Η ελληνική οικονομία, και κατ’ επέκταση το ελληνικό real estate, κλάδος του οποίου είναι και ο τομέας των logistics, βρίσκονται στην ανατολή μεγάλων και κάθετων αλλαγών, οι οποίες υπαγορεύονται από τα διεθνή κριτήρια ESG (Environmental Social Governance). Τα κριτήρια αυτά εισέρχονται στο καθημερινό οικονομικό γίγνεσθαι της χώρας μέσω ευρωπαϊκών οδηγιών και διεθνών «καλών πρακτικών» βιώσιμης ανάπτυξης πολυεθνικών εταιρειών, τα οποία σταδιακά επιβάλλονται μέσω του νέου Κλιματικού Νόμου για το σύνολο της χώρας και μέσω οδηγιών των θεσμικών και εποπτικών οργάνων για το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. 

Ως εκ τούτου και ο τομέας των logistics στην Ελλάδα υφίσταται έναν ταχύ και βαθύ μετασχηματισμό, εστιασμένο στη αειφόρο ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και τις περιβαλλοντικά ορθές πρακτικές. Αυτή η αλλαγή σηματοδοτείται από καινοτόμες λύσεις και μια αυξανόμενη έμφαση στα «πράσινα» κτίρια logistics, τα οποία είναι έτοιμα να αναδιαμορφώσουν το τοπίο του κλάδου στη χώρα.

Η «πράσινη» εφοδιαστική αλυσίδα, μια διεθνής τάση η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις περισσότερες δυτικές χώρες, δίνει υψηλή προτεραιότητα στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, στην ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων (και διαχείριση αυτών) και στην υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στην Ελλάδα, αυτή η τάση βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο, αλλά όλα δείχνουν πως θα επέλθει ταχεία ανάπτυξη, αντανακλώντας την αυξανόμενη συνειδητοποίηση της σημασίας των βιώσιμων πρακτικών, καθώς και τη συμμόρφωση με τους εν ισχύ νόμους και οδηγίες. 

Ένας από τους βασικούς μοχλούς αυτού του μετασχηματισμού είναι η ενσωμάτωση προηγμένων, και ενεργειακά αποδοτικών, τεχνολογιών στις εγκαταστάσεις logistics. Αυτές οι τεχνολογίες περιλαμβάνουν συστήματα φωτισμού LED, έξυπνες λύσεις HVAC (θέρμανση, αερισμός και κλιματισμός) και ανεπτυγμένα συστήματα διαχείρισης κτιρίων (BMS). Επίσης εισέρχονται νέα «πράσινα» δομικά υλικά στην κατασκευή των εν λόγω κτιρίων, όπως νέα panels, βαφές και υλικά διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου. Τέλος, εισέρχονται στην κατασκευή νέες τεχνικές συλλογής και επαναχρησιμοποίησης όμβριων υδάτων, όπως και ανακύκλωσης ευαίσθητων υλικών. Το αποτέλεσμα είναι η σημαντική μείωση των αποτυπωμάτων άνθρακα και του λειτουργικού κόστους, καθιστώντας τα κτίρια αυτά τόσο φιλικά προς το περιβάλλον, όσο και οικονομικότερα ως προς τη λειτουργία τους.

Η ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό που χαρακτηρίζει τις «πράσινες» αποθήκες στην Ελλάδα. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα είναι πλέον πραγματικότητα στις τεράστιες επιφάνειες των σκεπών των κτιρίων αυτών, τα οποία θα παράγουν καθαρή ενέργεια, μειώνοντας την εξάρτηση από συμβατικές πηγές ενέργειας, και θα συμβάλλουν σε ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μείγμα. Η εξοικονόμηση νερού αποτελεί προτεραιότητα, με εξαρτήματα και συστήματα εξοικονόμησης, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της σπατάλης. Οι ολοκληρωμένες πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης και της υπεύθυνης διάθεσης απορριμμάτων, μειώνουν περαιτέρω τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η πράσινη στέγη, ένα κοινό χαρακτηριστικό στα κτίρια πράσινων logistics, ενισχύει την αισθητική, ενώ προσφέρει πρακτικά οφέλη, όπως βελτιωμένη μόνωση, μειωμένο φαινόμενο θερμικής νησίδας και αποτελεσματική διαχείριση των όμβριων υδάτων.

Το πρώτο στην Ελλάδα ολοκληρωμένο παράδειγμα της μετάβασης αυτής είναι το νεόδμητο, υπερσύγχρονο κέντρο logistics της Trastor ΑΕΕΑΠ στον Ασπρόπυργο, πιστοποιημένο κατά LEED Silver. Η αποθηκευτική αυτή μονάδα των 22.000 τ.μ., με ιδιαίτερα και νεοεισελθέντα, για την ελληνική αγορά αποθηκών, αρχιτεκτονικά και κατασκευαστικά στοιχεία, καταδεικνύει τις δυνατότητες και «δείχνει» τον δρόμο μπροστά για μία βιώσιμη ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας στη χώρα, θέτοντας υψηλά πρότυπα για τα μελλοντικά κτίρια του κλάδου.

Η εισαγωγή τέτοιων ακινήτων στην αγορά των logistics χαράσσει τον οδικό χάρτη αναφορικά με το ως προς τα πού θα κατευθυνθεί η μελλοντική ζήτηση του κλάδου στην ελληνική αγορά και δύναται, επιγραμματικά, να συνοψιστεί στα ακόλουθα τρία σημεία:

• ευθυγράμμιση και συμμόρφωση με τους διεθνείς περιβαλλοντικούς κανονισμούς∙
• μακροπρόθεσμη εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους∙
• ισχυρό και ολοένα αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον για πράσινα και βιώσιμα έργα logistics, τα οποία αποτελούν πλέον μια ελκυστική επενδυτική ευκαιρία.

Τέλος, ενισχύεται η προσπάθεια έτσι ώστε η Ελλάδα να ευθυγραμμιστεί με τις αντίστοιχες διεθνείς προσπάθειες, αναφορικά με την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Τα νέα κτίρια logistics μπορούν, και πρέπει, να παίξουν έναν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή. Το μέλλον τους στην Ελλάδα είναι αναμφισβήτητα πράσινο, αντικατοπτρίζοντας μια σταθερή δέσμευση για περιβαλλοντική ευθύνη και οικονομική βιωσιμότητα.

*Ο Γεώργιος Θεοδωρόπουλος είναι Διευθυντής Περιουσίας & Χαρτοφυλακίου της Trastor