«Η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα φαινόταν πολύ πιο αδύναμη μετά την πανδημία αν δεν ήταν οι ξένοι εργάτες» ήταν το μήνυμα που εξέπεμψε – στο ετήσιο συμπόσιο των Κεντρικών Τραπεζών στο Τζάκσον Χόουλ του Ουαϊομινγκ στις ΗΠΑ – η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Εξειδικεύοντας με την παρατήρηση ότι «μολονότι δεν αντιπροσώπευαν παρά μόλις 9% του συνολικού εργατικού δυναμικού [της ΕΕ] το 2022, οι αλλοδαποί εργαζόμενοι εισέφεραν τη μισή από την ανάπτυξη της τελευταίας τριετίας». Και ακόμη: η Γερμανία θα είχε 6% λιγότερο ΑΕΠ χωρίς τους μετανάστες, ενώ η ισχυρή ανάκαμψη μιας χώρας όπως η Ισπανία οφείλει πολλά στους μετανάστες. Αναγνωρίζοντας μεν το ότι η πολιτική οικονομία μπορεί να φέρει πιέσεις «που θα περιορίσουν ουσιαστικά τις εισροές [μεταναστών]», η Λαγκάρντ επεσήμανε ότι «η μετανάστευση θα μπορούσε να παίξει καίριο ρόλο για τη χαλάρωση της στενότητας εργατικού δυναμικού όσο οι εγχώριοι πληθυσμοί θα γερνούν».

Στις αρχές του καλοκαιριού, πάλι, ο Γιάννης Στουρνάρας – ως Διοικητής της ΤτΕ – επεσήμαινε ότι «η επιτυχής ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία και οικονομία δεν αποτελεί μόνον ζήτημα κοινωνικής συνοχής, αλλά και μακροοικονομική στρατηγική και αναπτυξιακή αναγκαιότητα».

Δεν είναι ακριβώς χωρίς ενδιαφέρον το ότι κεντρικοί τραπεζίτες – το πιο «αυστηρό» κομμάτι της οικονομικής διαχείρισης, υποτίθεται – τοποθετούνται με παρόμοιο τρόπο για τη λειτουργία των μεταναστών στις οικονομίες. Με αυστηρά κριτήρια οικονομικής απόδοσης. Ως προϋπόθεση, δηλαδή, της διατήρησης κάποιας οικονομικής ανάπτυξης στην νέα εποχή…

… Μια εποχή όπου και στην Ευρώπη – Γερμανία με την AfD, Γαλλία με Λεπέν, Ουγγαρία με Όρμπαν, αλλά και Βρετανία με Φαρράζ – σίγουρα δε στις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ το αντιμεταναστευτικό κύμα είναι εντόνως ανερχόμενο. Όχι μόνο στην δημόσια συζήτηση, ή στη μηντιακή προθυμία «αξιοποίησης» του θέματος, αλλά και στην δομημένη διαμόρφωση – και εν συνεχεία άσκηση – πολιτικής.

Και όμως: κατά τη συζήτηση, με στοιχεία ακρότητας, εν όψει της τελικής νομοθέτησης πλέγματος μέτρων αποθάρρυνσης και ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών (αυτή είναι η λογική Πλεύρη, σε συνέχεια της στροφής της Κυβέρνησης Μητσοτάκη σε μια κατεύθυνση Βορίδη), πήρε την πρωτοβουλία ο προηγηθείς επί 12μηνο στο χαρτοφυλάκιο Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης να απευθυνθεί εμφατικά υπέρ της ανάγκης «λελογισμένης, νόμιμης και επιλεκτικής μετανάστευσης». Κυρίως όμως – κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν.Δ., θυμίζουμε – αντιτάχθηκε στην πρόνοια του νομοσχεδίου Πλεύρη που καταργεί την νομιμοποίηση όσων μεταναστών βρέθηκαν χωρίς την τήρηση νόμιμης διαδικασίας στην Ελλάδα αλλ’ έχουν παραμείνει εδώ επί 7ετία τουλάχιστον (άρα αυτονόητα έχουν βαθμό ένταξη στο κοινωνικό ιστό…), επειδή η λογική Πλεύρη την θεωρεί «επιβράβευση του προνομίου», ρωτώντας : «Επιβραβεύσατε το παράνομο το 2014 όταν το ψηφίσατε; Δεν θέλω να πιστέψω ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης και ο φίλος μου Μάκης Βορίδης και προπαντός ο Αντώνης Σαμαράς ψήφισαν την διάταξη για να επιβραβεύσουν την παρανομία».

Άλλο είναι να ακούει κανείς από τα έδρανα της αντιπολίτευσης, ή πάλι από ενδιαφερόμενους για το περίεργο εκείνο που λέγεται «ανθρώπινα δικαιώματα» ή «κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου» τον αντίλογο στη νομοθέτηση του «είτε απέλαση-επιστροφή (πού; πώς;), είτε φυλακή (και πάλι: πώς;)», άλλο να έχεις το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την Ελληνική Δικαιοσύνη να σού αρνούνται το δικαίωμα να μην παραλαμβάνεις καν αιτήματα ασύλου και εντελώς άλλο να λαμβάνεις εικόνα του σημερινού μεταναστευτικού προβλήματος δια χειλέων Καιρίδη. Την ίδια – ουσιαστική, κυρίως όμως γενναία για μέλος της κυβερνητικής πλειοψηφίας – στάση κράτησε ο Δημ. Καιρίδης και σε μετέπειτα τηλεοπτικά του περάσματα, όπως στο ΟΝΕ Channel (με τον αέρα, άλλωστε, του τηλεπανελίστα…).

Υπάρχει όμως και μια ακόμη στιγμή, που θα έπρεπε να την κρατήσει κανείς: ξεδιπλώνοντας ως κεντρικό θέμα της πολιτικής του πλατφόρμας το ΠΑΣΟΚ, σε προσπάθεια «ολικής επαναφοράς» και εν όψει ΔΕΘ το καυτό ζήτημα του δημογραφικού έδωσε το κεντρικό λόγο στον Τάσο Γιαννίτση. Ο οποίος μίλησε ευθέως για την «ιδεοληπτική και μυωπική μη-αντιμετώπιση του μεταναστευτικού».

Να σημειωθεί ότι ο Γιαννίτσης αναφέρθηκε σε σειρά παραγόντων που χτίζουν το δημογραφικό ως αυτάρεσκο αδιέξοδο: υπό την υπογεννητικότητα (που μεταφράζεται ήδη σε κλείσιμο 766 σχολείων σε μια χρονιά) μέχρι την εύκολη πλην διαβρωτική διέξοδο των εργασιών τύπου ντελίβερι ή εστίασης «σε περιστασιακές, παραοικονομικές και σημαντικά επικίνδυνες δραστηριότητες» για τους νέους, μαζί και με την άλλη διέξοδο, των ευκαιριών εργασίας στο εξωτερικό. Αυτό, δε, παράλληλα «με την γενικευμένη διαφθορά στον τρόπο λειτουργίας κοινωνίας και πολιτικής, απογοητεύει και απομακρύνει» τον νεότερο και πιο μορφωμένο πληθυσμό ο οποίος θέλει ένα επίπεδο αξιοπρέπειας. Έτσι λοιπόν, και καθώς σε όλα αυτά προστίθεται η προβληματική αντιμετώπιση «όσων μεταναστών και των παιδιών τους έχουν εγκατασταθεί και ενσωματωθεί εδώ και χρόνια στην Ελλάδα», δημιουργούνται αληθινά αυτοτραυματιστικές για οικονομία και κοινωνία συνθήκες.

Όμως, και ενώ το ΠΑΣΟΚ έφερε αυτό το ευρύτερο ζήτημα του δημογραφικού στο προσκήνιο – και μάλιστα στο πλαίσιο των εορτασμών της Ιδρυτικής Διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη, άρα ως κεντρικής σημασίας – στην προγραμματική ομιλία του ίδιου του Νίκου Ανδρουλάκη, που ακολούθησε την τοποθέτηση Γιαννίτση (αλλά και συζήτηση στρογγυλού τραπεζιού για το δημογραφικό), ενώ υπήρχαν προτάσεις για μέτρα αντιμετώπισης προς διάφορες κατευθύνσεις, οι αναφορές στο μεταναστευτικό υπήρξαν επιμελημένα απούσες.
Δείγμα των καιρών, και αυτό…