το 2035 επιτρέπει στον Τραμπ να κομπορρημονεί πως «ανάγκασε την Ευρώπη να σοβαρευτεί».

Μέσα από αυτή τη «διπλωματική χορογραφία», οι ευρωπαϊκές χώρες στέλνουν Patriots στην Ουκρανία, και αγοράζουν νέα συστήματα από τις ΗΠΑ. Έτσι, ο Τραμπ ενισχύει Κίεβο στέλνοντας στους συμμάχους τον λογαριασμό (ήδη Τσεχία και Σλοβακία έχουν αντιδράσει), προσπαθώντας παράλληλα να καθησυχάσει τη βάση των MAGA ψηφοφόρων που νιώθουν προδομένοι, επιμένοντας πως αυτός δεν είναι ένας πόλεμος που πρέπει να απασχολεί ή να επιβαρύνει οικονομικά και εξοπλιστικά τις ΗΠΑ.

Εν τω μεταξύ, στο Κογκρέσο ένα νέο σχέδιο νόμου για αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας χαίρει διακομματικής στήριξης. Ο στενός σύμμαχος του Τραμπ, γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, δήλωσε ότι πρόκειται για ένα «ισχυρό εκτελεστικό όπλο» κατά της Μόσχας. Όμως η προοπτική δευτερογενών κυρώσεων κατά της Ινδίας και της Κίνας προκαλεί εντάσεις. Ο Ρεπουμπλικανός Ραντ Πολ χαρακτήρισε τη νομοθεσία «από τις πιο επικίνδυνες που έχουν ποτέ κατατεθεί», προειδοποιώντας για κίνδυνο πλήρους διακοπής των εμπορικών σχέσεων με αυτές τις πανίσχυρες, στην αγορά, δυνάμεις.

Παρά τη μεγάλη στροφή του Λευκού Οίκου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν φαίνεται να επιμένει στη στρατηγική της «υπομονής και της φθοράς του εχθρού», εκτιμώντας πως τα περιθώρια δεν έχουν εξαντληθεί. Και οι απειλές του Τραμπ δεν φαίνεται πως είναι αρκετές για να του αλλάξουν τη γνώμη προς το παρόν. Μπορεί επομένως η θέση της Ουκρανίας να βελτιώνεται διπλωματικά, αλλά η Ρωσία δεν έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει για την ώρα.