Ήταν στα πλαίσια του Συνεδρίου του ΣΕΤΕ – του Συνδέσμου των τουριστικών επιχειρήσεων – που ο Πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος έκανε ευθέως μια παραδοχή, στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς: «Η βιομηχανία χρειάζεται τον τουρισμό και ο τουρισμός νομίζω ότι χρειάζεται την βιομηχανία». Προερχόμενη η παρατήρηση από κατεξοχήν εκπρόσωπο της μεταποίησης, βέβαια προερχόμενο από τον κλάδο της βιομηχανίας τροφίμων, έχει ενδιαφέρον ότι τίθεται μπροστά στους εκπροσώπους του τουριστικού κλάδου που με περισσήν ευκολία τον αναγορεύσαμε σε «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας των τελευταίων ετών. Ας διαβαστεί όμως αυτή θέση Θεοδωρόπουλου και με την αναφορά του στις «επενδύσεις που χάθηκαν κατά την διάρκεια της κρίσης». Και ακόμη: «Για να βρεθούμε πάλι στον μέσο όρο των επενδύσεων στην ΕΕ χρειαζόμαστε 11 δισ. ευρώ επενδύσεις τον χρόνο, πάνω απ’ αυτές που σήμερα γίνονται». Και η κατακλείδα Θεοδωρόπουλου: «Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, δυστυχώς το 2024 οι επενδύσεις είναι λιγότερες από το 2023». Αν αυτό δεν είναι αφυπνιστικό, τότε τι θα ήταν!

Στο ίδιο φόρουμ, πάντως, από τον Ευτύχη Βασιλάκη της Aegean ακούστηκε – με αναφορά στην παραγωγικότητα – και μια έκκληση για την αντιμετώπιση του φαινομένου της πολυδιάσπασης των Ελληνικών παραγωγικών δομών, δηλαδή του μεγέθους των επιχειρήσεων:. «Είτε μας αρέσει, είτε όχι, η ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας και ενίσχυση της εξωστρέφειας όλων των κλάδων της οικονομίας ταυτίζεται και με την σταδιακή μεγέθυνση των ελληνικών επιχειρήσεων […]. Οι μικρές έχει σημασία να μεγαλώσουν, να συγχωνευτούν, να εξαγοραστούν^. να επικρατήσουν σε κάποιες περιοχές οι καλύτερες από τις μικρές, οι καλύτερες από τις μικρές και οι καλύτερες από τις μεγάλες […]. Η βελτίωση του μεγέθους επιτρέπει επενδύσεις και εξωστρέφεια».

Όμως, ας μην αφήσουμε την περασμένη χρονιά να φύγει – και την καινούργια να ξεκινήσει, με την παραδοσιακή αναζήτηση καλών προθέσεων σε λογική New Year’s resolutions! – χωρίς να δώσουμε βάρος στην άλλη επισήμανση Σπ. Θεοδωρόπουλου: αν δεν προκύψει βελτίωση της παραγωγικότητας «θα έχουμε κάποια στιγμή πρόβλημα με την κοινωνική συνοχή». Προερχόμενη από τον Πρόεδρο του ΣΕΒ, αυτή η επισήμανση ίσως εκ πρώτης όψεως ξενίζει. Δείτε και την συνέχεια: «Η ανάπτυξη που επιτυγχάνει η χώρα δεν διαχέεται ισόποσα σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, άρα πρέπει να στοχεύσουμε σε ανάπτυξη και σε σημαντική βελτίωση της παραγωγικότητας».

Θα το μεταφράζαμε, αυτό, σε έκκληση για προσπέρασμα της αυτάρεσκης/επικοινωνιακής αναφοράς σε επενδυτική άνοιξη – και για στροφή στο ξεκίνημα του 2025 σε κάτι πιο οργανικά συνδεόμενο με τις δομές της οικονομίας. Και με την κοινωνία, όσο κι αν η Μάργκαρετ Θάτσερ κήρυσσε ότι there is no such thing as society.