Από τον Στηβ Τζομπς που αποθεωνόταν στα 00s, στην προ social-media εποχή, ως ο μινιμαλιστής τεχνοφιλόσοφος της Apple, έως και τα ασημένια, μυτερά Starships του Ίλον Μασκ με τα οποία ο πλουσιότερος άνθρωπος της Γης ευαγγελίζεται πως το είδος μας θα μπαρκάρει μια μέρα για τον πλανήτη Άρη, η ποπ κουλτούρα και η τεχνολογική εξτραβαγκάντζα των τελευταίων δεκαετιών τροφοδοτούν τον μύθο των παντοδύναμων CEO που «αποφασίζουν για τα πάντα» και καρπώνονται, ετερόφωτα, τη λάμψη κάθε επιτυχίας, όχι ως διαχειριστές και πλοηγοί, αλλά ως υπερκινητικές ιδιοφυΐες που βρίσκονται πίσω από κάθε τι.

Στον πυρήνα της παρεξήγησης βρίσκεται η εσφαλμένη αντίληψη για τον βαθμό εμπλοκής των επικεφαλής στον «κάθετο» σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων στις συχνά δαιδαλώδεις και πολυεπίπεδες πυραμίδες διοίκησης.

Στην πραγματικότητα ο ρόλος του Διευθύνοντος Συμβούλου αφορά πολύ περισσότερο στη διαμόρφωση των κατάλληλων ομάδων και συνθηκών για τη λήψη των σωστών αποφάσεων και όχι στην άμεση εμπλοκή. Στους περισσότερους οργανισμούς λαμβάνονται καθημερινά αμέτρητες αποφάσεις και θα ήταν αδύνατο για έναν CEO να έχει (χρήσιμο) λόγο σε κάθε μία από αυτές. Μια φιγούρα διευθύνοντος συμβούλου – τιραμόλα θα παρέπεμπε, αναπόφευκτα, στη διδακτική ιστορία των ταοϊστών μοναχών για εκείνη την χαρωπή σαρανταποδαρούσα που, όταν μια μέρα, κατά λάθος, συνειδητοποίησε ότι διαθέτει σαράντα πόδια και επιχείρησε να σκεφτεί συνειδητά κάθε της βήμα, γύρισε σοκαρισμένη ανάσκελα και δεν ξαναπερπάτησε ποτε.

Η άμεση εμπλοκή του ίδιου ατόμου σε κάθε απόφαση μιας επιχείρησης θα επιβράδυνε τη λειτουργία της και θα μπορούσε να την οδηγήσει ακόμα και σε αδιέξοδο. Για αυτό και η χρυσή συμβουλή στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ είναι πως ο σωστός ρόλος ενός CEO είναι να δίνει σε άλλους τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις, τις οποίες θα μπορεί στη συνέχεια να υποστηρίξει.

Για να τα καταφέρει, αρκεί να ευθυγραμμίσει την ομάδα του γύρω από τους κοινούς στόχους, διατυπώνοντας με σαφήνεια τις προτεραιότητες. Όσο πιο λειτουργικά κατανέμονται οι αρμοδιότητες, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχίας και εδώ ένα σαφές σύστημα αξιολόγησης και ανταμοιβής μπορεί επίσης να βοηθήσει.

Οι διευθύνοντες σύμβουλοι μπορούν να επηρεάσουν οποιαδήποτε απόφαση σχεδιάζοντας προσεκτικά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθορίζοντας ποιος πρέπει να συμμετέχει, ποιες ερωτήσεις πρέπει να απαντηθούν, τι είδους πληροφορίες πρέπει να συγκεντρωθούν, ποιες δικλείδες ασφαλείας πρέπει να ληφθούν υπόψη και πόσα μίτινγκ πρέπει να γίνουν.

Παρέχουν καθοδήγηση αμφισβητώντας, όπου κρίνουν, τη διαδικασία, ανεβάζοντας τον πήχη, θέτοντας δύσκολες ερωτήσεις, απαιτώντας καλύτερες απαντήσεις. Ακόμα και στις συσκέψεις που οι CEO συμμετέχουν, φροντίζουν να αφήνουν ένα μεγάλο μέρος της λήψης αποφάσεων στους συνεργάτες τους.

Οι διευθύνοντες σύμβουλοι χρησιμοποιούν συχνά διάφορα κριτήρια για να καθορίσουν το επίπεδο της προσωπικής εμπλοκής. Ένα από τα βασικότερα είναι η στρατηγική αξία της εκάστοτε απόφασης: έχει σημασία για τις βασικές προτεραιότητες του CEO, ή μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην κατεύθυνση, το όραμα και την αποστολή της εταιρείας; Οι στρατηγικές αποφάσεις υψηλού επιπέδου δικαιολογούν σχεδόν πάντα την άμεση εμπλοκή του Διευθύνοντος Συμβούλου, ενώ εξίσου σημαντικός είναι και ο αντίκτυπος μιας δυνητικής απόφασης στην οικονομική υγεία της εταιρείας.

Για όλες τις υπόλοιπες αποφάσεις όμως, κρίσιμη δεν είναι η συμμετοχή του, αλλά η δημιουργία του περιβάλλοντος στο οποίο οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από άλλους, αποτελεσματικά. Διαμορφώνοντας τις αποφάσεις αντί να τις λαμβάνουν, οι CEO ενδυναμώνουν τις ομάδες τους και ενισχύουν την ευελιξία.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος είναι σε μεγάλο βαθμό ένας μαέστρος που συντονίζει τους μουσικούς μιας ορχήστρας στις μελωδικές επιταγές της παρτιτούρας, αντί να τρέχει κωμικά από τη μία μεριά της σκηνής στην άλλη, προσπαθώντας μάταια, να παίξει όλα τα όργανα ταυτοχρόνως.