Ο Νταγκ ΜακΜίλον ξεκίνησε την καριέρα του στη Walmart ως έφηβος –τη δεκαετία του 1980– δουλεύοντας στη φόρτωση οχημάτων σε αποθήκη του Άρκανσο. Εκείνη την εποχή, οι αποθήκες της Walmart ήταν μικρές, θορυβώδεις, χαοτικές. Οι υπάλληλοι τραβούσαν τις κούτες από τα τρέιλερ και τακτοποιούσαν τα προϊόντα με τα χέρια.

Σήμερα, τα πάντα έχουν αλλάξει. Οι πιο καινούριες αποθήκες της Walmart είναι πελώρια υπόστεγα γεμάτα από ιμάντες αυτόματης φόρτωσης, οθόνες κομπιούτερ και ρομποτικούς βραχίονες που σηκώνουν, μετακινούν και συσκευάζουν τα εμπορεύματα. Εργαλεία ΑΙ/ τεχνητής νοημοσύνης βεβαιώνονται ότι οι παλέτες θα φορτωθούν εν συνεχεία σε φορτηγά με τέτοιο τρόπο, ώστε όταν φτάσουν στα καταστήματα προορισμού τους να ξεφορτώνονται με ευκολία. Τα εύθραυστα είδη τοποθετούνται ψηλά, τα είδη για επείγουσα παράδοση στο μπροστινό μέρος, τα προϊόντα που ανήκουν στην ίδια κατηγορία βρίσκονται μαζί. Ελάχιστοι άνθρωποι μπορεί να χρειαστεί κάποια στιγμή να δώσουν μια βοήθεια. Πάντως, άμα η εικόνα σας φαίνεται γνωστή –αν δηλαδή σας θυμίζει κάτι από τεχνολογικό γίγαντα από το Σιάτλ [Σημ: έδρα της Microsoft και της Amazon]– δεν πέφτετε καθόλου έξω.

Από το ναδίρ στο ζενίθ

Όταν ο Ντ. ΜακΜίλον ορίστηκε διευθύνων σύμβουλος της Walmart πριν από μόλις 10 χρόνια, η εταιρεία βρισκόταν σε κίνδυνο. Η Amazon, το διαδικτυακό βιβλιοπωλείο που είχε μεταμορφωθεί σε «μαγαζί για τα πάντα», είχε φέρει τα άνω κάτω στον κλάδο του λιανικού εμπορίου. Η ατελείωτη ποικιλία προϊόντων που πρόσφερε και η παράδοση «στην πόρτα του σπιτιού σου» έκανε τα πελώρια καταστήματα της Walmart, που βρίσκονται μακριά από τα κέντρα των πόλεων, να μοιάζουν απολιθώματα μιας λησμονημένης εποχής. Οι πωλήσεις της Walmart εντός καταστήματος κατρακυλούσαν, τα κέρδη της κατέρρεαν.

Σήμερα όμως ο κολοσσός του λιανεμπορίου έχει επανέλθει δυναμικά. Με έσοδα 680 δισ. δολάρια για το 2024, και επιπλέον με 2,1 εκατ. εργαζομένους, αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως – και από τις δυο απόψεις. Στις ΗΠΑ συγκεντρώνει το ένα δέκατο όλης της δαπάνης λιανικής, άμα εξαιρέσει κανείς τα αυτοκίνητα. Επίσης το ¼ της δαπάνης για είδη μπακαλικής/μαναβικής.

Η αναζωογόνηση της εταιρείας οφείλεται στον ΜακΜίλον, που προώθησε την  επανεπένδυση των κερδών σε νέες τεχνολογίες ενώ ταυτόχρονα αξιοποιούσε την υποδομή των καταστημάτων της Walmart προκειμένου να νικήσει την Amazon στο ίδιο της το γήπεδο.

Οι μέτοχοι αντάμειψαν τις επιδόσεις της Walmart με ενθουσιασμό. Μέσα στο 2024 η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας απογειώθηκε, φτάνοντας τα 750 δισ. δολάρια – μια αύξηση πάνω από 50%. Με τιμή μετοχής 40 φορές τα κέρδη, εμφανίζει υψηλότερο πολλαπλάσιο απ’ ό,τι η Alphabet, η Amazon, η Apple, η Meta ή η Microsoft (βλ. Διάγραμμα 1). Παρουσιάζοντας τα στοιχεία 3μήνου στις 15 Μαΐου, η Walmart επαναβεβαίωσε ότι προσδοκάται αύξηση των πωλήσεών της μ’ έναν άνετο ρυθμό 3-4,5% σε ετήσια βάση, ενώ τα λειτουργικά της κέρδη θα αυξάνονται ακόμα ταχύτερα – και τούτο παρά το γεγονός ότι οι χαοτικές κινήσεις εμπορικού πολέμου του Ντόναλντ Τραμπ έχουν διαταράξει τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες και οι άλλες εταιρείες λιανικής πιέζονται. Ποιος λοιπόν μπορεί να συγκρατήσει τη γιγαντιαία Walmart σήμερα;

«Το πρώτο μαγαζί όπου μπορείς να βρεις τα πάντα»

Ήταν το 1962 όταν ο Σαμ Ουάλτον –φορτηγατζής με τάση να εξοικονομεί πόρους, που είχε περάσει στη διανομή με βανάκι– ίδρυσε τη Walmart. Τη δημιούργησε ως εμπορική εταιρεία γενικής λιανικής, με επιχειρηματική δομή που βασιζόταν σε ένα απλό μοντέλο: κράτα το λειτουργικό κόστος σου χαμηλά, πέρνα ό,τι εξοικονομήσεις στους πελάτες και κέρδισε συνεπώς μερίδιο αγοράς, αξιοποίησε τα λειτουργικά κέρδη για μετάβαση σε μεγαλύτερη κλίμακα για να περιορίσεις ακόμα περισσότερο το κόστος, και… οι ταμειακές μηχανές σου θα τραγουδούν από ευτυχία. Με το πέρασμα του χρόνου προσέθεσε είδη μπακαλικής και μαναβικής, και ξεκίνησε να ανοίγει πελώρια εμπορικά κέντρα, όπου οι πελάτες μπορούσαν να ψωνίζουν οτιδήποτε –από όπλα μέχρι βούτυρο–, να εκτελούν τις συνταγές τους σε φαρμακείο ή να ελέγχουν την πίεση από τα λάστιχα του αυτοκινήτου τους σε βενζινάδικο. Όπως εξηγεί ο Καρλ Μέλα του Πανεπιστημίου Ντιουκ, «η Walmart υπήρξε το πρώτο μαγαζί όπου μπορείς να βρεις τα πάντα».

Σήμερα, η εταιρεία έχει κάνει τη μετάβασή της σε ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, που βασίζεται στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Ο Ντον Μπάρτζετ, επικεφαλής του τμήματος εταιρικών σχέσεων της Walmart, παραδέχεται ότι «χάσαμε το πρώτο τρένο έλευσης του ηλεκτρονικού εμπορίου» εκεί, γύρω στις αρχές της χιλιετίας. Πάντως, η ισχύς της προερχόταν πάλι από το αποτύπωμά της στον χώρο: η Walmart διαθέτει κάπου 5.000 καταστήματα ανά τις ΗΠΑ και 90% των Αμερικανών ζουν σε ακτίνα 10 μιλίων από το πλησιέστερο Walmart.

Ο Νταγκ ΜακΜίλον αξιοποίησε αυτήν ακριβώς την υποδομή προκειμένου να απογειώσει τις διαδικτυακές αγορές. Τα εμπορικά υπερ-κέντρα, που κατά μέσο όρο φιλοξενούν 120.000 διαφορετικά προϊόντα, μετατράπηκαν σε πόλους διανομής διαδικτυακών παραγγελιών. Οι αποθήκες που είχαν χτιστεί για να τροφοδοτούν καταστήματα, τώρα  διαχειρίζονταν και τις παραγγελίες αυτές. Προσφέροντας υπηρεσίες σε τρίτους, με μια λογική αντίστοιχη με της Amazon, η Walmart έχει πλέον επεκταθεί διαδικτυακά σε εκατοντάδες εκατομμύρια προϊόντα. Πέρα από το ποσοστό επί της αξίας των προϊόντων που διαθέτουν μέσω Walmart, πολλοί χονδρέμποροι που αξιοποιούν την πλατφόρμα Walmart πληρώνουν επιπλέον για τις υπηρεσίες διαχείρισης/logistics που λαμβάνουν. Η τράπεζα Morgan Stanley υπολογίζει ότι η Walmart κρατά ένα 12% επί των πωλήσεων τρίτων μέσω του δικτύου της – συν κατά μέσο όρο ένα 8% για αποθήκευση, συσκευασία και παράδοση.

Ένα νέο ξεκίνημα

Οι εργασίες ηλεκτρονικού εμπορίου της Walmart εντός των  ΗΠΑ απέδωσαν πάνω από 100 δισ. δολάρια σε πωλήσεις το 2024 σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών eMarketer (βλ. Διάγραμμα 2). Μολονότι η Amazon προηγείται από απόσταση –με 480 δισ. δολάρια σε διαδικτυακές πωλήσεις το 2024 στις ΗΠΑ– η Walmart συνεχώς κερδίζει έδαφος: οι δικές της διαδικτυακές πωλήσεις αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό 20%, διπλάσιο δηλαδή απ’ εκείνον της ανταγωνίστριάς της. Στην πιο ευαίσθητη περιοχή, εκείνη των παραδόσεων ειδών μπακαλικής/μαναβικής –που χρειάζεται εφοδιαστική αλυσίδα με ελεγχόμενη θερμοκρασία και ταχύτερη παράδοση− ήδη προηγείται.

Όμως το ηλεκτρονικό εμπόριο άνοιξε και εντελώς νέους ορίζοντες εσόδων. Η Walmart διαθέτει πλέον ένα πρόγραμμα συνδρομητών ανάλογο με το Amazon-Prime, το οποίο αποκαλεί Walmart+ και το οποίο εξασφαλίζει εντός ΗΠΑ στους πελάτες προνόμια όπως δωρεάν παράδοση μέχρις αξία 8,17 δολαρίων μηνιαίως. Μαζί με το άλλο πρόγραμμα –το Sam’s Club, που είναι η απάντησή της στο δίκτυο καταστημάτων της Costco «μόνο για μέλη»−  η Walmart κατέγραψε το 2024 έσοδα 3,8 δισ. δολαρίων, ποσό διπλάσιο από της προηγούμενης χρονιάς.

Πέρα απ’ όλα αυτά, ο θησαυρός στοιχείων πελατείας που συλλέγει μέσω των εργασιών ηλεκτρονικού εμπορίου της επιτρέπει στη Walmart να προτείνει στοχευμένες διαφημίσεις σε πελάτες – και να επαληθεύει εν συνεχεία  αν αυτοί αγοράζουν όσα τους προτείνονται. Ο Σούρες Κούμαρ –επικεφαλής τεχνολογικών εφαρμογών της Walmart– το αναφέρει αυτό ως «λειτουργία σε κλειστό κύκλωμα». Στο μεταξύ, η Walmart έχει γεμίσει τα καταστήματά της με οθόνες που συνεχώς προβάλλουν διαφημίσεις. Διαφημίσεις ανεβάζονται συνεχώς και στην ηλεκτρονική εφαρμογή της εταιρείας. Τέλος, η πρόσφατη απόκτηση της Vizio –κατασκευαστή έξυπνων τηλεοράσεων– επιτρέπει στη Walmart να φιλοξενούνται στις τηλεοράσεις που πουλάει και οι διαφημίσεις της.

Συνολικά η διαφημιστική μονάδα της Walmart δημιούργησε έσοδα 4,4 δισ. δολαρίων το 2024 – αύξηση σχεδόν 30% έναντι της προηγούμενης χρονιάς. Το μέγεθος αυτό είναι αστείο σε σχέση με τα συνολικά μεγέθη της εταιρείας. Όμως, άμα λάβει κανείς υπόψη του ότι το λειτουργικό περιθώριο των πωλήσεων διαφήμισης διαμορφώνεται γύρω στο 70%, οι υπολογισμοί της Morgan Stanley δίνουν 10% των λειτουργικών εσόδων της Walmart να προέρχονται από αυτήν την πηγή – ενώ σε ορίζοντα 2027 θα φθάσουν το 16%.

Επενεφευρίσκοντας τον εαυτό της συνεχώς

Η Walmart τροφοδοτεί με τα κέρδη της τη συνεχή επανεφεύρεση του εαυτού της. Η αλυσίδα λιανεμπορίου υπήρξε από παλιά πρωτοπόρος στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών επί του πεδίου. Όταν –στα τέλη της δεκαετίας του 1960– οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές άρχισαν να μεταμορφώνουν τις επιχειρήσεις, ο ίδιος ο Σαμ Ουάλτον άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα στην ΙΒΜ. Λίγο αργότερα, η εταιρεία του έστησε το μεγαλύτερο ιδιωτικό δορυφορικό σύστημα στις ΗΠΑ – προκειμένου να έχει συνδεδεμένα όλα τα καταστήματά της. Σήμερα, πάλι, δαπανά απλόχερα προκειμένου να ξανακερδίσει το χαμένο έδαφος στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι κεφαλαιακές δαπάνες έχουν διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2019 και φθάνουν σήμερα τα 24 δισ. δολαρίων – ποσό ίσο προς τα 2/3 των λειτουργικών ροών ρευστότητας. Ήδη, δε, η Walmart «εκπαιδεύει» τον Sparky –βοηθό ΑΙ που συνεργάζεται με τους πελάτες προκειμένου να βρίσκουν τα προϊόντα που θέλουν– αλλά και τον Wally, που βοηθά τις ομάδες μάρκετινγκ της Walmart να επιλέγουν ποια προϊόντα θα προτείνουν στους πελάτες. Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Όμς της Bank of America, «τα πάντα πορεύονται προς μια κατεύθυνση για τη Walmart, το επιχειρηματικό μοντέλο της κινείται όλο και πιο δυναμικά».

Από πού θα προέλθει τώρα η επόμενη φάση ανάπτυξης; Με την πάγια υπόσχεσή της προς τους πελάτες «καθημερινά, χαμηλές τιμές», η Walmart υπήρξε από παλιά η πρώτη επιλογή για την πελατεία με χαμηλά-έως-μεσαία εισοδήματα στις ΗΠΑ. Ήδη προσπαθεί να προσελκύσει και πιο εύπορους πελάτες. Λάνσαρε προσφάτως μια μάρκα αναβαθμισμένων ειδών διατροφής, την Better Goods – που προτείνει προϊόντα όπως γαλλικά μακαρόν ή κρακεράκια με λάδι ελιάς, τα οποία θα μπορούσε κανονικά να συναντήσει κανείς σε ακριβότερα καταστήματα, όπως τα Whole Foods. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν πλέον να βρουν και μεταχειρισμένες τσάντες υψηλής μόδας στη διαδικτυακή αγορά της Walmart. Παράλληλα, εκατοντάδες από τα λιγότερο ελκυστικά καταστήματά της αναβαθμίζονται κάθε χρόνο. Και για τους πελάτες εκείνους που δεν θα ήθελαν με τίποτε να τους δει ανθρώπου μάτι σε κατάστημα της Walmart, οι διαδικτυακές επιλογές είναι πάντα διαθέσιμες και βολικότερες παρά ποτέ.

Ταυτόχρονα η Walmart στρέφει τη ματιά της και στο εξωτερικό. Η στρατηγική που ακολουθεί είναι να πειραματίζεται με διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα σε διάφορες αγορές – χωρίς να φοβάται να αποσυρθεί, άμα χρειαστεί να κάνει κάτι τέτοιο. Η Walmart de Mexico είναι σήμερα η εταιρεία με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση στο εκεί Χρηματιστήριο. Στην Κίνα, η συμμετοχή μέλους στο Sam’s Club θεωρείται βήμα ανόδου για τη μεσοαστική τάξη. Και στις δυο αυτές επιχειρήσεις, η Walmart έχει σαφώς πιο αναβαθμισμένη εικόνα απ’ ό,τι στην πατρίδα της. Στην Ινδία, η εταιρεία διαδικτυακών αγορών Flipchart και η PhonePe, εφαρμογή πληρωμών με κινητό, έχουν ως κύριο μέτοχο τη Walmart. Από το 2021, οπότε η Walmart πούλησε δραστηριότητες που είχε στην Αργεντινή, τη Βρετανία και την Ιαπωνία, και μέχρι σήμερα οι διεθνείς εργασίες της Walmart αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς. Και οι πωλήσεις και τα λειτουργικά κέρδη αναμένεται να διπλασιαστούν μεταξύ 2024 και 2028.

Made in America

Σήμερα όμως η Walmart είναι αντιμέτωπη με μιαν άλλη παράμετρο: τον άνθρωπο που βρίσκεται πίσω από το προεδρικό γραφείο στον Λευκό Οίκο. Η μεγάλη αυτή εταιρεία λιανικής έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να προσελκύσει την εύνοια του Ντόναλντ Τραμπ από τη στιγμή που αυτός επανήλθε στην Προεδρία. Ο Νταγκ ΜακΜίλον ήταν από τους λίγους επικεφαλής επιχειρήσεων που παρέστησαν στην τελετή της ορκωμοσίας τον Ιανουάριο, ενώ έχει επισκεφθεί τον Πρόεδρο Τραμπ και στο Μαρ-ο-Λάγκο και στον Λευκό Οίκο. Τον Νοέμβριο του 2024, η Walmart ανακοίνωσε ότι κάνει πίσω από ορισμένα μέτρα πολιτικής της που αφορούσαν ποικιλομορφία, ισοτιμία και συμπεριληπτικότητα – την ώρα που ανέβαινε η εκστρατεία Τραμπ εναντίον της woke κουλτούρας. Ανακοίνωσε επίσης ότι δεν θα πετύχει τον στόχο που είχε τάξει για το 2030 για τη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.

Οι εμπορικοί πόλεμοι Τραμπ δημιουργούν ευαίσθητες ισορροπίες για τη Walmart, με δεδομένη τη σημασία που έχει η εταιρεία για τον Αμερικανό καταναλωτή. Τα στελέχη της συνεχώς πηγαινοέρχονται ανάμεσα στην έδρα της εταιρείας στην Μπέντονβιλ του Άρκανσο και την Ουάσινγκτον, προκειμένου να μοιράζονται με τους αρμοδίους απόψεις για τις τιμές και την καταναλωτική συμπεριφορά, και να επηρεάζουν την πολιτική. «Η κατάσταση όπου βρισκόμαστε σήμερα είναι εξαιρετικά ρευστή» δηλώνει –διπλωματικά– ο Τζον Φέρνερ, επικεφαλής των εντός ΗΠΑ δραστηριοτήτων της Walmart.

Οι δασμοί μπορεί πάντως να μην αποτελέσουν και τόσο πρόβλημα για την εταιρεία, όσο θα πίστευε κανείς εκ πρώτης όψεως. Ασφαλώς η Walmart είχε ωφεληθεί έως τώρα από φθηνές εισαγωγές: σχεδόν το 1/3 των προϊόντων που πουλάει σήμερα στις ΗΠΑ έχουν παραχθεί ή καλλιεργηθεί εκτός της χώρας, ιδίως στην Κίνα, το Μεξικό ή τον Καναδά. Μερικά απ’ αυτά η Walmart τα προμηθεύεται απευθείας από τους παραγωγούς τους, άλλα πάλι από αμερικανικές εταιρείες που έχουν στείλει στο εξωτερικό την παραγωγή τους – ακριβώς προκειμένου να ανταποκριθούν στην πίεση που τους άσκησε η Walmart να συμπιέσουν τις τιμές τους.

Και όμως: η Walmart βρίσκεται σε καλύτερη θέση για να αντεπεξέλθει στην καταιγίδα δασμών του Τραμπ απ’ ό,τι οι περισσότεροι ανταγωνιστές της. Τα τελευταία χρόνια έχει ήδη κάνει προόδους σε επίπεδο διαφοροποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας απομακρυνόμενη από την Κίνα, όπως παρατηρεί η Ζιχάν Μα, στέλεχος της μεσιτικής Bernstein. Έτσι, για παράδειγμα, πολλές προμήθειές της έρχονται από την Ινδία. Πέραν τούτου επιχειρεί να ενισχύσει και το εσωτερικό της δίκτυο προμηθευτών: παράδειγμα τα καθίσματα αυτοκινήτου για παιδιά, που κατά κύριο λόγο παράγονται στην Κίνα. Τον περασμένο Οκτώβριο ήδη, προβλέποντας την εκλογή Τραμπ, η Walmart υπέγραψε, σύμφωνα με τη Ζιχάν Μα, συμβάσεις, ώστε να έχει ήδη κλείσει μεγάλο μέρος του παραγωγικού δυναμικού εντός ΗΠΑ.

Το ίδιο το μέγεθος της Walmart της επιτρέπει επίσης να μετακινεί το μεγαλύτερο μέρος της επίπτωσης του βάρους των δασμών στους προμηθευτές της. Πριν από την αναγγελία της ανακωχής με την Κίνα –που έφερε μείωση των αμερικανικών δασμών στο 30% επί 90 ημέρες– η εκτίμηση της Bernstein ήταν ότι οι καινούργιες επιβαρύνσεις επί των εισαγωγών θα ανέβαζαν το κόστος των προϊόντων που πωλούνται στα καταστήματα της Walmart σε μέσο όρο κατά 5,2%. Εκτίμησή της ήταν ότι οι προμηθευτές της εταιρείας θα καλούνταν να απορροφήσουν το μισό απ’ αυτό το κόστος, οπότε οι τιμές της Walmart στο ράφι θα αυξάνονταν κατά 2,6% για το υπόλοιπο. Αποτέλεσμα: ο όγκος των πωλήσεων θα υποχωρούσε κατά 2% − οπότε όμως οι εισπράξεις θα κατέληγαν να αυξάνονται κατά ένα καθαρό 0,5%. Αντιθέτως, για τους περισσότερους από τους υπολοίπους του λιανικού εμπορίου η Bernstein προβλέπει υποχώρηση πωλήσεων. Βέβαια, σ’ αυτό βοηθάει το μείγμα προϊόντων της Walmart: τα είδη μαναβικής και μπακαλικής, των οποίων  η ζήτηση  εμφανίζει μικρότερη ευαισθησία στις μεταβολές των τιμών, καλύπτουν τα 3/5 των πωλήσεων στις ΗΠΑ. Σε σύγκριση, τα είδη αυτά αποτελούν το 1/5 του συνόλου για την Target (με δίκτυο πραγματικών καταστημάτων) και ελάχιστο ποσοστό για την Amazon (στον χώρο του διαδικτυακού εμπορίου).

Walmart Vs Amazon

Όσο μάλιστα ο Αμερικανός καταναλωτής θα αρχίσει να αισθάνεται την πίεση, τόσο οι χαμηλότερες τιμές της Walmart μπορεί να της φέρουν ακόμα περισσότερους πελάτες. Έρευνες της JPMorgan Chase –άλλης μιας τράπεζας– δείχνουν ότι οι τιμές της είναι κατά κανόνα 4-5% χαμηλότερες από την Target και 8-10% χαμηλότερες από άλλων αλυσίδων λιανικής. Σε συνάντηση με αναλυτές της Ουόλ Στριτ τον Απρίλιο, ο Νταγκ ΜακΜίλον έλεγε ότι η Walmart σχεδιάζει να «παίξει επίθεση». Ήδη, πινακίδες «Ειδική Προσφορά» φυτρώνουν στα καταστήματά της, διαφημίζοντας εκπτώσεις.

Και τι θα γίνει με την Amazon; Στα τελευταία 10 χρόνια η εταιρεία του Τζεφ Μπέζος επιχείρησε να μοιάσει περισσότερο με τη Walmart, για παράδειγμα αγοράζοντας το 2017 τη Whole Foods προκειμένου να επεκτείνει τις προτάσεις ειδών μαναβικής/μπακαλικής, ενώ πειραματίστηκε και με διάφορα είδη καταστημάτων με φυσική παρουσία. Η προσπάθεια αυτή απογοήτευσε. Η νέα τεχνολογία που πήγε να προωθήσει, να παρακολουθεί τους πελάτες όσο παίρνουν τα προϊόντα από τα ράφια και να τους χρεώνει όταν βγαίνουν από το μαγαζί, δεν πέτυχε να τραβήξει τις μάζες στα καταστήματά της. Σε λίγο καιρό, η Walmart δεν θα ’χει πλέον τίποτε να μάθει από την εταιρεία που έφερε την αρχική διατάραξη στο λιανικό εμπόριο.

©The Economist. Μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε από την Economia Media Α.Ε., έπειτα από ειδική άδεια. Το πρωτότυπο αγγλικό κείμενο βρίσκεται στο www.economist.com