Περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση: ESG όπως είναι το αρκτικόλεξο στα αγγλικά και, οψίμως, η νέα «απαγορευμένη» φράση στον επιχειρηματικό κόσμο των ΗΠΑ. 

Μετά από χρόνια υπόγειων επενδυτικών αντιδράσεων, πολιτικών πιέσεων και νομικών απειλών σχετικά με το κατά πόσο περιβαλλοντικός και κοινωνικός ή, αντιθέτως, ενοχλητικός ή παραπλανητικός, ήταν ο αυτοπροσδιορισμός ορισμένων κολοσσών, αρκετοί επιχειρηματίες αποφεύγουν πλέον συνειδητά ακόμα και να αναφερθούν στο ακρωνύμιο όταν συσκέπτονται για τις επόμενες εταιρικές πρωτοβουλίες, όπως σχολιάζει σε ανάλυσή της η Wall Street Journal. 

Πρακτικά, η ESG αφορά στις ενέργειες των επιχειρήσεων που αποσκοπούν στην συμβολή αντιμετώπισης περιβαλλοντικών και κοινωνικών ζητημάτων. Η κουλτούρα της ESG βασίζεται στο γεγονός πως οιι επιχειρήσεις αποτελούν οντότητες οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το κοινωνικό σύνολο μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται, επηρεάζονται από αυτό αλλά και το επηρεάζουν. 

Αρκετές εταιρείες τώρα, συμπεριλαμβανομένης της Coca-Cola, αφαιρούν τον όρο από τις εκθέσεις τους και τα στελέχη τους προτιμούν εναλλακτικές, πιο ακίνδυνες περιγραφές, επιλέγοντας την ασφάλεια της θολής ασάφειας με φράσεις όπως «υπεύθυνο επιχειρείν». Άλλες επιχειρήσεις κλείνουν ακόμα και τα επενδυτικά κεφάλαια ESG, καθώς το ενδιαφέρον εξασθενεί.

Οι απαρχές της απαίτησης οι μεγάλες εταιρείες να λογοδοτούν και να διατηρούν ένα κοινωνικό προφίλ δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά η κουλτούρα και ο όρος ESG απέκτησε άλλη δυναμική όταν χρησιμοποιήθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, πριν από περίπου δύο δεκαετίες. 

Η στροφή που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό, αντανακλά μια νέα πραγματικότητα. Η περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση είναι περίπλοκη, δηλώνει στην Wall Street Journal ο Ντάριλ Μπριούστερ, πρώην στέλεχος της Kraft Foods και της Nabisco, ο οποίος πλέον ηγείται του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Chief Executives for Corporate Purpose (μτφρ Ανώτατα Στελέχη για Εταιρικό Σκοπό). Ο Μπριούστερ συνεργάζεται με 200 εταιρείες που εστιάζουν στον κοινωνικό αποτύπωμα των επιχειρήσεων. 

Κάποιοι πολιτικοί απέρριψαν την ESG ως «woke καπιταλισμό» και πολλά ηγετικά στελέχη προσέχουν πια τι γνωστοποιούν οι εταιρείες τους στο κοινό, θέλοντας να αποφύγουν κάποιον ρυθμιστικό έλεγχο ή τη δημόσια κριτική. Όταν το 2022 ο διευθύνων σύμβουλος της ασφαλιστικής εταιρείας AXA με έδρα το Παρίσι, Τόμας Μπούμπερλ, συναντήθηκε στις ΗΠΑ με τους επικεφαλής ενός fund περιουσιακών στοιχείων, μιας εταιρείας παραγωγής λιπασμάτων και μιας τεχνολογικής εταιρείας τεχνολογίας, του ζήτησαν να μη χρησιμοποιεί καν τη συντομογραφία. 

Το ζήτημα της ESG πολιτικοποιήθηκε ακόμη πιο έντονα, μετά την περίφημη διαμάχη της Disney με τον κυβερνήτη της Φλόριντα Ρον ντε Σάντις. Η Disney είχε αντιταχθεί στο νομοσχέδιο «Don’t Say Gay» του Ρεπουμπλικανού κυβερνήτη, υποστηρίζοντας πως με τα σχέδια που προωθούσε ο ντε Σάντις, περιόριζε τη διδασκαλία σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου στα δημοτικά σχολεία της Φλόριντα. Η αντίδραση της Disney ήλθε στο πλαίσιο ακριβώς της ESG της εταιρείας.

Στα μέσα του περασμένου Απριλίου ο Nτε Σάντις απείλησε να χτίσει μια νέα πολιτειακή φυλακή δίπλα στα θεματικά πάρκα της Disney στην κεντρική Φλόριντα. Η διαμάχη τους αποτέλεσε την αφορμή για αιχμηρά σχόλια σχετικά με την ESG από δώδεκα κρατικούς αξιωματούχους. 

Οι επενδυτές απέσυραν περισσότερα από 14 δισεκατομμύρια δολάρια από τα κεφάλαια ESG κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2023, σύμφωνα με την εταιρεία οικονομικών υπηρεσιών Morningstar.

Ο Larry Fink του επενδυτικού και διαχειριστικού κολοσσού BlackRock έγραψε μια επιστολή προς τους επενδυτές το 2023, όπου δεν υπήρχε ούτε μία αναφορά στην ESG, αφότου ορισμένες πολιτείες απέσυραν κονδύλια το 2022 λόγω της έμφασης της εταιρείας στην ESG. Η επενδυτική Fidelity ακολούθησε. 

Στον εταιρικό κόσμο, κάποιες αλλαγές παραμένουν διακριτικές – στον βαθμό του εφικτού. Η Coca-Cola, για παράδειγμα, που είχε δημοσιεύσει μια έκθεση “Business & ESG” το 2022, το 2023 έδωσε στην δημοσιότητα έκθεση “Business and Sustainability” (επιχείρηση και βιωσιμότητα). Ο γίγαντας εμφιάλωσης μετονόμασε επίσης τις σχετικές επιτροπές του διοικητικού του συμβουλίου.