Κάθε αναφορά σε «επόμενη μέρα», σε μετάβαση που βαθμιαία αποκρυσταλλώνεται, σε μέλλον που γίνεται πιο συγκεκριμένο, έχει ταυτόχρονα καθησυχαστική λειτουργία και δημιουργία νέων ευθυνών απέναντι σε νέες προκλήσεις. 

Ισχύει αυτό πρώτα πρώτα στη σκακιέρα της γεωπολιτικής, όπου πίσω από τις ανατροπές που βλέπουμε στο Ουκρανικό, και στη στάση επιβολής των ΗΠΑ με το τραυματικό σόου Τραμπ-Βανς-Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, εκείνο που εγκαθίσταται στο προσκήνιο είναι η πραγματικότητα μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας στην Ευρώπη. (Από δίπλα και στην Εγγύς Ανατολή/στην Ανατολική Μεσόγειο). 

Ισχύει, λιγότερο δραματικά αλλά όχι λιγότερο επιδραστικά, και στον χώρο της διεθνούς οικονομίας, όπου η αναμέτρηση με τη νέα εποχή δασμών και η δημιουργία μπλοκ επιρροής –με φόντο, προσοχή!, την κυκλοφορία άνευ προηγουμένου κεφαλαίων μετά τη χαλαρή νομισματική πολιτική που επέτρεψαν διαδοχικές κρίσεις: πανδημία, ενεργειακή, ήδη χρηματοδότησης των εξοπλισμών– αφήνει πίσω της το μεταπολεμικό υπόδειγμα διεθνούς συνεργασίας. Ενώ και το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης υποχωρεί.

Διαμορφώνεται και στα δυο πεδία μια πραγματικότητα ισχυρών παικτών. Οι υπόλοιποι «καλούνται να ακολουθήσουν/να προσαρμοσθούν», ενώ οι πολυμερείς μηχανισμοί αντιμετώπισης των προκλήσεων απωθούνται. Η ευκολία με την οποία από την απέναντι ακτή του Ατλαντικού γίνεται λόγος για αποστάσεις, αν μη για αποχώρηση, των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ –θα έχουμε Κορυφή τον Ιούνιο στη Χάγη, όπου οι 32 χώρες θα έλθουν αντιμέτωπες με αληθινή «επόμενη μέρα»– δημιουργεί συνθήκες ανατροπής των μεταπολεμικών βεβαιοτήτων. Ενώ και οι αναφορές σε ενδεχόμενη αποστασιοποίηση των ΗΠΑ ακόμα και από τα Ηνωμένα Έθνη θα ήταν λάθος να θεωρηθούν απλή ρητορική. Η παράλληλη στάση Ουάσινγκτον και Μόσχας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, συν η αντίθεση των ΗΠΑ με τους Ευρωπαίους στη Γενική Συνέλευση όσον αφορά την Ουκρανία, δείχνει ότι το χάσμα που δημιουργείται είναι υπαρκτό. Και βαθαίνει.

Σε πολύ απλή διατύπωση: ποια θα ήταν μια επόμενη μέρα, όπου «η Δύση» δεν θα περιελάμβανε τις ΗΠΑ; Θα είχε καν νόημα η έννοια; Και ακόμα: η αρκετά αγχωμένη αναζήτηση ευρωπαϊκής απάντησης στις εξελίξεις, με τους έως τώρα σχεδιασμούς Στρατηγικής Αυτονομίας να προσπερνιούνται από την Κορυφή του Λονδίνου, και με τις προαναγγελίες περί αύξησης των αμυντικών δαπανών, συνεχίζεται με υποσχέσεις για ευρωπαϊκό σχέδιο ανακωχής –σε αέρα και θάλασσα και έναντι ενεργειακών εγκαταστάσεων– στην Ουκρανία, που… θα υποβληθεί στην Ουάσινγκτον πριν τεθεί στη Μόσχα. Ανοίγει δρόμος για «συμμαχία των προθύμων». Τρεις παρατάξεις διαμορφώνονται εντός ΕΕ (το δείχνει η άτυπη Κορυφή της 6ης Μαρτίου): μια που συνεχίζει τη λογική του «είμαστε σε πόλεμο με την Ρωσία», με εμβληματική την Κάγια Κάλας/ύπατη εκπρόσωπο, και φορείς τις Βαλτικές χώρες. μια απολύτως απέναντι, με Ουγγαρία και Σλοβακία να μένουν σε ανοιχτή επαφή με Μόσχα, και μια ενδιάμεση με Ιταλία, με αμφιταλαντευόμενη Γαλλία και με Γερμανία σε δικές της αναζητήσεις (Φρίντριχ Μερτς: «κατασκευασμένη η όξυνση» στον Λευκό Οίκο). Ό,τι πρέπει για επόμενη μέρα ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας!

Ενώ, βέβαια, επόμενη μέρα ήδη διαμορφώνεται και στο σκηνικό της διεθνούς οικονομίας. Με τη δεύτερη στρώση δασμών να επιβάλλονται από τη Διοίκηση Τραμπ στην Κίνα (με αντίμετρα, ήδη, από το Πεκίνο), με το μετέωρο βήμα δασμών προς Καναδά και Μεξικό, με την οικονομική και γεωπολιτική –συνάμα– κίνηση για επανεξέταση του αγωγού Nord Stream (με αμερικανική συμμετοχή…).

Η διάσταση επόμενης μέρας, όμως, είναι εξαιρετικά παρούσα και στην ελληνική μας πραγματικότητα. Με τον τρόπο που έχουμε, να επικεντρώνουμε στο φαίνεσθαι, ζήσαμε περισσή αναζήτηση του γιατί η Ελλάδα δεν κλήθηκε ούτε στην Κορυφή του Λονδίνου μετά την Κορυφή των Παρισίων/πρωτοβουλία Μακρόν, ενώ περιορισμένη προσοχή δινόταν στο τι θα ήταν διατεθειμένη η χώρα να συνεισφέρει στην πορεία του Ουκρανικού. Με τι κόστος, κόστος πολιτικό εννοείται. κόστος ένταξης στη γεωπολιτική ισορροπία του αύριο. Με τη γειτονική Τουρκία ήδη να προσέρχεται (στην Κορυφή του Λονδίνου, διά του ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν κομίζοντος «όραμα για την ασφάλεια στην Ευρώπη» του προέδρου Ερντογάν). Και να γίνεται δεκτή με σεβασμό.

Από κανένα δεν θα έπρεπε να διαφεύγει, εν τω μεταξύ, η αντίστοιχη διαμόρφωση επόμενης μέρας και στην επίσης διπλανή μας Εγγύς Ανατολή/Ανατολική Μεσόγειο. Όπου ήδη η ανακοπή της πορείας για εκτόνωση στη Γάζα αρχίζει να βαραίνει στον ορίζοντα και τούτο ενώ πάλι ακούγονται ήχοι κινητικότητας στο Κυπριακό. Αναπόδραστα έρχεται και πάλι στο προσκήνιο το ζήτημα της ισορροπίας δυνάμεων στο τόξο Έβρου-Αιγαίου-Κρήτης/Καστελλόριζου, με την υπόθεση του καλωδίου (Ισραήλ) – Κύπρου – Ελλάδας – (Ευρώπης) να θέτει άμεσα και επιτακτικά το ποιο καθεστώς ισχύει στην περιοχή Κάσου-Καρπάθου-Κρήτης. Πέρα από καθησυχασμούς και υπεκφυγές.

Για την επόμενη μέρα στην οικονομία; Ω, η αυτοχειροκρότηση του ρυθμού ανάπτυξης 2,5% για το 2015 δεν άφησε να ακουστεί η νουθεσία Σπ. Θεοδωρόπουλου: «η κυβέρνηση αδικεί τον εαυτό της άμα συγκρίνεται με το παρελθόν». Ενώ ο απόηχος του άνευ προηγουμένου συλλαλητηρίου για τα Τέμπη, που κανείς χειρισμός δεν απέτρεψε, με την εικόνα κόντρας στη Βουλή να θέλει να «οδηγήσει» την επόμενη μέρα, έσβησε τη θλιμμένη διαπίστωση της απερχόμενης ΠτΔ Κατερίνας Σακελλαροπούλου: «τα ανοιχτά ερωτήματα που συνοδεύουν το δυστύχημα κλονίζουν την εμπιστοσύνη του πολίτη στους θεσμούς». 

Η επόμενη μέρα είναι εδώ.