Οι τελευταίοι μήνες μάς απέδειξαν περίτρανα δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι η κλιματική κρίση είναι εδώ για να μείνει. Ακόμα και ο πιο δύσπιστος πολίτης δεν μπορεί πλέον να στρουθοκαμηλίζει ή να συνωμοσιολογεί, κλείνοντας τα μάτια σε αυτό που συμβαίνει. H υπερθέρμανση του πλανήτη, οι παρατεταμένοι καύσωνες και η ξηρασία, που κάνουν τις πυρκαγιές όλο και πιο έντονες, σε συνδυασμό με τα πρωτοφανή φαινόμενα κακοκαιρίας και τους τεράστιους όγκους βρόχινου νερού, φτιάχνουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, που πλήττει πολύ βαριά τη Μεσόγειο. Τα δε επόμενα δε χρόνια είναι βέβαιο ότι θα αλλάξει ριζικά τις συνθήκες που ζούμε, προκαλώντας κι άλλες ανθρώπινες απώλειες, νέες καταστροφές και κύματα μετανάστευσης. Οι οικονομικές και οι δημοσιονομικές επιπτώσεις για τη χώρα μας θα αποδειχθούν, προϊόντος του χρόνου, εξαιρετικά σοβαρές. Απαιτούν άμεσα έναν επανασχεδιασμό και μια αναθεώρηση προτεραιοτήτων, στόχων και μηχανισμών.

Το δεύτερο είναι το πόσο ανέτοιμοι είμαστε ως κράτος να διαχειριστούμε την κατάσταση. Οι, κατά κυριολεξία, εικόνες αποκάλυψης των πυρκαγιών και των πλημμυρών, οι χιλιάδες άνθρωποι που είδαν την καθημερινότητά τους να διαλύεται, η κατάρρευση υποδομών και ο αφανισμός οικοσυστημάτων το μαρτυρούν. Είναι γνωστό ότι η αποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού δεν ήταν ποτέ ένα από τα δυνατά χαρτιά της χώρας. Οι ευθύνες γι’ αυτό είναι διαχρονικές. Η 10χρονη κρίση επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κατάσταση, καθώς οι τεχνικο-οικονομικές προτεραιότητες έσβησαν από την εξίσωση κάθε άλλη ανάγκη ή προβληματισμό. Οι υποδομές δεν εκσυγχρονίστηκαν, ο εξοπλισμός δεν ανανεώθηκε, τα σχέδια έκτακτης ανάγκης δεν επικαιροποιήθηκαν, νέες επενδύσεις στην πρόληψη δεν έγιναν. Αυτά αποκτούν μια επιπλέον βαρύτητα ενόψει και των επικείμενων αυτοδιοικητικών εκλογών.

Υπάρχουν όμως και τα διαχειριστικά λάθη του εκάστοτε κατόχου της κυβερνητικής εξουσίας. Σήμερα δε αυτά είναι σοβαρά και έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά άλλων, που λειτουργούν σωρευτικά, σπέρνοντας ένα αίσθημα ανασφάλειας στον πολίτη.

Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε συζήτηση για εκσυγχρονισμό και κάθε διακήρυξη για μεταρρυθμίσεις προϋποθέτει την ανάκτηση της εμπιστοσύνης, μέσα από την ανάληψη ευθύνης, την εξήγηση, τη συζήτηση και την επιδίωξη ευρύτερων συναινέσεων στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο, για να βρεθούν αξιόπιστες λύσεις. Αυτό δεν αφορά μόνο την διαχείριση των συνεπειών των πρόσφατων ακραίων καιρικών φαινομένων. Ισχύει και για όποιες κινήσεις κατευθυνθούν προς την περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών, αλλά και όσες, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, δεν συνάδουν με τα σημεία των καιρών.

Ο κόσμος μας αλλάζει πλέον με ραγδαίο ρυθμό. Εκτός από την κλιματική κρίση, το μέλλον της εργασίας δημιουργεί νέες αβεβαιότητες, ενώ στο πεδίο των διεθνών σχέσεων οι γεωπολιτικές μεταβολές είναι τεράστιες, διαμορφώνοντας νέες ισορροπίες. Σύμφωνα με έναν περίφημο μύθο της αγγλικής πολιτικής, όταν ο Βρετανός πρωθυπουργός Χάρολντ Μακμίλαν ρωτήθηκε τι φοβόταν περισσότερο κατά τη διάρκεια της θητείας του, η απάντησή του εξέπληξε πολλούς: «Events, my dear boy, events». Προετοιμασία, δουλειά και οργάνωση, λοιπόν, για τα events, που στον καινούργιο κόσμο μας όλο και θα πληθαίνουν. Και όχι για τα επουσιώδη.