Η εποχικότητα αναδύεται ως αναπόφευκτος κοινός παρονομαστής των επαγγελμάτων με τις περισσότερες προσλήψεις στην Ελλάδα τα τελευταία εννέα χρόνια, όπως προκύπτει ακόμα και από μία γρήγορη ανάγνωση της έκθεσης της Eurobank για την περίοδο 2015 – 2023.

Πρώτοι στη λίστα είναι οι εκπαιδευτικοί, καθώς στην αρχή κάθε σχολικού έτους έχουμε σωρηδόν προσλήψεις στις δύο πρώτες βαθμίδες εκπαίδευσης, κυρίως αναπληρωτών καθηγητών, ενώ σημαντική είναι και η απορρόφηση στα φροντιστήρια (πανελλαδικών αλλά και ξένων γλωσσών). Την περίοδο 2015-2023 το ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων εκπαιδευτικών στη χώρα αυξάνεται συνεχώς και από τις 75,0 χιλιάδες το 2015 διαμορφώθηκε στις 110,8 χιλιάδες πέρυσι.

«Ωστόσο, μια προσεκτικότερη παρατήρηση των δεδομένων αναδεικνύει ότι είναι κυρίως τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τον κλάδο του Τουρισμού που παρουσιάζουν συνολικά τον υψηλότερο αριθμό καθαρών προσλήψεων στην αγορά εργασίας» υπογραμμίζει η Eurobank που θεωρεί την εξέλιξη «αναμενόμενη» μιας και κατά την ίδια περίοδο αυξήθηκε σημαντικά ο τουρισμός, αν εξαιρέσει κανείς το υποχρεωτικό, παγκόσμιο «διάλειμμα» της πανδημίας.

Εστίαση

Αμέσως μετά τον κλάδο της εκπαίδευσης ακολουθεί η εστίαση και η επαγγελματική κατηγορία των σερβιτόρων-τραπεζοκόμων-μπάρμαν. Η σταθερά αυξημένη ζήτηση συνδέεται άμεσα με την πορεία του τουρισμού, σύμφωνα με τη Eurobank που επισημαίνει πως η σημαντική αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 38,2% (σε απόλυτα μεγέθη κατά 10,0 εκατ. τουρίστες σε μια δεκαετία, από τα 26,1 εκατ. στα 36,1 εκατ. τουρίστες ετησίως) δημιούργησε αυξημένες ανάγκες στον κλάδο για την κάλυψη θέσεων που σχετίζονται με τα συγκεκριμένα επαγγέλματα. Για αυτά τα επαγγέλματα το αντίστοιχο ετήσιο ισοζύγιο ανήλθε από τις 68,5 χιλ. το 2015 στις 110,5 χιλιάδες προσλήψεις ετησίως το 2023.

Τουρισμός και πάλι τουρισμός

Η τρίτη «οικογένεια» επαγγελμάτων αφορά στους υπάλληλους υποδοχής και ενημέρωσης πελατών-ρεσεψιονίστ-γκρουμ-καμαριέρες, αλλά και διευθυντές ξενοδοχείων, όπου το ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων αυξήθηκε κατά 1,6 φορές ή κατά 24,4 χιλιάδες απασχολούμενους, δηλαδή από 40,3 χιλ. το 2015 στις 64,7 χιλ. το 2023. Και σε αυτή την περίπτωση παρουσιάζεται εποχικότητα στις ροές προσλήψεων-αποχωρήσεων με τις υψηλότερες να εντοπίζονται κυρίως τους μήνες Απρίλιο (14,6 χιλ. κατά μέσο όρο) και Μάιο (14,8 χιλ.) αλλά και τον Ιούνιο (10,2 χιλ.) κάθε έτους.

Χωρίς να ξεφεύγουμε από την «βαριά βιομηχανία» της χώρας, το επόμενο επάγγελμα με σταθερά μεγαλύτερη ζήτηση είναι αυτό των μαγείρων-ψηστών, με το σχετικό ισοζύγιο να ανέρχεται από τις 33,8 χιλ. το 2015 στις 55,7 χιλ. το 2023.

Γραμματείς και πωλητές

Οι πρώτοι που ξεφεύγουν από τη μοίρα της εποχικότητας φαίνεται πως είναι οι υπάλληλοι γραφείου και οι γραμματείς, κατηγορία που περιλαμβάνει πλήθος εργαζομένων με διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης (π.χ. απόφοιτοι δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας μη-τριτοβάθμιας, τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) και αντικείμενο σπουδών (π.χ. οικονομολόγοι, δικηγόροι, φιλόλογοι κ.λπ.). Το ετήσιο ισοζύγιο από τις 23,6 χιλιάδες εργαζομένων το 2015 αυξήθηκε στις 45 χιλιάδες το 2023.

Επόμενη επαγγελματική ομάδα στη σχετική λίστα είναι οι πωλητές-πλασιέ-ταμίες όπου το ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων αυξήθηκε κατά 19,8 χιλιάδες απασχολούμενους, στους 43,2 χιλιάδες το 2023 από 23,4 χιλιάδες το 2015. «Η αυξητική πορεία του ετήσιου ισοζυγίου της συγκεκριμένης επαγγελματικής ομάδας συμβαδίζει με την άνοδο του Λιανικού εμπορίου την περίοδο 2015- 2023 η οποία αντικατοπτρίζεται στη άνοδο του δείκτη κύκλου εργασιών (+28,5%) και του δείκτη όγκου στο Λιανικό εμπόριο (+8,7%)» σημειώνει η Eurobank.

Επιστρέφοντας στην εστίαση, ακολουθεί η επαγγελματική κατηγορία των λαντζέρηδων που επίσης σχετίζεται με τον κλάδο του Τουρισμού. Το ετήσιο ισοζύγιο του συγκεκριμένου κλάδου αυξήθηκε στους 24,5 χιλιάδες εργαζόμενους το 2023 από τους 16,6 χιλ. το 2015.

Το επάγγελμα των καθαριστών-καθαριστριών έπεται και πάλι, σε μεγάλο βαθμό, εξαιτίας της ανόδου στον τουρισμό. Οι αντίστοιχες ετήσιες ροές προσλήψεων- αποχωρήσεων  τριπλασιάστηκαν από τις 11,6 χιλ. το 2015, στις 34,4 χιλ. το 2023.

Οι ανειδίκευτοι εργάτες πάνω από τους ηθοποιούς

Οι ανειδίκευτοι εργάτες, κατηγορία η οποία περιλαμβάνει εργάτες γεωργίας και κτηνοτροφίας, δημοσίων έργων, μεταποιητικών βιομηχανιών, μεταποιητικών μηχανών, ορυχείων, κατασκευών, μεταποίησης και μεταφορών. Το ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων από τους 17,1 χιλ. το 2015 αυξήθηκε στους 18,2 χιλ. το 2023 (+1,1 φορές ή +1,1 χιλ. απασχολούμενοι).

Ακολουθεί η επαγγελματική ομάδα των ηθοποιών-τραγουδιστών-μουσικών-χορευτών- σκηνοθέτών-χορογράφών-ντισκ τζόκεϊ-μάγων-ζογκλέρ-μίμων. Το ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων από τους 9,6 χιλ. απασχολούμενους το 2015 ανήλθε στους 20,5 χιλ. το 2023. Η εποχικότητα που παρουσιάζεται πιθανόν να σχετίζεται με την έναρξη της χειμερινής και καλοκαιρινής περιόδου στο χώρο του πολιτισμού και των θεαμάτων.

Την εντεκάδα με τις περισσότερες προσλήψεις κλείνει η επαγγελματική ομάδα των οδηγών στην οποία συμπεριλαμβάνονται οδηγοί λεωφορείων, φορτηγών, ταξί, και διαφόρων άλλων επαγγελματικών οχημάτων. Το σχετικό ισοζύγιο από τους 10,6 χιλ. απασχολούμενους το 2015 ανήλθε στους 18,2 χιλ. το 2023.

Γυμναστές, προγραμματιστές και ψυχολόγοι;

Υπάρχουν και άλλες κατηγορίες που εμφάνισαν μεγάλη ποσοστιαία αύξηση αλλά σε απόλυτους αριθμούς βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι χειριστές μηχανημάτων και μηχανών (+4,3 φορές, στους 7,4 χιλ.) και οι γυμναστές-προπονητές-αθλητές (+1,9 φορές ή +4,1 χιλ., στους 8,7 χιλ.), ενώ στην περίπτωση των ψυχολόγων-κοινωνικών λειτουργών-ανθρωπολόγων-λογοθεραπευτών-εργασιοθεραπευτών, του ιατρικού προσωπικού-φαρμακοποιών-νοσηλευτικού προσωπικού- φυσιοθεραπευτών-υπαλλήλων φαρμακείων καθώς και των αναλυτών έρευνας αγοράς- σχεδιαστών και προγραμματιστών υπολογιστών και τηλεπικοινωνιακών συστημάτων η άνοδος στα αντίστοιχα ισοζύγια είναι πολύ υψηλή την περίοδο 2016-2023 (+6,3 στους 4,4 χιλ. +30,3 φορές στους 4,4 χιλ. και +5,1 φορές στους 1,3 χιλ., αντίστοιχα).

Ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού υποδείγματος

Όπως υπογραμμίζεται «παραμένει η πρόκληση της αλλαγής του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας προς κλάδους που παράγουν και προσφέρουν όχι μόνο διεθνώς εμπορεύσιμες υπηρεσίες αλλά και διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά όπως π.χ. ο Πρωτογενής τομέας και η Μεταποίηση. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθούν περισσότερες και μονιμότερου χαρακτήρα θέσεις απασχόλησης, ανθεκτικότερες σε πιθανές μελλοντικές αρνητικές διαταραχές της οικονομίας, συγκριτικά με κλάδους παροχής υπηρεσιών που παρουσιάζουν εποχικότητα στη δραστηριότητα τους ενώ θα βελτιωθεί περεταίρω το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και συνολικά η μακροχρόνια βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας».