Από διάφορες πλευρές διαμορφώνεται δυσάρεστο κλίμα για την ποντοπόρο Ελληνική ναυτιλία. Την τελευταία φορά, ήταν την εποχή των Μνημονίων, όταν (με αρκετήν υποκρισία και ιδιοτέλεια) Ευρωπαϊκά συμφέροντα είχαν στοχοποιήσει το ιδιαίτερο φορολογικό καθεστώς της. Αυτό, διευθετήθηκε.

Τρεις ντουζίνες Ευρωβουλευτές απηύθυναν στον Έλληνα Πρωθυπουργό κοινή επιστολή – καίτοι προερχόμενοι από διαφορετικές/ανόμοιες πολιτικές ομάδες – με την οποία καταγγέλλουν ως «απολύτως ανεύθυνη επιχειρηματική πρακτική» την από μέρους Ελλήνων πλοιοκτητών πώληση πλοίων σε Ρωσικά συμφέροντα. Που, εν συνεχεία συμβάλλουν στην επέκταση του διαβόητου «σκιώδους στόλου»/shadow fleet με τον οποίο διακινείται, κατά παράβαση των διαδοχικών κυμάτων κυρώσεων (G7 και ΕΕ) που στοχεύουν – ιδίως – Ρωσικό αργό και διυλισμένα προϊόντα.

Ο πυρήνας των καταγγελιών είναι το ιδιότυπο αυτό «asset play εκτάκτων συνθηκών» με βάση παλιά δεξαμενόπλοια. Τα οποία – υπό μιαν έννοια – ξεφορτώνονται οι Ελληνικές πλοιοκτησίες. (Για να αποκτήσει το στόρι ένα δημοσιογραφικό σασπένς, αναφέρονται και στοιχεία για τα κέρδη από αυτόν τον χειρισμό. Παλιότερα είχαν αναφερθεί 2 δισ. δολάρια, τώρα μνημονεύονται 4 δισ. ευρώ…). Κάτω από το κείμενο των 35 Ευρωβουλευτών ελλοχεύει η εντύπωση-καταγγελία ότι δεν υπήρξε πλήρης αποκοπή των πωλητών από τα πλοία τους, αλλ’ ότι συνεχίζεται μέρος της – αντίστοιχα σκιώδους – διαχείρισής τους.

Αυτό το τελευταίο συνδέεται με τις κατά καιρούς καταγγελίες για μεταφόρτωση ποσοτήτων Ρωσικού αργού, από τάνκερ σε τάνκερ και υπό συνθήκες σβησμένων ΑIS/«going dark», στις παρυφές του Αιγαίου πλην εκτός Ελληνικών χωρικών υδάτων. Αυτή η συζήτηση, συγκεντρώνοντας το μηντιακό ενδιαφέρον σημαντικών Ευρωπαϊκών καναλιών, είχε ανθίσει προ μηνών. Τώρα επανέρχεται. 

Επειδή δε, Ευρωπαϊκό ενδιαφέρον χωρίς περιβαλλοντική αιχμή δεν μπορεί να υπάρξει – ιδίως τώρα που η «εποχή Τραμπ» οδηγεί σε υποχώρηση τον ενθουσιασμό των μέτρων ESG , οπότε… χρειάζεται αντιστάθμιση! – πέρα από τις άμεσες καταγγελίες για Ελληνική ναυτιλιακή σύμπραξη με τον σκιώδη στόλο, επανέρχεται η ανησυχία για τυχόν ατυχήματα/ρύπανση. Όχι μόνο από τις μεταφορτώσεις αργού, που μόλις είδαμε, αλλά και από την ηλικία και την κατάσταση συντήρησης των εν λόγω πλοίων του σκιώδους στόλου, αν υποτεθεί ότι γίνεται αποκλειστικά από Ρωσικά και Ασιατικά χέρια…

Πάντως, σε όλα αυτά τα επίπεδα στοχοποίησης της Ελληνικής υπερπόντιας ναυτιλίας, μιας στοχοποίησης που – ας είμαστε ρεαλιστές – οφείλεται στην διαπίστωση της αναποτελεσματικότητας των κυρώσεων (G7 και ΕΕ) κατά της Μόσχας, μπαίνει στην μέση ένα δυσάρεστο στοιχείο της αλληλογραφίας Ευρωβουλευτών-Μητσοτάκη. Ζητείται να αναλάβει η Ελλάδα όλα τα προσήκοντα μέτρα. Δηλαδή… τι ακριβώς; Αυτά καλείται να τα διαχειριστεί, τώρα, η Κυβέρνηση. 

Βέβαια, την ίδια στιγμή ή μάλλον στην αμέσως επόμενη φάση, βαρύτερη είναι η απειλή που βαραίνει την Ελληνόκτητη ποντοπόρα ναυτιλία από την σχετικά καινούργια έμπνευση Τραμπ να υπάρξει επιβάρυνση όσων πλοίων έχουν χτιστεί σε Κινεζικά ναυπηγεία σε Αμερικανικά λιμάνια. (Ή: σε υπό Αμερικανικός έλεγχο λιμάνια – η BlackRock απέκτησε πρόσφατα για 23 δις δολάρια τον έλεγχο 40τόσων λιμανιών από την CK Hutchinson/HPH πρώτα-πρώτα στις εισόδους της Διώρυγας του Παναμά). Η διατύπωση ότι, το 2024, ένα Κινεζικό ναυπηγεία και μόνο κατασκεύαζε περισσότερο τονάζ απ’ όσο όλα μαζί τα Αμερικανικά μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και στην εποχή των λίμπερτι (!) διαχύθηκε ανά τα διεθνή, κυρίως όμως στα Αμερικανικά μήντια. Με δεδομένο ότι από τα 74.000 πλοία που πιάνουν Αμερικανικά λιμάνια (στοιχεία 2023) μεταφέροντας 2,1 τρις δολαρίων εμπορεύματα κατ’ αξία, η απειλή για τέλος χρήσης λιμένων 3,5 εκατ. δολαρίων για τα πλοία Κινεζικής κατασκευής δεν είναι αστεία.

Ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι αντίδραση στους σχεδιασμούς Τραμπ ήρθε από το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, που παραπέμπει σε υπολογισμούς του World Shipping Council σύμφωνα με τους οποίους οι ναύλοι κινδυνεύουν να προσαυξηθούν κατά 25% αν μη περισσότερο (με συνολικό πρόσθετο ετήσιο κόστος της τάξεως των 30 δις δολαρίων – κόστος για τον Αμερικανό καταναλωτή, εννοείται). Θα δούμε πόσο αυτό θα συγκρατήσει τα ναυτιλιακά αντιΚινεζικά μέτρα Τραμπ: φαίνεται ότι στις – διαψευδόμενες, πλην συνεχιζόμενες – ΑμερικανοΚινεζικές επαφές, αυτό το θέμα έχει συμπεριληφθεί. Το γεγονός, πάντως, ότι τον καιρό αυτό τα 2/3 των Ελληνόκτητων πλοίων έχουν καταλήξει (2024) να χτίζονται σε Κινεζικά ναυπηγεία, ιδίως δε τα bulk carriers και τα tankers, δείχνει πόσο το εν λόγω ζήτημα δεν είναι καθόλου θεωρητικό.

Βέβαια, όπως μας έλεγε με την συνήθη ευθύτητα μεσαιομεγάλος της ναυτιλίας, αυτό το γεγονός «απλώς θα ανοίξει νέες ευκαιρίες» – τι ευκαιρίες; Αμπριτράζ ναύλων μεταξύ όσων παρέμειναν σε ΝιτιοΚορεάτικα ή/και Κινεζικές ναυπηγήσεις, παρά το σαφώς υψηλότερο κόστος. Συν, ημέρες δόξης για τους brokers της ναυλαγοράς, οι οποίοι θα καλούνται πλέον να χτίσουν ευρηματικούς όρους ναύλωσης που θα ενσωματώνουν τα λιμενικά τέλη νέας /Τραμπικής εποχής.

Κατακλείδα: επειδή με την επιστολή των Ευρωβουλευτών ο Κ. Μητσοτάκης ίσως το θυμήθηκε, τίθεται εδώ το ερώτημα τι ρόλο παίζει η Ελλάδα/η Ελληνική Δημοκρατία ως σχήμα και η Ελληνική Κυβέρνηση στα πλαίσια της ΕΕ (40% του Ευρωπαϊκού στόλου, με δεύτερη από μακριά την Δανία). 

Βέβαια παραδοσιακή η Ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα προτιμά να τα βγάζει πέρα μόνη της. Η δε επιλογή του Βασίλη Κικίλια ως ΥΠΕΝ, μετά μάλιστα τον Χρήστο Στυλιανίδη (ο οποίος συνδύαζε και τα Κυπριακά νηολόγια…) είναι χαρακτηριστική των προτεραιοτήτων. Για την δε γνώση/επίγνωση των γραναζιών της, ας πούμε Ευρωπαϊκής και διεθνούς (ΙΜΟ) σκηνής, άσε καλύτερα!