Όσοι έχουν επιδοθεί σε σχεδιασμούς επί χάρτου για προοπτικές αλλαγής του εκλογικού νόμου – που να αποδίδει αυτοδυναμία με πολύ λιγότερο του τωρινού 37%, αφού το «41τακατό» αποτελεί πλέον χλωμή ανάμνηση – ή και για προσχεδιασμένες διπλές εκλογές αφού κάθε αλλαγή του εκλογικού νόμου ουδείς πιστεύει ότι θα έπιανε την αναγκαία πλειοψηφία των 200 εδρών ώστε να ισχύσει με την πρώτη, κινδυνεύουν να βρεθούν μπροστά στο ελληνικό αντίστοιχο του “it’s the economy, stupid!”. 

Ήταν τότε που ο πρόεδρος Μπους είχε (λόγω πολέμου της Ερήμου) 90% αποδοχή στους Αμερικανούς τη μια χρονιά, όμως μόλις 36% την αμέσως επόμενη – ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τη νίκη το Μπιλ Κλίντον (Γέηλ, Οξφόρδη)  το 1992. Ο επικοινωνιολόγος των Κλίντον, Τζέημς Κάρβελ ήταν εκείνος που έστρεψε την καμπάνια σταθερά προς την οικονομία – και την εξασθένισή της επί Μπους – παράλληλα με την υπόθεση του συστήματος υγείας στις ΗΠΑ. (Τις δημοσκοπήσεις Κλίντον «έτρεχε» τότε ο Σταν Γκρήνμπεργκ, μεταγενέστερα σύμβουλος και του Σρέντερ στη Γερμανία και του Μπλαιρ στην Αγγλία, θεωρούμενος αριστερόστροφος/liberal – πριν καταλήξει στο Mαξίμου).

Δικαίως θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης τι σχέση μπορεί να έχει μια τέτοια αναφορά με μας και με τα δικά μας, αφού έχει επικρατήσει μιντιακά ή άποψη ότι και οι ρυθμοί ανάπτυξής μας πάνε πρίμα («από τους υψηλότερους των Ευρωπαϊκών, χώρια που η κραταιά Γερμανία φλερτάρει με ύφεση»), και ο ECONOMIST μας υμνούσε ως οικονομία-πρότυπο (προ καιρού, πλην οι όμορφες μνήμες διαρκούν…) αλλά και οι αποδόσεις π.χ. του Ελληνικού 5ετούς χαρτιού είναι κάποια bps χαμηλότερες ακόμα και από του Γαλλικού (λόγω της αναταραχής περί τους χειρισμούς Μακρόν- Μπαρνιέ και της παγίδας των δημοσιονομικών), πόσο μάλλον από του Ιταλικού αντίστοιχου. (Το Ελληνικό 5ετές έχει λήξη μέσα στην κάλυψη του ESM, δηλαδή πριν το 2032). Η τζαναμπέτικη άρνηση της Moody’s να μας δώσει – και αυτή – την επενδυτική βαθμίδα στα μέσα Σεπτεμβρίου, αλλά αντ’ αυτού να μας χαρίσει μόνον positive outlook, δεν προξένησε κυματισμούς στην αυτοπεποίθηση…

Όμως, επειδή οι εκλογικοί σχεδιασμοί πορεύονται με ορίζοντα του 2027, αξίζει να σταθεί κανείς στις προβλέψεις για την πορεία του ΑΕΠ το 2026 και το 2027: σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο 2025-27, αναμένουμε για την μεν πρώτη χρονιά 2%, για την δε δεύτερη 1,5%. Εκεί, δηλαδή, όπου θα κριθεί η δυνατότητα χαλαρότερης δημοσιονομικής στάσης και παροχών – η παραδοσιακή μέθοδος άσκησης προεκλογικής πολιτικής – το ίδιο το Μεσοπρόθεσμο ( που προσγείωσε τις εκτιμήσεις του για φέτος από 2,5% σε 2,2% ανάπτυξη, όπως ήδη έπραξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις δικές της) ενσωματώνει μια αποεπιτάχυνση. Ακόμα κι αν δεν δικαιωθούν οι περαιτέρω δυσοίωνες προβλέψεις των Βρυξελλών για το 2026-27, η ίδια αυτή τάση υποχώρησης αντιστρέφει την αυριανή ψυχολογία. Όσο λοιπόν και αν για το 2024-25 διακηρύσσεται η προσδοκία ότι θα μείνουμε πάνω από το 2% σε μέσο όρο, ή αποεπιτάχυνση είναι εδώ – προεκλογικά. 

Τα 4 δισ. σε βάθος Μεσοπρόθεσμου σε πρόσθετες δαπάνες –  άπαξ και αφαιρεθούν οι δαπάνες για τα βαριά εξοπλιστικά – «δίνουν» 1 δισ. ετησίως για τις κοινωνικές (εκλογικά αξιοποιήσιμες) δαπάνες: και ο ίδιος ο Κωστής Χατζηδάκης έδωσε αυτές τις τάξεως μεγέθους δυνατότητες για εκείνο που έχει επικρατήσει να ονομάζεται «παροχές», κάπου στο 1 δισ. τον χρόνο. Όπου ήδη χρειάζεται να βολευθούν τα ήδη αποφασισμένη/νομοθετημένα και τα υπεσχημένα ΔΕΘ.

«Πλην περαιτέρω υπεραποδόσεως των εσόδων», βέβαια. Όμως, ακριβώς όταν μία οικονομία περιέρχεται σε αποεπιτάχυνση, αυτή η πατέντα – που τη ζήσαμε με την καλύτερη απόδοση των έμμεσων φόρων, αλλά και του φόρου μισθωτών υπηρεσιών λόγω πληθωριστικής επίδρασης: η άλλη πλευρά της ακρίβειας… – παύει να λειτουργεί. Ή, μάλλον, υπόσχεται/απειλεί να λειτουργήσει αντίστροφα.

 ΟΙ εκλογικοί σχεδιασμοί, αυτό δεν μπορούν να το προβλέψουν με θετικό πρόσημο. Αν το προβλέψουν, κινδυνεύουν να βρεθούν μπροστά στο «It’s the economy, stupid!».