Μετά τους ουρανούς, όπου επιχειρησιακά «θριαμβεύουν», τα πολεμικά drones αρχίζουν να διεκδικούν μερίδιο και από τους βυθούς, το πιο περίπλοκο και αχαρτογράφητο πεδίο κατασκοπείας, δολιοφθορών και μαχών της πρόσφατης ιστορίας.

Στην επιφάνεια των θαλασσών τα drones έχουν ήδη αποδείξει τις δυνατότητές τους, με τα επιτυχημένα χτυπήματα του ουκρανικού ναυτικού σε ρωσικά πλοία, διαθέτοντας εμβέλεια εκατοντάδων χιλιομέτρων, δυνατότητες μεταφοράς πυρομαχικών ικανών να βυθίσουν μία ναυαρχίδα και μίνιμουμ απαιτήσεις για τηλεχειρισμό μέσω δορυφορικής σύνδεσης στο διαδίκτυο. Τώρα, η βιομηχανία όπλων στρέφεται στο πιο απαιτητικό, υποβρύχιο περιβάλλον.

Ghost Shark, Herne και Manta Ray: Νέα μη επανδρωμένα υποβρύχια μπορούν να καταδύονται χιλιάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια και να λειτουργούν αυτόνομα για μέρες, καθιστώντας τα ιδανικά για τη συλλογή πληροφοριών, τη φύλαξη υποθαλάσσιων υποδομών (σε παράξενους καιρούς που κόβονται «ανεξήγητα» καλώδια οπτικών ινών και αγωγοί), και την «πρώτη απάντηση» σε πιθανές υπεράκτιες απειλές.

«Αυτή είναι κατάλληλη στιγμή για αυτά τα οχήματα», δήλωσε στην Wall Street Journal η ανώτερη συνεργάτης στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, Cynthia Cook. «Τα επανδρωμένα υποβρύχια είναι φανταστικά, αλλά είναι ακριβά».

Τα drones υπόσχονται στο νερό, όσα κατάφεραν και στους αιθέρες: επιχειρησιακή ελευθερία χωρίς άμεσο, ανθρώπινο ρίσκο για τους χειριστές που μπορούν να ελέγχουν τα πάντα από ασφαλή απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων, και απαλλαγή από τα βάρη της μακροχρόνιας επένδυσης σε εκπαίδευσης πιλότων ή ναυτικών για την επάνδρωση πολεμικών σκαφών. Ωστόσο οι δυσκολίες είναι εξ αρχής μεγαλύτερες στα βάθη των ωκεανών, καθώς η απρόσκοπτη διατήρηση των επικοινωνιών στο βυθό είναι αποδεδειγμένα πιο δύσκολος τεχνικός γρίφος και οι συνθήκες είναι σαφώς πιο αντίξοες.

Η πρώτη φορά που ο πλανήτης αντίκρισε ένα πρωτότυπο υποβρύχιο drone, ήταν χάρη σε έναν χρήστη της υπηρεσίας Google Maps που εντόπισε και μοιράστηκε στον Ιστό τη σιλουέτα ενός Manta Ray της εταιρείας Northrop Grumman, που είχε αγκυροβολήσει στη ναυτική βάση Πορτ Χουενέμε στην Καλιφόρνια. Πρόκειται για ένα από τα drone τελευταίας τεχνολογίας της Δύσης, με δυνατότητες αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών στο πεδίο, ένα καινοφανές και πολλά υποσχόμενο πολεμικό “gadget”, με φόντο τη «υδρόβια» εξοπλιστική κούρσα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Έως το τέλος του 2025, και η Boeing προγραμματίζει να παραδώσει πέντε θαλάσσια drone Orca με εμβέλεια 7.500 μιλίων στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ.

Οι στόχοι και τα συμβόλαια καταδεικνύουν σαφή στροφή και αυξημένο ενδιαφέρον: σε πρόσφατο συνέδριο, η Αμερικανίδα ναύαρχος Lisa Franchetti, επικεφαλής των ναυτικών επιχειρήσεων, δήλωσε ότι η ανάπτυξη ρομποτικών και αυτόνομων συστημάτων είναι μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες του αμερικανικού Ναυτικού για την προετοιμασία ενός ενδεχόμενου, μελλοντικού πολέμου με την Κίνα.

Η Μόσχα έχει επίσης γνωστοποιήσει τα σχέδιά της να αποκτήσει 30 μη επανδρωμένα Poseidon – ρομποτικά υποβρύχια σε σχήμα τορπίλης που υποτίθεται πως αναπτύσσουν ιλιγγιώδη ταχύτητα των 100 κόμβων. Ρωσικές πηγές που επικαλείται ο βρετανικός Telegraph, υποστηρίζουν το πυρηνικό σύστημα πρόωσής του θα δίνει στα Poseidon εμβέλεια 6.200 μιλίων, ενώ εκτιμάται πως θα έχει δυνατότητες μεταφοράς πυρηνικών κεφαλών.

Η Κίνα ενισχύει σταθερά τον στόλο της με μη επανδρωμένα θαλάσσια σκάφη τόσο στην επιφάνεια όσο και υποβρυχίως, ενώ η Αυστραλία έχει αναθέσει στην αμυντική startup Anduril την ανάπτυξη του μη επανδρωμένου υποβρυχίου Ghost Shark που υπόσχεται να διευρύνει τις δυνατότητες υποθαλάσσιου πολέμου με αυτόνομα συστήματα.

Η Βρετανία συνεργάζεται με την BAE Systems για το drone Herne, ενώ Γαλλία, Νότια Κορέα και Γερμανία δουλεύουν πάνω σε δικά τους, μη επανδρωμένα υποβρύχια σκάφη. Η Ουκρανία δοκιμάζει το Marichka.

Στους λόγους της όψιμης, ραγδαίας ανάπτυξης των μη επανδρωμένων υποβρυχίων, πρέπει να μπει στην κορυφή της λίστας η αλματώδης εξέλιξης της συναφούς τεχνολογίας. Οι μπαταρίες διαρκούν περισσότερο, οι αισθητήρες είναι πιο ακριβείς και τα ηλεκτρονικά συστήματα είναι μικρότερα. Όλα αυτά χαρίζουν στα σκάφη μεγαλύτερη αυτονομία σε χρόνο και εμβέλεια και κυρίως, περισσότερες δυνατότητες που φιλοδοξούν να κάνουν τους βυθούς εξίσου επικίνδυνους με τους ουρανούς για τους εκατέρωθεν εχθρούς.