Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης.

Μετά την πτώση της Χούντας το 1974, υπήρξε ένας από τους ιδρυτές του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος και, όταν το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την εξουσία, του ανατέθηκαν διάφοροι υπουργικοί θώκοι έως που, στις 18 Ιανουαρίου του 1996, διαδέχτηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία, εκπροσωπώντας τον «εκσυγχρονιστικό» πόλο με προτεραιότητες του την οικονομική μεταρρύθμιση και την κοινωνική σύγκλιση της ελληνικής κοινωνίας με την «ισχυρή» Ευρώπη.

Ως πρωθυπουργός προώθησε τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση του μεγάλου ελληνικού δημόσιου τομέα, ενώ στο εσωτερικό του κόμματός αποριζοσπαστικοποίησε το ύφος και τα αφηγήματα, προκρίνοντας την ευρωπαϊκή ενοποίηση με φόντο τις τάσεις παγκοσμιοποίησης εκείνης της εποχής.

Η δεύτερη θητεία του χαρακτηρίστηκε από την εφαρμογή μέτρων λιτότητας, με στόχο τη μείωση του πληθωρισμού και του εθνικού χρέους, και από τις προσπάθειες επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών για το Κυπριακό. Επί πρωθυπουργίας του, η Ελλάδα εντάχθηκε στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση το 2001.

Αντιδικτατορική δράση και Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα

Ως δικηγόρος πρωτοστάτησε το 1965 στην ίδρυση του Ομίλου Πολιτικής Έρευνας «Αλέξανδρος Παπαναστασίου», του οποίου διετέλεσε γραμματέας. Ο Όμιλος Παπαναστασίου είχε ως στόχο τη συστηματική μελέτη των σημαντικότερων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπισή τους. Το 1967 ο όμιλος μετεξελίχθηκε στην αντιδικτατορική οργάνωση «Δημοκρατική Άμυνα», η οποία επτά χρόνια αργότερα συμμετείχε στην ίδρυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Στη διάρκεια της δικτατορίας διέφυγε παράνομα στο εξωτερικό και παραπέμφθηκε ερήμην στο Στρατοδικείο για απόπειρα εμπρησμού και παράβαση του νόμου περί εκρηκτικών υλών. Σε αντίποινα συνελήφθη η σύζυγός του, Δάφνη Σημίτη και κρατήθηκε επί δύο μήνες σε απομόνωση. Από το 1970 ο Κώστας Σημίτης συμμετείχε στο Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (Π.Α.Κ.) ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του.

Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία, πολιτική πορεία, ζωή

Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ της Δυτικής Γερμανίας και οικονομικά στο London School of Economics and Political Science και το 1977 εξελέγη τακτικός καθηγητής στην Πάντειο Σχολή. Μαζί με τη Δάφνη Σημίτη, την οποία γνώρισε στο LSE, απέκτησε δύο κόρες, τη Φιόνα και τη Μαριλένα.

ΠΑΣΟΚ και Κυβέρνηση

Ως ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ συμμετείχε στην πρώτη Κεντρική Επιτροπή και στο πρώτο Εκτελεστικό Γραφείο του κινήματος. Όμως στις 13 Ιουνίου 1979, το κόμμα ανακοίνωσε την παραίτηση του Κ. Σημίτη από το Εκτελεστικό Γραφείο, επειδή θεωρήθηκε υπεύθυνος προπαγάνδας και συγκεκριμένα ότι βρισκόταν πίσω την αφίσα που είχε κυκλοφορήσει με σύνθημα «Όχι στην Ευρώπη των μονοπωλίων, ναι στην Ευρώπη των λαών», παρότι η επίσημη θέση του Κινήματος ήταν η έξοδος της χώρας από την τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα .

Αμέσως μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, τον Οκτώβριο του 1981, με τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης, κλήθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου να αναλάβει κατά σειρά τα υπουργεία Γεωργίας και Οικονομίας, ενώ κατά τη διάρκεια της οικουμενικής κυβέρνησης υπό την προεδρία του καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα (Νοέμβριος 1989 – Φεβρουάριος 1990) ανέλαβε το υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Από το 1993 έως το 1995 ήταν ταυτόχρονα υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας και υπουργός Εμπορίου.

Πρωθυπουργός της Ελλάδας και Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ

Μετά την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου για λόγους υγείας, ο Σημίτης εξελέγη στις 18 Ιανουαρίου 1996 πρωθυπουργός από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ. Στις 30 Ιουνίου 1996, στο 4ο Συνέδριο του κόμματος, λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, αναδείχθηκε πρόεδρος του κινήματος και με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 22 Σεπτεμβρίου 1996 ανακηρύχθηκε πρωθυπουργός. Ως αρχηγός του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κέρδισε και την επόμενη εκλογική αναμέτρηση στις 9 Απριλίου 2000.

Υπό τον Κώστα Σημίτη η χώρα προετοιμάστηκε για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Στις 7 Ιανουαρίου του 2004 ανακοίνωσε την παραίτησή του από την προεδρία του ΠΑΣΟΚ και τον διαδέχθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου.

Ως πρωθυπουργός, ο Κώστας Σημίτης προώθησε μια νέα αντίληψη για τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή σκηνή με κεντρική αναφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως αναφέρει ο Γιώργος Φραντζής, σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής η κυβέρνηση διαχωρίστηκε «επί του πρακτέου από την αντινατοϊκή, αντιαμερικανική και συχνά αντιευρωπαϊκή κατεύθυνση που είχε ακολουθήσει παλιότερα το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση. Η προσπάθεια αυτή που εκφράστηκε με το αίτημα για ένταξη στην ΟΝΕ και την κατάθεση του Προγράμματος Σύγκλισης το 1994, συνεχίστηκε έμπρακτα στη συνέχεια με την τήρηση ενός μακροπρόθεσμου πλάνου ένταξης».

Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του η Ελλάδα ενίσχυσε τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ σχεδιάστηκε και ολοκληρώθηκε η ενταξιακή πορεία της Κύπρου.

Εγκυρότητα στατιστικών στοιχείων

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με αρχηγό τον Κώστα Καραμανλή και υπουργό Οικονομικών τον Γ. Αλογοσκούφη, αμφισβήτησε την εγκυρότητα των οικονομικών στοιχείων που παρουσιάστηκαν για να γίνει η Ελλάδα μέλος της ΟΝΕ και η κριτική εστιάστηκε κυρίως στο ύψος του ελλείμματος και αποτέλεσε κύριο επιχείρημα για το επιχείρημα πως ήταν λάθος η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ. Το έλλειμμα του 1999, έτος αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, παρουσιάζεται να είναι 3,1% του ΑΕΠ, μεγαλύτερο του κριτηρίου του Μάαστριχτ για έλλειμμα κάτω του 3% του ΑΕΠ και του 1,6% βάσει του οποίου αξιολογήθηκε η ελληνική οικονομία. Ωστόσο, μετέπειτα αναθεωρήσεις των στοιχείων έδειξαν και άλλες χώρες να υπερβαίνουν το δημοσιονομικό έλλειμμα του 3% κατά την περίοδο αξιολόγησης.

«Η χώρα μας θα προχωρήσει στη νέα εποχή, εφόσον προωθήσει ορισμένες αναγκαίες μεταρρυθμίσεις» σχολίαζε σε συνέντευξή του που είχε παραχωρήσει στην Οικονομική Επιθεώρηση τον Μάρτιο του 2023. «Χωρίς αυτές, οι χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης θα μείνουν αναποτελεσματικές, μεγάλο μέρος των πόρων θα κατανεμηθεί πελατειακά και οι συνέπειες της κρίσης θα είναι επώδυνες».

Στην τελευταία ομιλία του για τα 50 χρόνια του ΠΑΣΟΚ, τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε παρατηρήσει: «Σήμερα περισσότερο από ποτέ, ο προοδευτικός κόσμος ζητάει απαντήσεις και κυρίως μια διέξοδο για να μπορέσει να ελπίσει ξανά. Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις αυτές, προσφέροντας το όραμα και το σχέδιο για την ανασυγκρότηση της χώρας προς μια προοδευτική κατεύθυνση. Είναι μια ευκαιρία. Οι ευκαιρίες δεν είναι άπειρες. Εδώ και τώρα, λοιπόν, προχωράμε μπροστά, με γνώση, δύναμη και τόλμη. Θα πετύχουμε!»