Διατροφοδραστικά

[Nutraceuticals]

[ ουσιαστικό / σύνθετη λέξη: (Θρεπτ)ικό και συστατικό ]

Τα διατροφοδραστικά είναι αποτέλεσμα σύνθεσης θρεπτικών συστατικών από φυσικά υλικά που βοηθούν στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών.

Η ακριβής μετάφραση του nutraceuticals στα ελληνικά είναι «διατροφοδραστικά συστατικά». Για συντομία, συνήθως αποκαλούνται απλώς διατροφοδραστικά. Ο όρος αναφέρεται σε ουσίες που προέρχονται από τρόφιμα και διαθέτουν φαρμακευτικές ιδιότητες, ωφελώντας την ανθρώπινη υγεία.

Σύμφωνα με το Science Direct, ο όρος «διατροφοδραστικά», που επινοήθηκε το 1989 από τον διακεκριμένο Ιταλό-Αμερικανό γιατρό, Stephen DeFelice, ιδρυτή και πρόεδρο του «Ιδρύματος Καινοτομίας στην Ιατρική», αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα βιοδραστικών συστατικών που βρίσκονται σε τρόφιμα ή προϊόντα διατροφής και παρέχουν, πέραν της βασικής διατροφής. Η σύνθετη λέξη “nutraceuticals” προέρχεται από τον συνδυασμό των λέξεων “nutrition” (διατροφή) και “pharmaceutical” (φαρμακευτικός). Στο εμπόριο τα συναντούμε ως συμπληρώματα διατροφής ή τρόφιμα εμπλουτισμένα με θρεπτικά συστατικά που έχουν αποδειχθεί επιστημονικά ότι διαθέτουν προληπτική ή θεραπευτική δράση κατά ασθενειών και παθήσεων. Παραδείγματα διατροφοδραστικών είναι οι βιταμίνες και τα μέταλλα, τα αντιοξειδωτικά, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα προβιοτικά, και οι φυτικές ίνες. Τα τελευταία χρόνια, η μακροχρόνια χρήση διατροφοδραστικών έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στην πρόληψη και θεραπεία σοβαρών χρόνιων ασθενειών, όπως ο καρκίνος, οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες και οι διαταραχές που σχετίζονται με τη φλεγμονή.

Τρανή απόδειξη της αναγνώρισης των ευεργετικών τους ιδιοτήτων αποτελεί η εκπληκτική άνοδος του ετήσιου παγκόσμιου τζίρου της αγοράς διατροφοδραστικών των τελευταίων ετών. Σύμφωνα με αναφορά του Fortune Business Insights, το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς διατροφοδραστικών συστατικών το 2024 αποτιμήθηκε σε $458,55 δις., ενώ αναμένεται να αγγίξει τα $500,62 δις. το 2025, και τα $986,85 δις. έως το 2032.

Σύμφωνα με την μελέτη που δημοσίευσε πρόσφατα μια ομάδα Ινδών ερευνητών στο επιστημονικό περιοδικό Biomedical and Pharmacology Journal, μια πολλά υποσχόμενη νέα οδός για τη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας έχει διανοιχθεί χάρη στον συνδυασμό των διατροφοδραστικών με τη νανοτεχνολογία. Η μελέτη τους εξέτασε πώς η εφαρμογή της νανοτεχνολογίας στα διατροφοδραστικά μπορεί να μεταμορφώσει τη βιοδιαθεσιμότητα, την αποτελεσματικότητα και τις μεθόδους χορήγησης των βιοδραστικών ουσιών. Με την ακρίβεια που προσφέρει η νανοτεχνολογία σε νανοκλίμακα, μπορούν να σχεδιαστούν νέα οχήματα χορήγησης, συμπεριλαμβανομένων λιποσωμάτων, νανοσωματιδίων και νανογαλακτωμάτων. Οι Ινδοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτά τα σχήματα μπορούν να λύσουν προβλήματα ενισχύοντας τη διαλυτότητα και τη σταθερότητα των χημικών ουσιών των διατροφοδραστικών συστατικών, καθώς οι νανο-φορείς, διευκολύνοντας τη στοχευμένη χορήγηση, εγγυώνται την καλύτερη δυνατή απορρόφηση και διασπορά από τον οργανισμό.

Στην μελέτη της KPMG που δημοσιεύθηκε το 2015, με τίτλο «Nutraceuticals: The future of intelligent food», διερευνώνται οι τρόποι με τους οποίους στο μέλλον αντί θεραπείας μέσω χορήγησης φαρμάκων, θα εφαρμόζονται μέθοδοι εξατομικευμένης προληπτικής ιατρικής,  βασισμένης στη διατροφή, σχεδιασμένη αποκλειστικά με βάση το βιολογικό προφίλ κάθε ατόμου.

Η αναφορά του Fortune Business Insights αναφέρει επίσης ότι η βιομηχανία των διατροφοδραστικών συστατικών έχει εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, χάρη στις υψηλές επενδύσεις σε R&D, επηρεάζοντας θετικά την τεχνολογία παραγωγής και την ποιότητά της. Η ανεξέλεγκτη χρήση αντιβιοτικών με τη μορφή μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει αρνητικά την ανθρώπινη υγεία, καθώς μια πλούσια διεθνής βιβλιογραφία αναφέρεται πλέον σε περιστατικά λοιμώξεων που προκαλούνται από παθογόνα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, γεγονός που καθιστά την ανάπτυξη διατροφοδραστικών προϊόντων, που θα επιτρέψει την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, απαραίτητη.