Εδωσε το μήνυμα για «σύντομη ανάπαυλα» η ανασκόπηση του Κυριάκου Μητσοτάκη μέσω Facebook, «καθώς το πολιτικό προσωπικό χρειάζεται λίγες ημέρες ξεκούρασης τώρα τον Αύγουστο». Βέβαια είχε προηγηθεί υπόδειξη για επίδειξη σεμνής συμπεριφοράς από υπουργούς και λοιπή νομενκλατούρα στις θερινές διακοπές.

Πλην όμως δεν θα ξαφνιαστεί κανείς αν μάθει ότι ήδη – για να χρησιμοποιήσουμε το δημοσιογραφικό στερεότυπο – λειτούργησαν στο φουλ, μεσοκαλόκαιρα, οι μηχανές για την προετοιμασία της ΔΕθ όπου θα επιχειρηθεί να «ξαναστηθεί το αφήγημα» στην οικονομία.

Και μπορεί ήδη ο φεησμπουκικός αποχαιρετισμός Μητσοτάκη να έδειξε προς μια κατεύθυνση που θυμίζει κοντινό παρελθόν: «υλοποιήσαμε 42% των δεσμεύσεων για το τρέχον έτος, συγκεκριμένα 29 μεταρρυθμίσεις και 25 σημαντικές δημόσιες επενδύσεις», ενώ 58 νέα έργα και 87 νέες μεταρρυθμίσεις «βρίσκονται μπροστά». Συνειδητοποιώντας όμως ότι αυτού του είδους οι αναφορές θα έφερναν μεν χαμόγελα στην Τρόικα παλαιοτέρων εποχών, πλην στις Ελληνίδες και τους Έλληνες του 2024 – γιατί σ’ αυτούς απευθύνεται η τελετουργία της ΔΕΘ – μάλλον ηχούν άνευρα, ήδη στο παρασκευαστήριο της προ-προετοιμασίας της ΔΕΘ 2024 βρίσκεται (α) αναθεώρηση του μηχανισμού αντικειμενικού προσδιορισμού των εισοδημάτων των ελεύθερων επαγγελματιών για φορολόγησή τους, (β) διαρρύθμιση – με μεγάλη προσοχή: νάρκες κι εδώ! – της φορολόγησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που έγινε επιτέλους φανερό ότι πυροδότησαν δυσάρεστη απογείωση στο κόστος της κατοικίας των κοινών ανθρώπων (γ) ναφθαλινοποίηση της πρωτοβουλίας Γεωργιάδη για επίταξη υπηρεσιών των γιατρών (σε λογική Covid) «χάριν του ΕΣΥ». Και (δ) αναζήτηση πόρων/πλεονασμάτων για κάποιες παροχές τέλους του έτους, πέρα δηλαδή από τις προανακοινωμένες για τους συνταξιούχους. Scraping the bottom of the barrel, λέγεται αυτό, ξύνουμε φιλότιμα τον πάτο του βαρελιού. Ενώ ο τρόπος με τον οποίο (πάλι), θα διανεμηθεί η κρατική εύνοια, στην διάλεκτο των Βρυξελλών ονομάζεται saupoudrage/πασπάλισμα με πόρους, λίγα εδώ-λίγα εκεί.

* * *

Καθώς επιπλέον οι κανονικοί άνθρωποι, ή μάλλον η διάθεση των κανονικών ανθρώπων και οι προβλέψεις τους για το μέλλον  είναι που οδηγούν τα πράγματα, οι σχεδιαστές της ΔΕΘ 2024 και των εκεί παροχών δεν μπορεί να μην διάβασαν με συννεφιασμένη διάθεση την καταγραφή επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος από το ΙΟΒΕ για τον Ιούλιο. Και μάλιστα την παρατήρηση ότι «αν και γενικά η θερινή περίοδος προκαλεί θετικές αντιδράσεις […] φαίνεται πως οι προσδοκίες «διορθώνουν» την ανοδική πορεία των τελευταίων μηνών, καθώς ίσως είχαν προεξοφληθεί πιο αισιόδοξες εξελίξεις». Και ακόμη «το ζήτημα της ακρίβειας εξακολουθεί να ανησυχεί τα νοικοκυριά αφού το 56% αναμένει και νέα άνοδο τιμών» ενώ επιπρόσθετα «το 61% δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» και αντλεί από τις αποταμιεύσεις του».

Αρνητικό το ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες στην βιομηχανία. Αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών στις κατασκευές. Πιο ζυγιασμένα τα πράγματα στο Λιανικό Εμπόριο (ελαφρά ενίσχυση για τις τρέχουσες πωλήσεις, εξασθένιση – οριακή – των προβλέψεων για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές). Περιορισμός των θετικών εκτιμήσεων για την τρέχουσα κατάσταση στις Υπηρεσίες. Και – καθώς το βασικό προϊόν που παράγει η Ελληνική οικονομία δεν έπαψε ποτέ να είναι… η κατανάλωση – όσον αφορά την μέτρηση της Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης ας σημειωθεί ότι οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την δική τους κατάσταση εξασθένισαν (οι δε προβλέψεις για μείζονες αγορές υποχώρησαν αισθητά), όσο κι αν σε επίπεδο συνολικής οικονομικής κατάστασης της χώρας αμβλύνονταν οι αρνητικές προβλέψεις.

Άντε τώρα να στήσεις ΔΕΘ με πανηγυρική διάθεση με τέτοια πρώτη ύλη…

* * *
Από την πιο καθαρά οικονομική σκοπιά, στην φεησμπουκική του προσέγγιση των πραγμάτων ο Πρωθυπουργός έδωσε έμφαση στην μείωση της ανεργίας, η οποία όντως διαμορφώθηκε στο 9,6% τον Ιούνιο έναντι 10,3% τον Μάιο (με αύξηση των απασχολούμενων κατά 400.000). Η πολυπόθητη εγκατάσταση σε μονοψήφιο ποσοστό ανεργίας – έστω και παραμένοντας η δεύτερη χειρότερη την Ευρώπη – ασφαλώς και είναι κάτι το ιδιαίτερα θετικό. Όντως πριν 5 χρόνια η ανεργία βρισκόταν στο 17,5%, ενώ είχε κορυφωθεί – στα τέλη του 2013 – με 27,1%. Ασφαλώς η εξέλιξη αυτή είναι προς την σωστή κατεύθυνση, αλλά: (α) βρισκόμαστε στο μέσο της θερινής σεζόν, όπου η ζήτηση για – ντρεπόμαστε να το πούμε, πλην έτσι είναι! – ανασφαλή απασχόληση στην εστίαση και την ξενοδοχία κορυφώνεται, (β) από το ισοζύγιο  της απασχόλησης λείπουν οι κάπου 500.000 δυνητικά εργαζόμενοι, τους οποίους «εξήγαγε» η Ελληνική οικονομία τα χρόνια των Μνημονίων (θυμίζοντας την εποχή όπου η μετανάστευση αναφερόταν ως «ευλογία» – δεκαετίες του ΄50 και του ΄60), κυρίως όμως (γ) οι 7 στους 10 μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα έχουν καθαρές απολαβές κάτω των 950 ευρώ/μήνα (οι μισοί, συνολικά, είναι κάτω και από τα 800 ευρώ).

Επειδή λοιπόν στην ΔΕΘ θα ακουστούν τα γνώριμα και παγίως επανερχόμενα για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, για εξωστρέφεια, για διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης κλπ., η αλήθεια είναι μία: το παραγωγικό μοντέλο στην Ελλάδα του 2024 παραμένει βασισμένο σε φθηνή εργασία. Οι «περισσότερες καλοπληρωμένες δουλειές» παραμένουν στην σφαίρα των (πολιτικών) προσδοκιών. Και αντίστοιχα χαμηλού επιπέδου είναι η παραγωγή, την οποία ακριβώς υπηρετούν οι χαμηλόμισθοι. Θέλετε τώρα την μετάφραση αυτής της κατάστασης; Στο 5μηνο Ιαν/Μάϊου 2024 καταγράψαμε έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου 10,9 δισ. ευρώ, αύξηση 22,4% ως προς το ίδιο διάστημα του 2023: μετά και την καταγραφή πλεονάσματος στις υπηρεσίες – γράφε τουρισμός – το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στα 9,1 δισ., κι εδώ πάντως σε αύξηση.  Τώρα-τώρα, με την κορύφωση της τουριστικής σεζόν, η εικόνα θα βελτιωθεί. Αλλά… πόσο;

Κατά τα άλλα, ο Πρωθυπουργός παρέλειψε αυτήν την φορά να αναφερθεί στο ότι η Ελλάδα πηγαίνει από πλευράς ρυθμών ανάπτυξης καλύτερα από τους περισσότερες χώρες ΕΕ/Ευρωζώνης, ενδεχομένως επειδή μετά το «κλικ κάτω» του 2023, στο 2% αντί του 2,4-2,5%, για το 2024 το 2,4% ήδη γίνεται πιο αχνό: 2% κατά την Eurobank.

Άλλωστε, σιγά-σιγά αρχίζει και κατασταλάζει η επίγνωση ότι η – συγκριτικά ζωηρή – ανάκαμψη της Ελλάδας από την βύθιση της φάσης Covid, πέρα από την διεθνή αναπήδηση του τουρισμού και πέρα από το φαινόμενο «υπερσυμπιεσμένου ελατηρίου» (θυμηθείτε Γιάννη Στουρνάρα…) από την κατάρρευση της δεκαετίας των Μνημονίων, όλο και έχει να κάνει με τα 52 έως 60 δισ. ευρώ (ο καθείς διαλέγει το νούμερο) που τροφοδότησαν την ζήτηση τα εντελώς τελευταία χρόνια. Την μια με την κάλυψη όσων βρέθηκαν σε αναστολή – επιχειρήσεων και ανθρώπων –  λόγω Covid, την άλλη με επιδοτήσεις και αλλεπάλληλα -Pass λόγω ενεργειακής κρίσης και ακρίβειας –  όλα αυτά με την χαρωπή χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην ΕΕ.

Πάλι πάει να γίνει και τώρα χρήση αυτού του μοχλού, καθώς τα πολύχρωμα τιμολόγια ρεύματος πήγαιναν να προκαλέσουν – άλλο δημοσιογραφικό στερεότυπο – ηλεκτροπληξία στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, πλην όμως η υπερήφανη διακήρυξη του ύψους των επιδοτήσεων και της απουσίας κριτηρίων για την χορήγησή τους είναι «άλλης εποχής» : μας ακούνε!

Κι εδώ λοιπόν, στην φετινή ΔΕΘ ας αναμένεται σχετική περίσκεψη.