Όπως εντέλει στους ανθρώπους, έτσι και στα σύνολα όπως οι χώρες ή οι κοινωνίες και οι οικονομίες τους, αποτελεί ερώτημα αν χρειάζονται τη γνώση του παρελθόντος τους προκειμένου να έχουν μια πιο ξεκάθαρη αντίληψη του μέλλοντός τους. Όποια όμως απάντηση κι αν δώσει κανείς σ’ αυτό το ερώτημα, το παρελθόν πάντα υπάρχει. Και το μέλλον είναι ζητούμενο να προσδιορίζεται, προτού επιχειρηθεί να βαδίσει κανείς σε αυτό.

Το ότι ο κόσμος γύρω μας, κι εμείς μαζί του, βρίσκεται σε μια φάση μετάβασης, ασφαλώς δεν χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να συνειδητοποιηθεί: πόλεμος στην ευρωπαϊκή ήπειρο, εκρηκτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή, προοπτική The West vs the Rest, οικονομική ανασφάλεια − αυτά αντικατοπτρίστηκαν στις πρόσφατες εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο και στο μετέωρο βήμα της Ευρώπης που οι εκλογές δημιούργησαν. Aκόμα σαφέστερα φάνηκε στις γαλλικές και στις βρετανικές εκλογές, αλλά και στο σκοτεινό μονοπάτι που δείχνει να ακολουθεί η αμερικανική πολιτική, μετά την απόπειρα δολοφονίας ενός επικίνδυνου πρώην −και ίσως μέλλοντος− προέδρου. 

Παρά τον επετειακό χαρακτήρα του τεύχους, αποφασίσαμε να κρατήσουμε στο προσκήνιο ορισμένα από αυτά τα θέματα, ορισμένες ενδιαφέρουσες και χρήσιμες προσεγγίσεις τους. Όχι μόνο διότι ο χαρακτήρας του περιοδικού όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε προδήλως εξωστρεφής, χτίζοντας σταθερά γέφυρες με όσα συνέβαιναν στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο,·αλλά και γιατί η κατανόηση του πώς φτάσαμε εδώ και του πού και πώς πηγαίνουμε από τούδε και στο εξής στα μέτωπα αυτά αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για έναν αξιόπιστο και σοβαρό βηματισμό προς το μέλλον.  

Η Οικονομική Επιθεώρηση ξεκίνησε πριν από ακριβώς 90 χρόνια −αρχικά ως Βιομηχανική Επιθεώρησις− τη μακρά και συναρπαστική διαδρομή της στον χρόνο. Προκειμένου να τιμήσουμε το ορόσημο αυτό, αφιερώσαμε το μεγαλύτερο μέρος του τεύχους που κρατάτε στα χέρια σας στην παρουσίαση ενός συνόλου από αναλύσεις της διαδρομής αυτής και της αντίστοιχης πορείας της Ελλάδος αυτές τις εννέα δεκαετίες, τοποθετώντας την έμφαση σε διαφορετικές κάθε φορά πτυχές αυτού που θα αποκαλούσαμε διαχρονία: στην οικονομία, τις επιχειρήσεις, την πολιτική, την κοινωνία, την τεχνολογία, την ενέργεια, τις πολιτισμικές αντιλήψεις ή ακόμα και τις απαιτήσεις και τα προτάγματα της εκάστοτε νέας γενιάς. 

Πολύτιμοι συνοδοιπόροι μας στο διττό και φιλόδοξο εγχείρημα του τρέχοντος τεύχους υπήρξαν ο Γιάννης Στουρνάρας, ο Νίκος Βέττας, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, αλλά και ο Κωστής Χατζηδάκης, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ή ακόμα ο Τόμας Σκάνλον, ο Ντάρον Ατσέμογλου, ο Πλάτων Τήνιος, ο Θεόδωρος Ευγενίου, ο Παναγής Παναγιωτόπουλος και πολλοί πολλοί ακόμη.  

Αναπόφευκτα, αυτό το ταξίδι στη διαχρονία της νεότερης ελληνικής συνθήκης ίσως δημιουργήσει κάποιες στιγμές στον αναγνώστη την αίσθηση μιας παρελθοντοστραφούς προσέγγισης, μιας εξερεύνησης της παράδοσης. Αυτό, ωστόσο, αντισταθμίζεται κατά τη γνώμη μας από τη σταθερή και επίμονη προσήλωση του αναλυτικού βλέμματος προς το μέλλον και την καθοδήγησή του από την περίφημη φράση του Γκούσταβ Μάλερ ότι η σημασία της παράδοσης δεν είναι να λατρεύεις τις στάχτες, αλλά να κρατάς ζωντανή τη φωτιά. Εν προκειμένω, τη φωτιά της διερώτησης, του προβληματισμού, της ανάδειξης των ασυμμετριών, των ελλειμμάτων, των ανισοτήτων, των ανεξερεύνητων κατευθύνσεων, της εξωστρέφειας και του διαλόγου. 

Με τη φωτιά λοιπόν, και όχι με τις στάχτες, μέχρι τα επόμενα γενέθλια…

ΥΓ. Το επετειακό εξώφυλλο των 90 χρόνων αποτελεί μια δημιουργική και σύγχρονη επανερμηνεία του πρώτου εξωφύλλου του περιοδικού, που κυκλοφόρησε το 1934, διατηρώντας τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και την υψηλή αισθητική του.