ΟΙ «ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ» ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΠΤΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΣΩΜΑ
- 11.10.24 11:59
Αν βρεθήκατε πρόσφατα σε μία μεγάλη πτήση, σε ένα κάθισμα με περιορισμένη κλίση, η δυσφορία της εμπειρίας αυτής σάς είναι πιθανότατα ακόμα οδυνηρά νωπή.
Και αυτό γιατί ενώ το μέγεθος και ο χώρος των αεροπορικών καθισμάτων για τα πόδια μας έχουν συρρικνωθεί από τη δεκαετία του 1990, ο χρόνος που περνούν οι επιβάτες στον αέρα αυξάνεται αισθητά, όπως σημειώνει ανάλυση του National Geographic. .
Όταν η εταιρεία Qantas εγκαινιάσει το απευθείας δρομολόγιο Σίδνεϊ – Λονδίνο στα τέλη του 2025, η πτήση αυτή θα γίνει αυτομάτως η μεγαλύτερη πτήση στον κόσμο, διάρκειας περίπου 20 ωρών. Τα «πρωτεία» κατέχει, προς το παρόν, το δρομολόγιο Νέα Υόρκη-Σιγκαπούρη της Singapore Airlines, το οποίο διαρκεί πάνω από 18 ώρες.
Η ταλαιπωρία των μακρινών πτήσεων όμως δεν έχει να κάνει μόνο με τις στενές θέσεις – ο ξηρός αέρας μπορεί να ενοχλήσει το λαιμό, τη μύτη και το δέρμα μας, καθώς και οι αλλαγές στην πίεση του αέρα κατά την άνοδο και την κάθοδο που μπορεί να επηρεάσουν τα ιγμόρεια. Στις χειρότερες (και ευτυχώς απειροελάχιστες περιπτώσεις), η πτήση μπορεί να γίνει θανατηφόρα αν σχηματιστεί θρόμβος αίματος στα άκρα και μεταφερθεί στους πνεύμονές.
Οι ειδικοί εμφανίζονται πάντως καθησυχαστικοί, εξηγώντας πως οι περισσότεροι από εμάς δεν χρειάζεται να ανησυχούμε. «Σε γενικές γραμμές, η πτήση είναι ασφαλής για όλους και τα προβλήματα εμφανίζονται μόνο όταν έχετε κάποια υποκείμενη πάθηση», λέει ο συνάδελφος του Explorers Club Michael J. Manyak, ιατρός που ειδικεύεται στην ουρολογία και την ιατρική αντιμετώπιση προβλημάτων κατά τη διάρκεια αποστολών.
Επιστήμονες αναλύουν πώς αντιδρά το σώμα στις μεγάλες πτήσεις και τι μπορούμε να κάνουμε για μετριάσουμε τις ενοχλήσεις.
Ξηρός αέρας και αλλαγές στην πίεση του αέρα
Περίπου το 50% του αέρα που κυκλοφορεί στην καμπίνα του αεροσκάφους εισέρχεται από το εξωτερικό του αεροπλάνου σε μεγάλα και ξηρά υψόμετρα – για αυτό τον λόγο ο αέρας είναι σε γενικές γραμμές πολύ λιγότερο υγρός από αυτόν που έχετε συνηθίσει να αναπνέετε στο έδαφος, σημειώνει ο Manyak. Αυτό το περιβάλλον μπορεί να προκαλέσει υπερβολική ξηρότητα στα μάτια, τη μύτη και το στόμα.
«Οι περιοχές των βλεννογόνων ξηραίνονται. Ο ξηρός αέρας συμβάλλει στην έλλειψη λίπανσης σε διάφορα σημεία του σώματός σας». Η κατανάλωση άφθονου νερού πριν και κατά τη διάρκεια της πτήσης σας θα σας βοηθήσει να αισθανθείτε πιο άνετα και θα βελτιώσει επίσης την κυκλοφορία του αίματος. Και ενώ ορισμένες αναπνευστικές παθήσεις, όπως το άσθμα, μπορεί να επιδεινωθούν από τον κρύο, ξηρό αέρα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζεται να ανησυχούν για συμπτώματα πέραν της δυσφορίας, προσθέτει ο Manyak.
Οι αλλαγές στην πίεση του αέρα κατά την απογείωση και την προσγείωση επηρεάζουν τα ιγμόρεια και μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο στη μύτη και τα αυτιά για μερικούς ανθρώπους, λέει η Laleh Gharahbaghian, γιατρός και κλινικός καθηγητής επείγουσας ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
«Αυτό ισχύει για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα ιγμόρειά τους, ενώ οι υγιείς άνθρωποι αισθάνονται ήπια συμπτώματα όπως η αίσθηση των βουλωμένων αυτιών. Η Gharahbaghian συνιστά να χρησιμοποιείτε αποσυμφορητικά πριν από την πτήση σας, να πίνετε νερό και να παίρνετε αντιφλεγμονώδη φάρμακα αν έχετε κρυολόγημα ή συμφόρηση.
Μιλώντας για κρυολόγημα – ενώ μπορεί να αισθάνεστε ότι αρρωσταίνετε ή κρυολογείτε κάθε φορά που πετάτε, ο Manyak λέει ότι τα αεροδρόμια, «όπου όλοι κινούνται στους χώρους αναμονής και δεν υπάρχουν φίλτρα αέρα», είναι πιθανότατα τα σημεία με μεγάλη έκθεση. Σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ), ο αέρας στην καμπίνα είναι κατά το ήμισυ φιλτραρισμένος μέσα από μηχανικά φίλτρα HEPA, κατά το ήμισυ φρέσκος από το εξωτερικό του αεροπλάνου και επίσης ανανεώνεται 20-30 φορές την ώρα.
Μυϊκός πόνος
Το γεγονός ότι δεν έχετε την ευκαιρία να κινηθείτε σημαίνει παρατεταμένη δοκιμασία των μυών σας, που μπορεί να οδηγήσει σε πόνο. Η Gharahbaghian λέει ότι δεν είναι ασυνήθιστο για ορισμένους ταξιδιώτες να αισθάνονται δυσκαμψία στην πλάτη, τον αυχένα ή ακόμη και τους μηρούς τους, ενώ παραμένουν στην ίδια θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το να σηκώνεστε για να περπατάτε στο διάδρομο όταν είναι ασφαλές ή ακόμα και το να προσαρμόζετε το σώμα σας και να κάνετε κινήσεις όπως το σήκωμα της φτέρνας ενώ κάθεστε, μπορεί να βοηθήσει.
Αν υποφέρετε από κάποιον προηγούμενο τραυματισμό, είναι πιθανό να νιώθετε χειρότερα μετά από μία πτήση μεγάλης διάρκειας, λέει ο Kevin Lees, διευθυντής στο γραφείο χειροπρακτικής αντιμετώπισης The Joint Chiropractic. Η πλάτη ταλαιπωρείται από το παρατεταμένο διάστημα στο κάθισμα, καθώς εντείνεται η πίεση στους σπονδύλους.
Επιβράδυνση της πέψης, δυσκολία στην αναπνοή
Όταν παραμένετε καθιστοί για πολλή ώρα, επηρεάζεται και το πεπτικό σας σύστημα, λέει ο Lees, καθώς η κίνηση της τροφής επιβραδύνεται στην πορεία του μέσω του εντέρου. «Αν κάνετε καθιστική ζωή, δεν έχετε τη φυσική διέγερση του εντέρου», λέει ο Manyak. «Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους προσπαθούμε να σηκώσουμε γρήγορα τους ασθενείς και να περπατήσουν μετά από χειρουργική επέμβαση. Κάνει καλό επίσης στην κυκλοφορία και την επούλωση των πληγών».
Η σκυφτή στάση μπορεί να περιορίσει την κίνηση των πλευρών, οδηγώντας σε πιο αργή και «ρηχή» αναπνοή που οδηγεί σε μειωμένη πρόσληψη οξυγόνου, λέει ο Lees. Αυτό μπορεί να προκαλέσει θολή σκέψη, ζάλη, ακόμη και κόπωση».
Η γαστρική παλινδρόμηση μπορεί επίσης να προκληθεί από μια «κατηφορική» κίνηση και στάση και να προκαλέσει ναυτία, λέει ο Lees.
Ο Manyak λέει ότι οποιαδήποτε αίσθηση ναυτίας (π.χ λόγω αναταράξεων) τείνει να είναι βραχύβια, καθώς οι πιλότοι προσπαθούν να απομακρυνθούν από περιοχές με αναταράξεις το συντομότερο δυνατό. «Η ναυτία εξαφανίζεται σχεδόν αμέσως με τη σταθεροποίηση» του αεροσκάφους, λέει.
Θρομβώσεις και θρόμβοι αίματος σε πτήσεις
Μακράν, ο πιο σοβαρός κίνδυνος για το σώμα σας σε μια πτήση μεγάλων αποστάσεων είναι κάτι που μπορεί να σας επηρεάσει και στο έδαφος, όταν παραμένετε για πολύ ώρα σε περιορισμένη θέση.
«Το χειρότερο πράγμα είναι η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT), ή η δημιουργία θρόμβου αίματος στα πόδια», λέει ο Gharahbaghian. «Εάν ένας θρόμβος αίματος πάει από τα πόδια σας στους πνεύμονες, μπορεί να γίνει ένα απειλητικό για τη ζωή πρόβλημα».
Τα σημάδια της DVT περιλαμβάνουν πρήξιμο, παλμό ή πόνο στο ένα πόδι, λέει ο Manyak. «Ο πόνος εμφανίζεται επειδή παρεμποδίζεται η παροχή αίματος και η επιστροφή του στην καρδιά… Οι εμπλεκόμενες φλέβες διογκώνονται, προκαλώντας πόνο».
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες προδιάθεσης, λέει ο Manyak, ο οποίος ο ίδιος έμαθε ότι «κουβαλά» μια κληρονομική διαταραχή της πήξης του αίματος, αφότου παρουσίασε θρόμβο μετά από μια υπερατλαντική πτήση. Στους παράγοντες περιλαμβάνονται το οικογενειακό ιστορικό, η εγκυμοσύνη, πρόσφατος τοκετός, καρκίνος ή κάποια θεραπεία για τον καρκίνο, ακόμα και η λήψη αντισυλληπτικών.
Το να σηκώνεστε και να περπατάτε στον διάδρομο κάθε μία ώρα περίπου, να υψώνετε τις φτέρνες σας ενώ βρίσκεστε στο κάθισμά σας και να φοράτε ειδικές κάλτσες, οι οποίες βελτιώνουν την κυκλοφορία στα πόδια, είναι μερικά από τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μην «λιμνάζει» το αίμα στα κάτω άκρα σε μεγάλες πτήσεις, λέει ο Manyak. «Το μεγαλύτερο πράγμα που προκαλεί δυσφορία στους ταξιδιώτες κατά τη διάρκεια μιας πτήσης μεγάλων αποστάσεων είναι το γεγονός ότι δεν κινούνται».
Πηγή National Geographic