Το αποτέλεσμα του β’ γύρου των εκλογών αιφνιδίασε τη Γαλλία: το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), υπό την ηγεσία του Ζαν Λουκ Μελανσόν, φαίνεται να αναδεικνύεται στο μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου. Ήδη από το βράδυ της Κυριακής, οι προβλέψεις της Ipsos, με βάση τα πρώτα αποτελέσματα, έδιναν στο NFP 171 με 187 έδρες στην Εθνοσυνέλευση των 577 εδρών.

Αυτό βέβαια απέχει πολύ από τις 289 έδρες που απαιτούνται για τον έλεγχο της Κάτω Βουλής και, όπως σχολιάζει ο Economist οι ψηφοφόροι εξέλεξαν ένα κοινοβούλιο χωρίς αυτοδυναμίες, με τη Γαλλία να προετοιμάζεται για μια περίοδο αβεβαιότητας και πολιτικών ελιγμών, καθώς θα μάθει πώς να λειτουργεί όπως κάνουν ήδη πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σφυρηλατώντας έναν πλειοψηφικό συνασπισμό.

Τα αποτελέσματα περιείχαν εκπλήξεις σε κάθε επίπεδο. Το ακροδεξιό κόμμα Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν, το οποίο οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα ήταν πρώτο στην ψηφοφορία, φαίνεται να έρχεται μόλις τρίτο μεγαλύτερο εξασφαλίζοντας 134 με 152 έδρες. Αυτό αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο άλμα από τις 88 έδρες που κατείχε το RN στο προηγούμενο κοινοβούλιο και δείχνει πόσο δρόμο έχει διανύσει από τις μέρες που ήταν μια περιθωριακή ομάδα σε ένα «σεβαστό κόμμα» που υποστηρίζεται από ένα μεγάλο μέρος των Γάλλων ψηφοφόρων. Αλλά θα είναι μια απογοήτευση για τη Λεπέν, η οποία ήθελε την πλειοψηφία, και για τον Ζορντάν Μπαρντελά, τον 28χρονο «υπασπιστή» της, ο οποίος ήλπιζε να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός.

Για τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος προκήρυξε αυτές τις εκλογές ενάντια στις συμβουλές των στενών συμμάχων του, το αποτέλεσμα θα του προσφέρει μία κάποια ανακούφιση. Οι προβλέψεις της Ipsos δείχνουν ότι το Ensemble, ο κεντρώος συνασπισμός του, θα καταφέρει να διατηρήσει 152 με 163 έδρες, από τις 250 που κατείχε στο απερχόμενο κοινοβούλιο. Αν και οδυνηρό αποτέλεσμα, δεν είναι ακριβώς η καταστροφή που αναμενόταν. Το μπλοκ του οδεύει προς τη δεύτερη θέση, ελαφρώς μπροστά από το RN, και οι βουλευτές του θα έχουν τώρα τη δυνατότητα επιλογής, είτε για το σχηματισμό ενός κυβερνητικού συνασπισμού είτε για τη διατήρηση μιας αριστερής κυβέρνησης μειοψηφίας στην εξουσία.

Τη νύχτα των εκλογών, ο Μελανσόν, πρώην τροτσκιστής και «σκληροπυρηνικός» αριστερός, ήταν ο πρώτος που ανέβηκε στη σκηνή και, θριαμβευτικά, ανακοίνωσε τη νίκη. Κάλεσε τον Μακρόν να δώσει στο NFP εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, διαμηνύοντας ότι το ριζοσπαστικό εκλογικό του πρόγραμμα θα τεθεί σε εφαρμογή. Αυτό υπόσχεται, μεταξύ άλλων, την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 14%, την επαναφορά του φόρου πλούτου και την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές της ενέργειας. Προσφέροντας υποστήριξη σε ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, η συμμαχία τα πήγε ιδιαίτερα καλά σε μια ζώνη στο βορειοανατολικό Παρίσι και γύρω από αυτό και σε άλλες μεγάλες πολυπολιτισμικές πόλεις. Ο κ. Μελανσόν καταδίκασε πρόσφατα τις αντισημιτικές πράξεις στη Γαλλία, ανησυχώντας τους Γάλλους Εβραίους.

Πιθανότατα θα ακολουθήσουν πολλές εσωτερικές διαμάχες μεταξύ των τεσσάρων κομμάτων που απαρτίζουν τη συμμαχία – του IFI του Μελανσόν, των Σοσιαλιστών, των Κομμουνιστών και των Πρασίνων. Πριν από το εκλογικό αποτέλεσμα, η συμμαχία δεν κατάφερε να προτείνει έναν υποψήφιο για τη θέση του πρωθυπουργού. Πολλά στελέχη του NFP είναι βαθιά δυσαρεστημένα από την κυριαρχία που διατυμπανίζει ο Μελανσόν και θα ήθελαν να τον παραγκωνίσουν. Οι Σοσιαλιστές φαίνεται ότι θα έχουν παρόμοιο αριθμό εδρών με το IFI, και θα μπορούσαν κάλλιστα να επιμείνουν να αναλάβουν εκείνη την ηγεσία αντί αυτού, κάτι που θα διευκόλυνε πολύ περισσότερο τον σχηματισμό συνασπισμού με τους κεντρώους. Μεταξύ των Σοσιαλιστών βουλευτών δεν είναι άλλος και από τον Φρανσουά Ολάντ, τον πρώην πρόεδρο που κάποτε υπήρξε «προϊστάμενος» του Μακρόν.

«Ένα μάθημα από αυτή την κάλπη είναι ότι μια σταθερή πλειοψηφία των Γάλλων εξακολουθεί να απορρίπτει τη σκληρή δεξιά» σημειώνει ο Economist. Μετά τον πρώτο γύρο εκλογών, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι, σύμφωνα με το εκλογικό σύστημα της Γαλλίας, το RN είχε πιθανότητες να κερδίσει την πλειοψηφία των εδρών. Όμως οι ελιγμοί τακτικής τόσο από το Ensemble του Μακρόν όσο και από την αριστερή συμμαχία, που απέσυραν όσους υποψηφίους είχαν καταλάβει την τρίτη θέση σε περισσότερες από 200 εκλογικές περιφέρειες βοήθησε στο να αποφευχθεί η διάσπαση των ψήφων που θα ωφελούσε το RN. Το αποτέλεσμα ήταν επίπονο, αβέβαιο και σε ορισμένες περιπτώσεις επώδυνο, αλλά φαίνεται ότι λειτούργησε. Προς αγανάκτηση του Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος κατήγγειλε μια «συμμαχία της ατιμίας», μετέτρεψε την ψηφοφορία σε πολλές εκλογικές περιφέρειες σε δημοψήφισμα για το RN – κάτι που θα μπορούσε να εγκυμονεί προβλήματα για το μέλλον, καθώς οι ψηφοφόροι του Εθνικού Συναγερμού θα αισθάνονται ότι στερήθηκαν τη νίκη εξαιτίας μιας «πολιτικής παγίδας της ελίτ του Παρισιού».

Σύμφωνα με το γαλλικό σύνταγμα, εναπόκειται πλέον στον πρόεδρο να ορίσει τον πρωθυπουργό. Οι πολιτικές συμβάσεις υποδηλώνουν ότι ο Μακρόν θα ζητήσει από το μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό μπλοκ να το κάνει αυτό, το οποίο φαίνεται ότι θα είναι πιθανότατα το NFP. Σύμφωνα με πηγή της προεδρίας, ωστόσο, ο Γάλλος πρόεδρος θεωρεί ότι τα αποτελέσματα δεν δείχνουν σαφώς ποιος θα μπορούσε να κυβερνήσει. Μια κυβέρνηση μειοψηφίας θα μπορούσε να καταρρεύσει, με μία ψήφο δυσπιστίας, στο πρώτο «εμπόδιο». Μεγαλύτερες  πιθανότητες θα είχε μια εναλλακτική κοινοβουλευτική προσπάθεια για τη συγκρότηση ενός συνασπισμού χωρίς τη μετριοπαθή αριστερά και τους Πράσινους, σε μία συμμαχία του Μελανσόν με το κέντρο.

Η Γαλλία, ωστόσο, σε αντίθεση με τη Γερμανία, την Ιταλία και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν διαθέτει εμπειρία στη σφυρηλάτηση των συμβιβασμών που απαιτούνται για να διατηρηθούν οι κυβερνητικοί συνασπισμοί. Τα τρία μπλοκ που θα απαρτίζουν τη νέα συνέλευση αντιμάχονται έντονα το ένα το άλλο, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή εμπιστοσύνη. Δεδομένης αυτής της αβεβαιότητας, ο Μακρόν μπορεί κάλλιστα να ζητήσει από τον 35χρονο Γκαμπριέλ Αττάλ, τον σημερινό πρωθυπουργό του, ο οποίος προανήγγειλε την παραίτησή του, να συνεχίσει να εκτελεί τα καθήκοντά του, όσο διαρκούν οι διαβουλεύσεις. Αυτή η ενδιάμεση κατάσταση θα μπορούσε να διαρκέσει για μεγάλο μέρος της καλοκαιρινής περιόδου, συμπεριλαμβανομένης της περιόδου των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, οι οποίοι αρχίζουν στις 26 Ιουλίου. Η Γαλλία φαίνεται να έχει απομακρυνθεί από το χείλος του γκρεμού, αλλά εξακολουθεί να οδεύει προς το άγνωστο.

©The Economist. Μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε από την Economia Media Α.Ε., έπειτα από ειδική άδεια. Το πρωτότυπο αγγλικό κείμενο βρίσκεται στο www.economist.com