Όταν ακούστηκε από χειλέων Εμμανουέλ Μακρόν ότι «δεν αποκλειόταν το ενδεχόμενο να αποσταλούν Δυτικά στρατεύματα στην Ουκρανία» – βέβαια με την διευκρίνηση ότι «δεν υπάρχει, σ’ αυτό το στάδιο consensus» μεταξύ των συμμάχων του Κίεβου, προκλήθηκε ένα τσουνάμι αντιδράσεων. (Το πλαίσιο: Διεθνής Συνδιάσκεψη , 26 Φεβρουαρίου, στο Παρίσι για την Ουκρανία). Βήμα-βήμα, όταν φάνηκε το εύρος των αντιδράσεων – όχι της Μόσχας, των Δυτικών πρωτευουσών – άρχισε να «μαζεύεται» η διατύπωση: πρώτα, το Παρίσι διευκρίνισε ότι «δεν θα επρόκειτο για μάχιμες μονάδες»^. τώρα, με τον Πρόεδρο Μακρόν να επισκέπτεται την Πράγα, φρόντισε ο ίδιος σε συνέντευξή του να δηλώσει ότι «αρνείται να μπει σε μια λογική κλιμάκωσης».

Στο ενδιάμεσο, διαρροή 38λεπτης(!) ηχογράφησης τηλεφωνικής συνομιλίας στην οποία Γερμανοί αξιωματικοί συζητούσαν για την χρήση πυραύλων Taurus (για τους οποίους σταθερά ο – Καγκελλάριος, υποτίθεται – Όλαφ Σολτς επανειλημμένως δήλωνε ότι δεν θα διατεθούν στην Ουκρανία) προκειμένου να πληγεί η γέφυρα Κερτς που συνδέει την Ρωσία με την χερσόνησο της Κριμαίας, οδήγησε σε τραγελαφικές καταστάσεις. Πράγματι, η επίσημη Γερμανική αντίδραση περιορίστηκε (δια του Υπουργού Αμύνης Μπόρις Πιστόριους, Σοσιαλδημοκράτη) να «ανεβάσει» την διάσταση υποκλοπής της συνομιλίας και χρήσης της από Ρωσικά μέσα^. ενώ η κλήση του Ρώσου πρέσβη στην Μόσχα για εξηγήσεις θεωρήθηκε «προγραμματισμένη». Ωστόσο και μεταξύ των συμμάχων της Γερμανίας στο ΝΑΤΟ υπήρξε ανησυχία, επί της ουσίας. (Η λογική της Zeitenvende – λόγος Σόλτς, τον Φεβρουάριο του 2022 για επανεξοπλισμό της Γερμανίας – προκύπτει κάπως ευρύτερη όσων πιστεύονταν).

Σε χαμηλότερους τόνους, είχε κυκλοφορήσει στην Γερμανία μια υπόδειξη – από τον υπουργό Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ, κι αυτός Σοσιαλδημοκράτης – να είναι έτοιμη η χώρα «για μείζονες καταστροφές και, ενδεχομένως, για πόλεμο […] μετά την εγκληματική Ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, αυτή η πρόκληση έχει γίνει δυστυχώς πιο σημαντική». 

Ενώ στην Σουηδία, μήνες προτού η χώρα αυτή βρεθεί στην ΝΑΤΟϊκή συμμαχία εγκαταλείποντας την μακρά ουδετερότητα της, δίνονταν με ενημερώσεις έως και με φυλλάδια, συστάσεις στον πληθυσμό για περίπτωση πολέμου.

[Έχει ενδιαφέρον να σημειώσει κανείς πώς ο Ελληνας Πρωθυπουργός, ο οποίος στο ξεκίνημα του πολέμου στην Ουκρανία είχε κάνει την επιλογή να μιλήσει για «σωστή πλευρά της Ιστορίας» στην οποία συμπαρατασσόταν η Ελλάδα, ενδιαμέσως δε σταθερά υπερασπίστηκε την αποστολή οπλικών συστημάτων στο Κίεβο – ακόμη και από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου –, ξεκαθάρισε ότι «για την Ελλάδα δεν τίθεται ζήτημα αποστολής δυνάμεων την Ουκρανία». Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι «ο γενναίος Ουκρανικός λαός συνεχίζει να αγωνίζεται για να υπερασπισθεί την ελευθερία του […] θα τους συμπαρασταθούμε για όσο χρειαστεί»].

Σε κάπως διαφορετικό πλαίσιο, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – ήδη δε και εργωδώς επιχειρούσα να επιλεγεί εκ νέου στην θέση αυτή! – Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν πρωτοστατεί σε πρωτοβουλίες προώθησης «κοινών αμυντικών παραγγελιών» και «μεγάλης τόνωσης (turbo-charging) της ικανότητας της Ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας για την επόμενη 5ετία». Μέχρι και πόστο Ευρωπαίου Επιτρόπου/Αντιπροέδρου σε θέματα Άμυνας και Αμυντικής Βιομηχανίας – ανάλογου με τον Ύπατο Εκπρόσωπο σε Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, αλλά στο πιο προωθημένο – φαίνεται ότι βρίσκεται στα σκαριά: πλήθος οι μνηστήρες, κάτι ήξερε και ο (Ρεπουμπλικανός Πρόεδρος, πρώην Αρχιστράτηγος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) Ντουάϊτ Άϊζενχάουερ όταν μιλούσε για «στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα…»

Φυσικά/αναπόφευκτα/προβλεπτά, η Μόσχα αξιοποίησε όλον αυτόν τον θόρυβο προκειμένου να επανέλθει στην δική της «ανάγνωση» του πολέμου στην Ουκρανία: ότι, δηλαδή, πρόκειται για αναμέτρηση της Δύσης, συνολικά, με την Ρωσία.

 Όπου κι αν καταλήξει, πάντως, αυτή η ανταλλαγή αιτιάσεων και ερμηνειών, μια ηθική σκιά βαραίνει πάνω σ’ αυτήν την υπόθεση, συνολικά. Πέρα, δηλαδή, από τον ευτελισμό της ίδιας της συζήτησης περί πολέμου. Η «συμπαράσταση για όσο χρειαστεί» με την διάθεση οπλικών συστημάτων και οικονομικών μέσων προς τον Ουκρανικό λαό – και το Ουκρανικό πολιτικό σύστημα, βέβαια – με ταυτόχρονη την αποκήρυξη κάθε υπόνοιας για παρουσία ενόπλων Δυτικών επί του πεδίου, αφήνει μια ηθική σκιά να δημιουργείται. Ανεξαρτήτως των διατυπώσεων και των διαβεβαιώσεων, το σχήμα πολέμου δι αντιπροσώπου (και μάλιστα με σταθερή άρνηση κάθε ενδεχόμενου παύσης εχθροπραξιών) έχει μιαν εσωτερική προβληματικότητα, δεν έχει;