Όντως, «αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις» όπως δίδασκε ο καημένος ο Αντισθένης πριν 2600 χρόνια. Έτσι λοιπόν, την είσοδο σε μια νέα εποχή των διεθνών σχέσεων εισήγαγε η απόφαση – απόφαση πλέον , σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων της ΕΕ, όχι απλώς συζήτηση – να περάσουν 3,2 δισ. ευρώ που αποτελούν 90% της απόδοσης Ρωσικών στοιχείων ενεργητικού στο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ υπέρ της Ουκρανίας (που αντικείμενο έχει την στήριξη των δημοσιονομικών του Κιέβου μέχρι και το 2017). Στην γλώσσα των διεθνών χρηματοπιστωτικών αυτή η επιλογή, δηλαδή της χρήσης των τόκων, γενικότερα των αποδόσεων «παγωμένων» στοιχείων ενεργητικού ονομάζεται skimming/ξάφρισμα. Είναι ένα βήμα πριν την κατάσχεση, ρευστοποίηση και διάθεση του κεφαλαίου τους – όπως εν προκειμένω ζητούσαν οι ΗΠΑ από τους Ευρωπαίους.

Για να έχουμε μιαν αντίληψη των μεγεθών: σχεδόν 190 δισ. ευρώ σε στοιχεία ενεργητικού της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας βρίσκονται παγωμένα στα χέρια της Euroclear [Τι είναι αυτό; Είναι ένα σύστημα εκκαθάρισης πληρωμών που ιδρύθηκε το 1968 από την J.P. Morgan στα πλαίσια της αγοράς Ευρωδολαρίων και εξελίχθηκε με τα χρόνια σε τραπεζικό οργανισμό και μηχανισμό – αποθετηρίου αξιών, με μετόχους εκατοντάδες διεθνείς τράπεζες και έδρα στις Βρυξέλλες: στην Ελλάδα την γνωρίσαμε (;) όταν διενήργησε την ανταλλαγή των Ελληνικών ομολόγων μετά το PSI^. το 2012 στην Αργεντινή μέσω Euroclear έγινε η υλοποίηση απόφασης της Αμερικανικής δικαιοσύνης για μπλοκάρισμα στα πλαίσια της μακράς αντιδικίας της χώρας με τους διεθνείς πιστωτές της]. Το σύνολο παγωμένων κεφαλαίων Ρωσίας στην Ευρωζώνη υπολογίζεται ότι φθάνει τα 260 δισ. ευρώ. Άλλα 45 δισ. σε στερλίνες στοιχείων ενεργητικού – της Κεντρικής Τράπεζας και άλλων Ρωσικών φορέων – είναι παγωμένα στην Βρετανία.

Ο ρόλος των ΗΠΑ σε επίπεδο φύλαξης στοιχείων ενεργητικού της Ρωσίας ήταν ανέκαθεν εξαιρετικά περιορισμένος, και τώρα καθίσταται περισσότερο παρά σαφές το γιατί…

Στις Αμερικανικές πιέσεις προς τους Ευρωπαίους, οι οποίες ήταν αρκετά παράδοξες για όλο το πολύμηνο διάστημα που η βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία ήταν η ίδια παγωμένη (η λέξη συνεχώς επανέρχεται σ’ αυτήν την συζήτηση!) στο Κογκρέσο, είχαν αντιταχθεί ισχυρά Ευρωπαϊκά κέντρα από την ΕΚΤ μέχρι και την Γερμανία. Ο λόγος διαφανής: η υπόσκαψη της αξιοπιστίας των Ευρωπαϊκών/επί Ευρωπαϊκού εδάφους και με Ευρωπαϊκό νομικό καθεστώς συστημάτων φύλαξης ξένων και μάλιστα κρατικής ιδιοκτησίας στοιχείων ενεργητικού . (Και μάλιστα στοιχείων ενεργητικού Κεντρικής Τράπεζας – τραυματισμός του σκληρού πυρήνα της χρηματοπιστωτικής λειτουργίας!).

Στην δημόσια συζήτηση, στο αίτημα της Ουκρανίας – με άμεση Αμερικανική στήριξη – ήταν για πλήρη κατάσχεση των Ρωσικών κεφαλαίων και για διάθεσή τους όχι μόνο για την στήριξη της λειτουργίας της Ουκρανίας εν πολέμω αλλά και (ή: κυρίως) για την ανοικοδόμησή της. Η οποία έχει υπολογισθεί – από την Παγκόσμια Τράπεζα – στην έως τώρα διετία διάρκειας του πολέμου με κόστος άνω των 485 δισ, ευρώ.

Το Βέλγιο, εν τω μεταξύ, προκειμένου να τηρήσει τις δικές του διεθνείς ισορροπίες ανακοίνωσε ότι το 25% φόρος επί των κεφαλαιακών κερδών που προκύπτει – θυμίζουμε ότι η Euroclear έχει έδρα Βέλγιο όπου και προκύπτει η κερδοφορία/οι τόκοι της Ρωσικής ιδιοκτησίας στοιχείων ενεργητικού – θα διατεθεί απευθείας στην Ουκρανία.

Η Ρωσία, πάντως, προχώρησε σε δικές της κινήσεις κατάσχεσης Δυτικών στοιχείων ενεργητικού – κυρίως είναι κεφάλαια επιχειρηματικού χαρακτήρα. Πάντως για την Euroclear εκτιμάται ότι διαθέτει 33 δισ. ευρώ στην Μόσχα: η συνέχεια είναι αμφίβολη. Η Ρωσική πλευρά έχει κινήσει νομικές διαδικασίες για τις έως τώρα πρωτοβουλίες παγώματος/δέσμευσης κεφαλαίων: οι σχετικές διαδικασίες είναι μακρόσυρτες – πράγμα που μάλλον ευχαριστεί, παρά προβληματίζει. «Αφήστε να δούμε!».

Οι Κεντρικοί Τραπεζίτες γενικώς αποφεύγουν να τοποθετούνται επί του θέματος, αλλά δείτε την διαφορά – ακριβέστερα: το χάσμα – τονικότητας. Για τον Διοικητή Κεντρικής Τράπεζας της Λετονίας: «Ασφαλώς και πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια του επιτιθέμενου […]. Είτε θα επιβάλεις φόρους στους πολίτες σου [για την βοήθεια στην Ουκρανία] , είτε θα χρησιμοποιήσεις τα στοιχεία ενεργητικού του επιτιθέμενου» μεταφέρει το Politico. Προσθέτοντας ότι άμα ο πόλεμος παραταθεί, τότε το κόστος του θα αυξηθεί – οπότε η χρήση παρόμοιων κεφαλαίων θα καταστεί αναπόδραστη.

Δείτε όμως την αντίθεση, π.χ. με την τοποθέτηση του Ιταλού κεντρικού τραπεζίτη Φάμπιο Πανέττα: «Η εργαλειοποίηση ενός νομίσματος ως όπλου [εδώ: του ευρώ…] αναπόφευκτα περιορίζει την ελκυστικότητά του και ευνοεί την ανάδυση εναλλακτικών». Και η μεν αναφορά εναλλακτικών, αν υποτεθεί ότι αφορά την χρήση του γιουάν η την συνεχώς επανερχόμενη συζήτηση περί απο-δολαριοποίησης, τμημάτων του διεθνούς εμπορίου δεν δείχνει μέχρι τώρα να λαμβάνει έκταση. Όμως… πολλές χώρες του Νότου, από τις Αραβικές και τις Αφρικανικές μέχρι π.χ. την Τουρκία ή το Ιράν, μπορεί να αρχίσουν να σκέφτονται όλο και σοβαρότερα πόση εξασφάλιση έχουν τα κεφάλαιά τους – ή πόσην θα έχουν άμα βρεθούν (ρίξτε μια ματιά στην Μέση Ανατολή…) στην αντίπερα όχθη των διαθέσεων της Ουάσιγκτον. Με την Ευρώπη να αποδεικνύει την ευκολία συμπαράταξης σε μια λογική «The West vs the Rest».

Πάντως το εύκολο/ρεαλιστικό επιχείρημα, ότι οι κατασχέσεις κεφαλαίων ή/και ενσώματων παραγωγικών εγκαταστάσεων έχουν προϊστορία, από την επαύριο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τον Πόλεμο του Ιράκ, αφήνει εκτός μια κομβική παράμετρο: ότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις είχε λήξει ο πόλεμος με ήττα επί του πεδίου! Οπότε τώρα, η προσέγγιση περί προεξόφλησης πολεμικών επανορθώσεων με το skimming των τόκων Ρωσικών κεφαλαίων αφήνει πίσω μόνο την γεύση αυτού – του ξαφρίσματος. 

Παράδεισος για τους μεγάλους δικηγορικούς οίκους, δοκιμασία για τους ανθρώπους των διεθνών σχέσεων και τους διεθνείς τραπεζίτες.