Ένα σχεδόν υπαρξιακό ερώτημα τέθηκε την Ημέρα της Γης από τους ειδικούς στη βιωσιμότητα και στη στρατηγική επιχειρήσεων Γκέοργκ Κελ, Μάρτιν Ριβς και Ελένα Φοξ, εν μέσω μια οπισθοχώρησης από τις μεγάλες προσδοκίες και με φόντο μεταβαλλόμενες κυβερνητικές πολιτικές.

Οι Κελ, Ριβς και Φοξ υποστηρίζουν ότι, ενώ θα υπάρξει μια βραχυπρόθεσμη «κατάρρευση» στο τοπίο της εταιρικής βιωσιμότητας (αυτό που αποκαλούν «ένα χαοτικό μεσοδιάστημα»), υπάρχουν μερικοί λόγοι για αισιοδοξία – τουλάχιστον μακροπρόθεσμα.

Όπως σημειώνουν, έχει ήδη επιτευχθεί σημαντική πρόοδος, κυρίως χάρη στις διεθνείς επενδύσεις δεκαετιών στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδιαίτερα στην Κίνα. Παράλληλα, προβλέπουν πως η αυξανόμενη συχνότητα καταστροφών λόγω κλιματικής αλλαγής όχι μόνο θα καταστήσει αναγκαία μία επιστροφή στην κουλτούρα της βιωσιμότητας, αλλά είναι πολύ πιθανό να την εντείνει κιόλας. Τέλος, νέα επιχειρηματικά μοντέλα αναμένεται να προσφέρουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, επιτρέποντας στις εταιρείες να βρουν νέες πηγές κέρδους.

Στο μεταξύ, οι συγγραφείς παρουσιάζουν διάφορες προτάσεις για να διαχειριστεί κανείς αυτήν την «ενδιάμεση» περίοδο, όπως το να επικεντρωθεί σε μια τοπική προσέγγιση του ζητήματος αντί να περιμένει παγκόσμια συνεργασία και να ενσωματώσει τη βιωσιμότητα στις στρατηγικές καινοτομίας και τεχνολογίας.

Το μακροπρόθεσμο σενάριο

Αυτή η νοοτροπία δεν θα βοηθήσει μόνο την εταιρεία σας να προετοιμαστεί για την αναπόφευκτη συγκυρία στην οποία η κοινωνία θα απαιτεί πιο δραστικά μέτρα, αλλά θα σας βοηθήσει επίσης να φροντίσετε για την ανθεκτικότητα, απέναντι στις καταστροφές που ήδη προκαλεί η κλιματική αλλαγή. Δρώντας τώρα, οι εταιρείες μπορούν να μειώσουν την έκθεσή τους σε μελλοντικούς περιβαλλοντικούς κινδύνους και να προλάβουν επόμενες ρυθμιστικές αλλαγές.

Ενώ τα κατακερματισμένα πολιτικά πλαίσια και πλατφόρμες αναμφισβήτητα υπονομεύουν τη διεθνή συνεργασία, υπάρχει μια αθέατη θετική πλευρά: Μια περισσότερο εθνική και τοπική προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στο να κερδηθεί η εμπιστοσύνη «από τα κάτω προς τα πάνω». Όπως έχει επισημάνει η νομπελίστρια οικονομολόγος Ελίνορ Όστρομ, η ευρεία συμφωνία σε κανόνες προκύπτει συχνά μέσα από πολλαπλές ανεξάρτητες πρωτοβουλίες και όχι μέσω της επιβολής ή διαπραγμάτευσης μιας ενιαίας παγκόσμιας προσέγγισης. Μια τέτοια «πολυκεντρική» προσέγγιση αποτελεί ήδη πραγματικότητα για εταιρείες όπως η Nike και η New Belgium Brewing.

Εν τω μεταξύ, τα άμεσα και απτά οικονομικά οφέλη, όπως η ενεργειακή ή η αποδοτικότητα υλικών, είναι πιο εύκολο να παρουσιαστούν ως ισχυρά επιχειρήματα, σε σχέση με στόχους που ορισμένοι μπορεί να θεωρήσουν ιδεαλιστικούς.

Οι ηγέτες καλούνται να κινηθούν απέναντι στο κλίμα αβεβαιότητα που δημιούργησαν η πανδημία Covid, η ταχεία πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις και οι πολιτικές ανατροπές. «Η καθημερινή σύγκρουση ιδεών και οι πολιτικές συγκυρίες θα μπορούσαν εύκολα να αποθαρρύνουν τη συνέχιση των προσπαθειών βιωσιμότητας», αναγνωρίζουν οι συγγραφείς που προτείνουν στους επικεφαλής των εταιρειών να κατευθύνουν τις επιχειρήσεις τους με βάση τις δικές τους αξίες. «Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοείτε το πολιτικό πλαίσιο, αλλά ότι πρέπει να έχετε απόλυτη σαφήνεια για τους πιο σημαντικούς στόχους βιωσιμότητας. Αυτή η σαφήνεια θα σας επιτρέψουν να κινηθείτε στο περιβάλλον αβεβαιότητας και να αποφύγετε το κόστος των συχνών αλλαγών στρατηγικής».

Οι πολιτικές ανατροπές και οι αντιφάσεις θα συνεχιστούν, αλλά οι επικεφαλής μπορούν επίσης να αναζητήσουν ευκαιρίες για πρόοδο. «Το ερώτημα δεν είναι αν η βιωσιμότητα θα αποκτήσει ξανά σημασία — αλλά αν ο οργανισμός σας θα είναι έτοιμος όταν συμβεί αυτό», καταλήγουν οι συγγραφείς.