Οι διοργανώσεις της λογικής, της τιτλοφόρησης – και της έκφρασης προθέσεων – Ιnvest in Greece χαρακτηρίζονται απο μιαν επαναληπτικότητα και από μιαν προβλεπτότητα, όσο και να προσπαθήσει κανείς να προσπεράσει αυτά τα χαρακτηριστικά. Όταν μάλιστα η συνολική συνθήκη είναι εκείνη μιας διάχυτης, αισιοδοξίας, η οποία στιγμές-στιγμές ξεφεύγει προς ενθουσιασμό – όπως τους τελευταίους μήνες, κάτι με την επίτευξη αναπτυξιακών ρυθμών από τους καλύτερους της Ευρωζώνης και με υποχώρηση της ανεργίας, κάτι με την ανάκτηση του investment grade – η διάσταση της προβλεπτότητας επιτείνεται.

Και όμως: η πιο πρόσφατη τέτοια διοργάνωση, το «Invest in Greece – Κίνητρα, Μηχανισμοί και Εργαλεία Ανάπτυξης» , με πρωτοβουλία της Νομικής Βιβλιοθήκης (και νομικό/επιχειρηματικό, αντίστοιχα, κοινό-στόχο) – έδωσε μερικές τοποθετήσεις στο κυρίως αντικείμενο του «Πού πάμε;» που αληθινά αξίζουν να τις κρατήσει κανείς. Θα λέγαμε «να τις αποθησαυρίσει», αλλ’ ας μην υπερβάλλουμε…

Πρώτα-πρώτα, σε ρόλο μεν keynote speaker αλλά με επιλογή να τοποθετηθεί επί ουσιαστικών θεμάτων, ο Chris Allen – ως resident της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα σε σαφώς μετά-τα-Μνημόνια-και-τις-μνήμες-τους λογική – έθεσε την έμφαση σε καίρια κενά/gaps που συνεχίζουν να καταγράφονται και προβληματίζουν. Άμα, δηλαδή, θέλει να δει κανείς την Ελληνική οικονομία σε μακροπρόθεσμη προοπτική…

Πρώτο κενό, που δεν θα το περίμενε κανείς να αναδεικνύεται από το σύστημα των Βρυξελλών, ήταν το portfolio investment gap: όχι δηλαδή το «μεγάλο» επενδυτικό κενό των +/- 94 δις που έχει συσσωρευθεί με (και μετά) την χρηματοπιστωτική κρίση στην Ελληνική οικονομία, αλλά το κενό τοποθετήσεων χαρτοφυλακίου. Εκείνο δηλαδή που επιχειρείται τώρα, με το κεκτημένο του investment grade και με τις προσπάθειες δραστηριοποίησης του ΧΑΑ να γεφυρωθεί. Και γιατί να ενδιαφέρει αυτή η διάσταση, «κοιταγμένη Ευρωπαϊκά»; Επειδή, αν πετύχει, αυξάνει τους βαθμούς μη-εξάρτησης της Ελληνικής οικονομίας.

Το άλλο κενό, είναι το participation gap στην αγορά εργασίας. Όπου, παρά την αύξηση της απασχόλησης/μείωσης της ανεργίας με την σταδιακή απομάκρυνση από τα χρόνια της κρίσης, πάλι δεν παύει να υπάρχει – πρώτον – η μείζων υστέρηση συμμετοχής των γυναικών (αυξήθηκε από 50% σε 56% , όμως και πάλι υστερεί έναντι του 62% στην ΕΕ). Ύστερα, οι μορφές απασχόλησης part-time περισσότερο λειτουργούν ως πηγή φθηνής εργασίας, παρά ως ουσιαστική διευκόλυνση της συμβατότητας προσφοράς/ζήτησης εργασίας. Η κάλυψη αυτών των κενών, συν η δυνατότητα απασχόλησης συνταξιούχων, συν η βελτίωση των δυνατοτήτων/up-skilling των ανέργων θα χρειαστεί, αν είναι να μπορέσει η παραγωγική βάση της οικονομίας να μεγεθυνθεί – αξιόπιστα.

Η συνέχεια στο δίδυμο της παρουσίασης της Ελληνικής οικονομίας σε επενδυτική/αναπτυξιακή προοπτική από τον Μιχάλη Αργυρού (Πρόεδρο του ΣΟΕ) και τον Νίκο Βέττα (Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ) τονίστηκαν μεν οι θετικές καταγραφές – οι ρυθμοί μεγέθυνσης που προκύπτουν καλύτεροι από τους μέσους Ευρωζώνης/ΕΕ, η επιταχυνόμενη απορρόφηση της ανεργίας, τα δείγματα μεταβολής του παραγωγικού μοντέλου ιδίως με την βαθμιαία αποκατάσταση των επενδύσεων και με την άνοδο των εξαγωγών που έχουν φθάσει σε ένα 50% του ΑΕΠ αλλά και την βελτίωση της εικόνας του δημοσίου χρέους – αλλά ήχησαν και κάποια καμπανάκια. Έτσι, για παράδειγμα, καταγράφηκε η θεσμική βελτίωση που πραγματοποιείται στην Ελλάδα, πλην όμως… μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις γίνονται παντού. Επίσης καταγράφηκε η έλξη που ασκείται από την κερδοφορία των επιχειρήσεων στην επενδυτική κοινότητα, πλην όμως (Βέττας) παρατηρήθηκε ότι μέρος αυτής της ελκυστικότητας ανάγεται εν πολλοίς στις ατέλειες των αγορών. (Οπότε… μην ξαφνιαζόμαστε, με την εγκατάσταση πληθωρισμού στο προσκήνιο). Επίσης, σημειώθηκε η θετική επίδραση του πληθωρισμού σε επίπεδο καταγραφής του χρέους, πλην υπενθυμίσθηκε ότι σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα ελλοχεύει ιδιαίτερα αποδιαρθρωτική επίδρασή του.

Τέλος, και επειδή σε όλη την συζήτηση υπήρχε αναφορά στην διαθεσιμότητα των επενδυτικών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ (ήταν ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς, στην συνέχεια, το δίδυμο των υπευθύνων των δυο, Ορ. Καβαλάκη/Ταμείου Ανάκαμψης και Δημ. Σκάλκου/Γ.Γ. ΕΣΠΑ, πάντως με παρατήρηση Σκάλκου για τις οργανωτικές ανεπάρκειες σε επίπεδο Δήμων και ΔΕΚΟ και για έλλειψη ώριμων έργων προς χρηματοδότηση τώρα, στην τελική ευθεία) αξίζει να καταγραφεί η άβολη παρατήρηση ότι και ΠΡΙΝ την κρίση μέχρι το 2008 υπήρχαν Κοινοτικοί πόροι. Ενώ και ΤΟΤΕ διαθέταμε επενδυτική βαθμίδα, και μάλιστα αρκετά «κλικ» πιο πάνω από σήμερα. Ούτε το ένα, ούτε το άλλο εμπόδισε την εσωστρέφεια που έφερε την κρίση(Βέττας).. 

Ενώ και σήμερα, η έστω σημαντική μέση διάρκεια του δημοσίου χρέους και η περίοδος χάριτος που έχει δοθεί, δεν θάπρεπε να μας κρύβει – εδώ η επισήμανση έγινε έντονα από τον Γ. Χουλιαράκη – ότι το 2032 απ’ όπου ξεκινούν οι αποπληρωμές δεν απέχει και τόσο. Ενώ τα επιτόκια δεν θα φύγουν στο ορατό μέλλον σε περίοδο υψηλών καταγραφών.

Ματιές λοιπόν στην οικονομία με επενδυτική προοπτική – ακριβέστερα: με επενδυτική προσδοκία. Όμως ματιά προσεκτική και σίγουρα όχι απλουστευτική.