Αυτό το καλοκαίρι βιώσαμε πρωτοφανείς καταστροφές στη χώρα μας, με αποκορύφωμα την κατάσταση στη Θεσσαλία. Υπάρχει κάποια νεότερη εκτίμησή σας για το κόστος στο οποίο θα ανέλθουν οι αποζημιώσεις στην περιοχή; 

Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας για τις δασικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ελλάδα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Η εκτίμηση για τις αποζημιώσεις των ασφαλισμένων ζημιών είναι περίπου €50 εκατ. Το ποσό αυτό είναι το μεγαλύτερο που έχει δοθεί σε μία χρονιά για δασικές πυρκαγιές από το 1993 που συγκεντρώνουμε στοιχεία έως σήμερα. 

Τα αποτελέσματα της έρευνας για την κακοκαιρία «Daniel» θα είναι διαθέσιμα πολύ σύντομα. Σίγουρα, όμως, μιλάμε για πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια, δηλαδή για μακράν το μεγαλύτερο ποσό αποζημιώσεων που έχει πληρώσει ποτέ η ασφαλιστική αγορά σε ένα περιστατικό φυσικής καταστροφής.

Φαίνεται ότι έχει ανοίξει για τα καλά η συζήτηση για την παροχή σημαντικών κινήτρων για την ασφάλιση κατοικιών/περιουσιών έναντι φυσικών καταστροφών ή ακόμη για την υποχρεωτική ασφάλισή τους. Είναι ρεαλιστικό αυτό το αίτημα και πόσος χρόνος μπορεί να χρειαστεί για να υλοποιηθεί ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα; 

Στην Ελλάδα το κενό προστασίας στην ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών είναι πολύ μεγάλο. Μόνο το 16% των κατοικιών είναι ασφαλισμένο, και για τις επιχειρήσεις το ποσοστό δεν ξεπερνά το 30%. Παράλληλα τα καταστροφικά γεγονότα αυξάνονται σε συχνότητα, αλλά και σφοδρότητα. Τα κίνητρα είναι το πρώτο στάδιο ενθάρρυνσης και διευκόλυνσης των πολιτών να ασφαλίσουν την περιουσία τους έναντι φυσικών καταστροφών. Πρόσφατα θεσμοθετήθηκε έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ για τις ασφαλισμένες κατοικίες, μέτρο που θα φανεί το επόμενο διάστημα κατά πόσο θα ενθαρρύνει περισσότερους πολίτες να ασφαλιστούν. Ενδεχομένως να χρειαστούν ακόμα πιο ισχυρά κίνητρα, όπως η άρση του φόρου ασφαλίστρων 15%. Είναι ένας φόρος που αποφέρει χαμηλά έσοδα στο κράτος σε σύγκριση με τα ποσά που σε κάθε φυσική καταστροφή το ίδιο καλείται να πληρώσει στους ζημιωθέντες.

Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την υποχρεωτικότητα για τις επιχειρήσεις με τζίρο άνω των €2 εκατ. ανοίγοντας παράλληλα τον διάλογο και για την υποχρεωτικότητα στο θέμα των κατοικιών. Σίγουρα είναι ένα εγχείρημα που απαιτεί προετοιμασία, σχεδιασμό και ενημέρωση, αλλά η υποχρεωτικότητα αποτελεί ένα μέτρο που διαθέτουν τα κράτη για να αυξήσουν τα ποσοστά διείσδυσης της ασφάλισης. Υποχρεωτικότητα στην ασφάλιση κατοικιών από φυσικές καταστροφές προβλέπεται και σε πολλές άλλες χώρες, όπως π.χ. η Γαλλία, η Ελβετία και η Ρουμανία.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε προσφάτως την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των επιχειρήσεων με τζίρο άνω των 2 εκατ. ευρώ από τις αρχές του 2024. Πιστεύετε ότι η κίνηση αυτή αρκεί για την οχύρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας έναντι σχετικών κινδύνων, δεδομένου ότι η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι ΜμΕ, με τζίρο κάτω των 2 εκατ.;

Η σχετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης στοχεύει στην προστασία των επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών, στη βιωσιμότητα και τη συνέχιση της λειτουργίας τους μετά από ένα καταστροφικό συμβάν, οπότε είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. 

Γεγονός είναι ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις στην πλειοψηφία τους είναι ασφαλισμένες, καθώς έχουν επίγνωση των κινδύνων που διατρέχουν και δεν διακινδυνεύουν τη βιωσιμότητά τους. 

Πράγματι, όμως, όπως αναφέρετε, η πλειονότητα των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι ΜμΕ με τζίρο κάτω των 2 εκατ., γεγονός που σημαίνει ότι σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων θα παραμείνει ανασφάλιστος. Η μικρομεσαία επιχείρηση είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, υπό αυτή την έννοια θα πρέπει να συζητηθεί πώς θα καλυφθούν και αυτές οι επιχειρήσεις.

Πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί η ασφαλιστική αγορά στις ολοένα και αυξανόμενες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής; 

Με την κλιματική αλλαγή να συνιστά μάλλον πολλαπλασιαστή απειλών και κινδύνων, ο ρόλος των ασφαλιστών στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής είναι εξαιρετικά σημαντικός. Η ασφάλιση είναι μηχανισμός που καλύπτει τις οικονομικές ζημιές που έρχονται ως αποτέλεσμα των φυσικών καταστροφών είτε αυτές συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, όπως οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές κ.ά., είτε αφορούν καταστροφικά φαινόμενα, όπως ο σεισμός, τα οποία δεν είναι απαραίτητα απόρροια της κλιματικής αλλαγής. 

Ως ασφαλιστές συμβάλλουμε στην προσαρμογή και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής με πολλούς τρόπους που συνδέονται με τη λειτουργία της ασφαλιστικής επιχείρησης: ευαισθητοποίηση (awareness-raising), ανάπτυξη νέων προϊόντων και δημιουργία επενδυτικών χαρτοφυλακίων με ESG χαρακτηριστικά. Ενίοτε έχει εκφραστεί ο προβληματισμός ότι, εάν συνεχίσει η κλιματική αλλαγή να εξελίσσεται ανεξέλεγκτη, θα προκληθούν οικονομικές απώλειες, οι οποίες είναι αμφίβολο κατά πόσο θα είναι εφικτό να καλυφθούν ασφαλιστικά με ένα ελκυστικό ασφάλιστρο. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι υπάρχουν εργαλεία που επιτρέπουν στον κλάδο να λειτουργήσει αποτελεσματικά, όπως για παράδειγμα λύσεις οι οποίες βασίζονται στη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, ή με μέτρα πρόληψης ή, όπως ανέφερα προηγουμένως, με την προώθηση κατάλληλων πολιτικών μετριασμού των κινδύνων.

Εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων, υψηλών επιτοκίων και αλλεπάλληλων πολυκρίσεων, μπορούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να ανταπεξέλθουν τις οικονομικές απαιτήσεις ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου ασφάλισης της περιουσίας τους; 

Σίγουρα η εποχή είναι δύσκολη από οικονομικής άποψης για μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας. Όμως, δεδομένης της αύξησης των φυσικών καταστροφών, πόσο οικονομικά επωφελές είναι για ένα νοικοκυριό ή για μια μικρή επιχείρηση να μην ασφαλίζεται; Θα μπορέσει ένας πολίτης ή επιχειρηματίας να εκταμιεύσει ένα ποσό αποκατάστασης ζημιάς που σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι πολύ μεγάλο αν πληγεί από ένα καταστροφικό γεγονός;

Επιπλέον, σε αντίθεση με τη γενικότερη πεποίθηση, η ασφάλιση κατοικιών έναντι φυσικών καταστροφών είναι μία προσιτή σε κόστος ασφάλιση. Ενδεικτικά, για ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. που ασφαλίζεται για 120.000 ευρώ, το μέσο ασφάλιστρο που καλύπτει πυρκαγιά, σεισμό και φυσικές καταστροφές είναι της τάξης των 12 ευρώ τον μήνα. Είναι ένα σχετικά χαμηλό κόστος σε σχέση με την αξία του περιουσιακού στοιχείου που ασφαλίζεται.

Ποιες είναι οι προοπτικές της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς; Ποιες προκλήσεις και εμπόδια πιστεύετε ότι έχει να υπερκεράσει τα επόμενα χρόνια;

Το μεγάλο στοίχημα για την ελληνική ασφαλιστική αγορά είναι να μειωθεί το κενό προστασίας που υπάρχει στη χώρα και να ασφαλιστούν περισσότεροι πολίτες, κάτι το οποίο θα ωφελήσει τους πολίτες και το κράτος. Υπό αυτή την έννοια υπάρχει σημαντική προοπτική ανάπτυξης της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, καθώς υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη ανάγκη για ασφαλιστική κάλυψη.

Από εκεί και πέρα, όπως προανέφερα, υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε ως οικονομία και επηρεάζουν και την ασφαλιστική αγορά, με πρώτη και σημαντικότερη την κλιματική αλλαγή και τις σχετιζόμενες με αυτή φυσικές καταστροφές που πλήττουν τη χώρα. 

Ο πληθωρισμός, σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση, η οποία παραμένει υπαρκτό πρόβλημα μετά και την πρόσφατη γεωπολιτική κρίση στο Ισραήλ μαζί με τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι ένα ζήτημα που συνεχίζει να μας απασχολεί καθώς επηρεάζει ποικιλοτρόπως την εργασία μας, αυξάνοντας μεταξύ άλλων το κόστος των αποζημιώσεων, αλλά και επηρεάζοντας αρνητικά το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και άρα την ικανότητά τους να αγοράσουν ασφάλιση. 

Παράλληλα η ασφαλιστική αγορά συνεχίζει να εξελίσσεται καθημερινά: βελτιωμένη λειτουργία & governance, πελατοκεντρικότητα, φερεγγυότητα, ψηφιακός μετασχηματισμός… σε όλα αυτά τα επίπεδα εστιάζουμε και ανταποκρινόμαστε καθημερινά στις προκλήσεις.

Έχετε υποστηρίξει ότι η συνεργασία ιδιωτικής ασφάλισης και πολιτείας μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση μεγάλων κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων. Μπορείτε να εξηγήσετε πώς και υπό ποιες προϋποθέσεις;

Οι συνεργασίες δημοσίου και ιδιωτικού τομέα είναι ένας τρόπος για να αντιμετωπιστούν μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά θέματα, τα οποία επιβάλλουν συνέργειες και συνδυασμό δυνάμεων σε όλα τα επίπεδα. Στην περίπτωση της ασφαλιστικής αγοράς λύσεις ΣΔΙΤ θα μπορούσαν να προωθηθούν σε μία σειρά από τομείς, όπως η υγεία, συγκεκριμένα κομμάτια της ασφάλισης φυσικών καταστροφών, ενδεχομένως στις αγροτικές ασφαλίσεις. Για να πετύχουν οι συνεργασίες ΣΔΙΤ, βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχει αρχικά βούληση και διάθεση συνεργασίας και από τις δύο πλευρές, καθώς επίσης και το πλαίσιο που θα δημιουργηθεί να είναι κατάλληλο και να συνάδει με τις βασικές αρχές της ασφάλισης.