Δημιουργός κόσμων

[ Worldbuilder ]

[ νεολογισμός / μεταφορά ]

[ ουσιαστικό με ετερόπτωτο ονοματικό προσδιορισμό ]

Worldbuilder αποκαλείται κάποιος που οικοδομεί έναν φανταστικό κόσμο ή σύμπαν.

Ο όρος συνήθως αναφέρεται σε συγγραφείς, κυρίως επιστημονικής φαντασίας ή λογοτεχνίας του φανταστικού, σχεδιαστές ή προγραμματιστές βιντεοπαιχνιδιών, και τώρα πλέον και σε αρχιτέκτονες, πολεοδόμους, συγκοινωνιολόγους, περιβαλλοντολόγους, και άλλες ειδικότητες επαγγελματιών, οι οποίοι δημιουργούν προσομοιώσεις κόσμων, είτε για να δοκιμάσουν ένα σενάριο, είτε να οραματιστούν ένα καλύτερο μέλλον.

Στην επιστημονική φαντασία, ή τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο του φανταστικού, η δημιουργία κόσμων αφορά στη διαδικασία οικοδόμησης ενός φανταστικού κόσμου ή και ολόκληρου σύμπαντος, και προϋποθέτει συνεκτικές ιδιότητες όπως μια ιστορία, μια γεωγραφία, έναν πολιτισμό και μια οικολογία (π.χ. Avatar). Στην περίπτωση της λογοτεχνίας του φανταστικού, η οικοδόμηση ενός κόσμου περιλαμβάνει την επινόηση κατοίκων, τεχνολογίας, προϊστορίας, διαφορετικών λαών. Περιλαμβάνει επίσης κοινωνικά έθιμα, τέχνες, γράμματα, μύθους, θρησκείες και επινοημένες γλώσσες. Στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, χαρακτηριστικότερα παραδείγματα worldbuilding είναι η τριλογία του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» του J.R.R. Tolkin και ο «Πόλεμος των Άστρων» του George Lucas. Από τις πιο εκλεπτυσμένες μορφές worldbuilding στον κινηματογράφο είναι ο κόσμος του υποσυνείδητου των θυμάτων του ήρωα που ενσαρκώνει ο Leonardo di Caprio στο Inception.

Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, ένα από τα πρώτα δείγματα worldbuilding ήταν η «Θεία Κωμωδία» του Ιταλού ποιητή Dante Alighieri. Σε αυτό το εξαιρετικό δείγμα αφηγηματικής ποίησης, που ο σπουδαίος ποιητής ολοκλήρωσε μετά από 13 ολόκληρα χρόνια, μέσα από 14.233 στίχους, ο αναγνώστης ακολουθεί τον Δάντη στο ταξίδι του στην μετά θάνατον ζωή, σε έναν φανταστικό κόσμο εμπνευσμένο από τη μεσαιωνική κοσμοθεωρία του 14^ου αιώνα.

Στον σύμπαν των βιντεοπαιχνιδιών, το worldbuilding βρίσκει την εντυπωσιακότερη εφαρμογή του στο διασημότερο video game του είδους, το Minecraft. Το sandbox βιντεοπαιχνίδι δίνει τη δυνατότητα στους παίκτες να δημιουργήσουν, να τροποποιήσουν ή και να καταστρέψουν το περιβάλλον του παιχνιδιού, προσδίδοντας τους έτσι ένα ρόλο ‘θεού’. Βασικότερος στόχος των προγραμματιστών τέτοιου είδους παιχνιδιών είναι η θεμελίωση ενός πλαισίου μέσω μιας ευρύτερης ιστορίας, κύριος αφηγηματικός πυλώνας της οποίας είναι η συνέπεια, καθώς εξασφαλίζει την απαιτούμενη εμβύθιση (immersion) που πρέπει να νιώθουν οι παίκτες κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.

Στο βιβλίο του «Building Imaginary Worlds: the Theory and History of Subcreation», ο καθηγητής του Τμήματος Επικοινωνίας του Concordia University στο Ουισκόνσιν, Mark J.P. Wolf, και συνεργάτης του World Building Institute του University of Southern California (USC), απομακρύνεται από προηγούμενες προσεγγίσεις στους φανταστικούς κόσμους που επικεντρώνονταν κυρίως στην αφήγηση, το μέσο ή το είδος, και αντ’ αυτού θεωρεί τους φανταστικούς κόσμους ως δυναμικές οντότητες. Ο Wolf υποστηρίζει ότι οι φανταστικοί κόσμοι, οι οποίοι συχνά έχουν διααφηγηματικό, διαμεσικό και διασυγγραφικό χαρακτήρα, αποτελούν συναρπαστικά αντικείμενα έρευνας για τις Σπουδές Μέσων Ενημέρωσης. Το ίδιο πρεσβεύει και το World Building Institute, μια πρωτοποριακή, μη κερδοσκοπική, οργανωμένη ερευνητική μονάδα του USC, αφιερωμένη στη διάδοση, την εκπαίδευση και την εκτίμηση του μέλλοντος των αφηγηματικών Μέσων, μέσω του worldbuilding. Αποτελείται από ένα δίκτυο μελών και συνεργατών που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα δραστηριοτήτων, που ποικίλουν από τον κινηματογράφο, τα κινούμενα σχέδια, τη μόδα, τα παιχνίδια, το θέατρο, την τηλεόραση, και τη μουσική, μέχρι την αρχιτεκτονική, την επιστήμη, και τα διαδραστικά μέσα. Το ινστιτούτο, σε συνεργασία με τη Σχολή Κινηματογραφικών Τεχνών του USC, φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως σύνδεσμος μεταξύ της επόμενης γενιάς νέων δημιουργών που αυτή τη στιγμή στέκονται στην κορυφή του κύματος της καινοτομίας, και των εταιρειών που θέλουν να ηγηθούν του νέου τοπίου των μέσων ενημέρωσης.

Το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια δεν είναι το μόνο πανεπιστημιακό ίδρυμα που αξιοποιεί το worldbuilding. Το Πανεπιστήμιο τον Lancaster εγκαινίασε πρόσφατα ένα πρόγραμμα ανάπτυξης μιας προηγμένης νέας τεχνολογίας χαρτογράφησης που θα επιτρέπει στις μελλοντικές γενιές να συμμετάσχουν στη δημιουργία του δικού τους μελλοντικού δομημένου τοπίου. Αξιοποιώντας το διάσημο city building βιντεοπαιχνίδι ‘Cities: Skylines’, οι συμμετέχοντες στο πρωτοποριακό πρόγραμμα, κλήθηκαν να διαχειριστούν ζητήματα αστικής ανάπτυξης και σχεδιασμού.

Στόχος των ερευνητών που σχεδίασαν το πρόγραμμα ήταν να αποδείξουν πως η τεχνολογία των βιντεοπαιχνιδιών, που ήδη χρησιμοποιείται σε τρισδιάστατα μοντέλα σχεδιασμού, στα λεγόμενα Μοντέλα Πληροφοριών Πόλης (CIM), και στα Αστικά Ψηφιακά Δίδυμα (UDT) μπορεί να αποτελέσει ελκυστικότερο περιβάλλον διάδρασης για τους πολίτες, προκειμένου να εμπλακούν περισσότερο σε δημόσιες πλατφόρμες σχεδιασμού του αστικού τους τοπίου. Πολλά προγράμματα αστικής ανάπτυξης, όπως τα ΣΒΑΚ (Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας), προϋποθέτουν για την ολοκλήρωσή τους την ενίσχυση της συμμετοχής και της εμπλοκής του κοινού στη διαδικασία σχεδιασμού και τη δημιουργία μελλοντικών σεναρίων. Τα αστικά ψηφιακά δίδυμα αποτελούν εικονικά συστήματα αντιγράφων ενός περιβάλλοντος που συνδέονται με αισθητήρες πραγματικού κόσμου, όπως η κυκλοφορία ή η ποιότητα του αέρα. Πρόκειται για σημαντικά εργαλεία για τους ειδήμονες και τους τεχνοκράτες, αλλά χάρη σε εφαρμογές worldbuilding, μπορούν να αποτελέσουν ελκυστικές πλατφόρμες συμμετοχής και για τους πολίτες.

Ένα από τα εντυπωσιακότερα παραδείγματα αξιοποίησης του worldbuilding διεθνώς είναι η παραγωγή της ταινίας “Πόλεις του Μέλλοντος“, μιας πρωτοβουλίας της Αμερικανικής Εταιρείας Πολιτικών Μηχανικών (ASCE). Η ταινία, την αφήγηση της οποίας κάνει ο mega-star του Χόλυγουντ, John Krasinsky, είναι εμπνευσμένη από την παγκόσμια πρωτοβουλία Future World Vision, η οποία έχει σχεδιαστεί για να μεταμορφώσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε τις πόλεις και τις υποδομές μας. Οι μηχανικοί της πρωτοβουλίας εργάζονται για να λύσουν τα πιο πιεστικά προβλήματα του κόσμου, υιοθετώντας νέες τεχνολογίες προκειμένου να καταστήσουν τις κοινότητές μας ασφαλέστερες, πιο βιώσιμες, και πιο δίκαιες. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η ASCE δημιούργησε το Mega City 2070, μια πλατφόρμα για υπολογιστές που εξερευνά μια πόλη 50 χρόνια στο μέλλον, βασισμένη σε πραγματικές μηχανικές και επιστημονικές αρχές. Το τρισδιάστατο ψηφιακό μοντέλο τοποθετεί τον επισκέπτη στην καρδιά της Mega City, προσκαλώντας τον να συνεισφέρει στη δυναμική κοινότητα της πλατφόρμας. Η πλατφόρμα έχει σχεδιαστεί για μια πληθώρα χρηστών και μαθησιακών εμπειριών, παρέχοντας έναν καινοτόμο τρόπο για την ψηφιακή διερεύνηση διαφόρων πτυχών μιας μελλοντικής πόλης.

Η Future World Vision μας καλεί να κάνουμε ένα νοερό άλμα 50 ετών στο μέλλον και να φανταστούμε τις έξυπνες πόλεις του αύριο. Στο σενάριο της πρωτοβουλίας, η καινοτομία και ο αυτοματισμός θα είναι διάχυτα. Οι ΑΠΕ θα αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας. Η ηλιακή ενέργεια από το διάστημα θα τροφοδοτεί τα πάντα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Οι μεταφορές θα υλοποιούνται με προσωπικές ταξιδιωτικές κάψουλες και οι παραδόσεις δεμάτων θα γίνονται με drones. Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία. Όπως λέει και ένας εκ των δημιουργών της ταινίας και επικεφαλής του World Building Media Lab και του World Building Institute του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια, Alex McDowell, «Όσο πιο μακριά κοιτάμε, τόσο περισσότερο αλλάζει η άποψή μας για το παρόν».