ΠΡΟΣ ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΤΟΤΕΜ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ;
- 23.07.25 10:28

Μέσα στην οχλαγωγή της Προεδρίας Τραμπ, των διακηρύξεων και των μεταστροφών της, η αντιπαράθεση με τον Πρόεδρο της Fed/της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας – τον διόλου διεκδικητικό προβολής Τζέρομ Πάουελ, που η θητεία του διαρκεί κανονικά μέχρι το 2027 – έχει προσεχθεί λιγότερο π.χ. απ’ ό,τι οι παλινωδίες Τραμπ γύρω από τους δασμούς, την εμπαθή αντι-μεταναστευτική ρητορική του ή τις αναζητήσεις, ισορροπίας δια της προβολής ωμής ισχύος στις διεθνείς σχέσεις. Και όμως: η από μέρους Τραμπ αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας της νομισματικής πολιτικής στο πρόσωπο του Πάουελ ίσως οδηγεί πολύ μακρύτερα απ’ όσο φαίνεται.
Ιδίως μετά το ιδιόρρυθμο ΟΒΒΒ της εποχής Τραμπ – το Ενιαίο Μεγάλο Όμορφο Νομοθέτημα (διατυπώσεις που από μόνες τους θέλουν να «μιλήσουν» στο θυμικό των ανθρώπων…) και την αύξηση της ελλειμματικής Δημοσιονομικής διαχείρισης των ΗΠΑ, η άρνηση Πάουελ να επισπεύσει την μείωση επιτοκίων που θα τροφοδοτούσε τους ρυθμούς ανάπτυξης σε μια Αμερικανική οικονομία που πορεύεται πριν τις καίριες midterms/εκλογές του 2027 έκανε τον Τραμπ να επιτίθεται φραστικά. (Προσωπικά στον Πάουελ, αν και το FOMC/Ομοσπονδιακή Επιτροπή Παρεμβάσεων στις Χρηματοπιστωτικές Αγορές ορίζει συλλογικά την πολιτική επιτοκίων): βέβαια, για τον Τραμπ ο Πάουελ «παρασύρει» το FOMC.
Κάποια στιγμή, ο Τραμπ έφθασε να αναλογίζεται μήπως θα έπρεπε να ξηλώσει τον Πάουελ οι αγορές έδειξαν να ταράζονται, οπότε The Donald είπε το αμίμητο «Μπορεί να το κάνω, μπορεί και όχι» , πλην έδειξε στις κάμερες επιστολή με την οποία θα μπορούσε να διώξει τον Πάουελ. ο ίδιος ο Πάουελ (που ορίσθηκε Πρόεδρος της FED το 2017, επί της πρώτης θητείας Τραμπ…), επεσήμανε ψύχραιμα/ψυχρά ότι ο Πρόεδρος «δεν διαθέτει νομική βάση» για κάτι τέτοιο, ο Τραμπ αναφέρθηκε σε ευθύνη του Πάουελ για το … κόστος ανακαίνισης των κτιρίων της Fed. (Εν τω μεταξύ, με 450 δισ. σε 20ετή και 30ετή ομόλογα του Αμερικανικού Δημοσίου να πρέπει να ανακυκλωθούν κάθε χρόνο, οπότε τυχόν περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων στην περιοχή του 5%, πέρα από το σκαρφάλωμά τους του τελευταίου καιρού λόγω αναταραχής των αγορών αν φανεί ότι η Κυβέρνηση των ΗΠΑ – δηλαδή The Donald – παίρνει πάνω της de facto την νομισματική πολιτική, θα προσέθετε στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους ένα ποσό 40-60 δισ. δολαρίων.
Βλέποντας ακριβώς την συζήτηση να ξεφεύγει – πράγμα δυσάρεστο όταν «μιλάς» με τις αγορές – ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπεσέντ αφενός άφησε να εννοηθεί ότι εισηγήθηκε στον Τραμπ να μην κινηθεί εναντίον του Πάουελ, αφετέρου όμως αναφέρθηκε σε κατά πόσον η Fed έχει υπερβεί το πλαίσιο της αποστολής της (πιο ευγενικά «κάλεσε σε ανάληψη, δημοσιοποίηση και εφαρμογή ευρείας θεσμικής review της αποστολής της, ώστε να ενισχύσει την αξιοπιστία της»).
Μην ξεχνούμε ότι η Fed δεν έχει μόνον ένα στόχο – την συγκράτηση του πληθωρισμού – όπως η ΕΚΤ ή παλιότερα η Bundesbank, ούτε και διαθέτει συνταγματική κατοχύρωση ανεξαρτησίας. Αντιθέτως, στοχεύει σε πληθωρισμό ΚΑΙ απασχόληση, ενώ η ανεξαρτησία της προκύπτει από απλό νομοθετικό πλαίσιο. (Συν από την συνειδητοποίηση ότι οι αγορές αρέσκονται στην ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής της, οπότε … τιμολογούν την τυχόν παρέκκλιση!).
Πάντως, και σ’ αυτό το τοτεμικό πεδίο της κεντρικοτραπεζικής ανεξαρτησίας, η εποχή Τραμπ εισάγει μιαν διαταρακτική ανατροπή.