Δεν θα αλλάξει η σειρά τοποθετήσεων της Άνγκελας Μέρκελ κατά την παρουσία της στην Αθήνα τις επιλογές και προτιμήσεις των περισσότερων Ελλήνων όσον αφορά την εξέλιξη της εσωτερικής πολιτικής σκηνής. Έτσι όπως έχει πολωθεί το κλίμα, τα κύρια στοιχεία που οδηγούν τις αυριανές πολιτικές επιλογές παραμένουν αρνητικά: φόβος απώλειας της όποιας σταθερότητας έχει επιτευχθεί (όσο κι αν εμφανώς το καράβι κλυδωνίζεται), οργή και άρνηση να γίνουν ανεκτές οι συμπεριφορές του μαγικού κύκλου της εξουσίας, ανησυχία για το πού θα μας βγάλει το αύριο – το άμεσο μέλλον.

Όμως, τουλάχιστον, η κατάθεση Μέρκελ – με τον Αλέξη Παπαχελά να διαχειρίζεται αληθινά δημοσιογραφικά την συζήτηση: ερωτήσεις που θα ήθελε ο καθένας να θέσει, με την πρώην Καγκελάριο να τοποθετείται ευθέως και ουσιαστικά, ακόμη και με μια αίσθηση χιούμορ πλην με επίγνωση των βαριών στιγμών που σφράγισε η παρουσία της – άφησε πάνω στο τραπέζι μια σειρά από καταθέσεις. Για την Ελλάδα και την παραμονή της στην Ευρωζώνη (και, κυρίως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Για τις πολιτικές ηγεσίες της χώρας – Γιώργο Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά, Αλέξη Τσίπρα. Για την ίδια την Ευρώπη και τους μηχανισμούς της και τους σκοτεινούς χειρισμούς τους: λέγε με Σόιμπλε αλλά και το Γαλλικό δίδυμο Σαρκοζί-Τρισέ…

Για το πρώτο – την θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη – το χρήσιμο είναι να (ξανα)φανεί πόσες δυνάμεις στρατεύονταν στο Grexit από τον πυρήνα των Ευρωπαϊκών πραγμάτων: όχι μόνο με την τιμωρητική λογική, που κι αυτή δεν έλλειψε, ούτε καν με την λογική του δημοσιονομικού τοτέμ (που ζούμε αυτό τον καιρό την κατεδάφισή του στην ίδια την Γερμανία, των διαδόχων της εποχής Μέρκελ και Σόιμπλε), αλλά κυρίως με μια λογική εύκολης/μηχανιστικής λύσης και επιλογής αποδιοπομπαίου τράγου. «Προκειμένου να μην φανούν οι αδυναμίες αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης, συν η αναποτελεσματικότητα της παρακολούθησης της μη-εφαρμογής των κανόνων από τις Βρυξέλλες, ας πληρώσει ο πιο αδύναμος κρίκος – να συνεχίσουμε εμείς».

Για το δεύτερο – την αξιολόγηση των Ελληνικών ηγεσιών που έζησε – η Άνγκελα Μέρκελ κινήθηκε ανάμεσα στο σοκ της μπροστά στην αδυναμία ΓΑΠ να συνειδητοποιήσει τι συνέβαινε «τι του ερχόταν», την σχετική σιωπή της για Σαμαρά, και την εκτίμησή της απέναντι στην ειλικρίνεια Τσίπρα. Όσο κι αν υπήρξε και εδώ σοκ με την αναγγελία του δημοψηφίσματος: θεωρεί ότι ο Τσίπρας και δεν παραπλάνησε, αλλά και ότι δεν συνέδεσε το «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα με έξοδο από το ευρώ. Βέβαια… η Άνγκελα Μέρκελ δεν ψηφίζει στην Ελλάδα! Όμως, η καταγραφή του ότι «ο λαός ήταν μαζί του (με τον Τσίπρα) και στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015» θεωρώντας ότι «έκανε ό,τι μπορούσε», έχει ιδιαίτερη αξία ερχόμενη από την Καγκελάριο που έζησε όλη την Ελληνική κρίση.

Αλλά και η κατάθεση Μέρκελ για την ίδια την Ευρώπη ήταν ηχηρή «το 2011 έπρεπε να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας», δηλαδή το δικό της «whatever it takes» – που αξίζει να το συσχετίσει κανείς με την αποφασιστική στάση Ντραγκι –  τις ίδιες ημέρες ήταν κι αυτός στην Αθήνα, περιγράφοντας την Ευρώπη του αύριο σε δίδυμο με τον Ευ. Μυτιληναίο (της Eurometaux, όχι απλώς της METLEN…), με προσέλευση στην εποχή των επανεξοπλισμών – μαζί και με την αναγνώριση ότι τότε στην Ευρώπη/δηλαδή τις Βρυξέλλες, δεν υπήρχε καθαρή εικόνα για το πού αληθινά βρισκόταν η Ελληνική οικονομία. Πάντως απέφυγε να αναφερθεί σε Greek statistics.

Ίσως το πιο αφοπλιστικό και καταδικαστικό συνάμα να ήταν το «ήξερα ότι υπήρχαν ατασθαλίες, ακόμη και από Γερμανικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα» (ονόματα δεν λέμε , οικογένειες δεν θίγουμε!). Πράγμα που την οδήγησε στην διατύπωση: «δεν υπάρχουν Έλληνες ή Γερμανοί – υπάρχουν εργατικοί και οκνηροί παντού». Από το στόμα Καγκελαρίου που έχει – έστω – αφυπηρετήσει, δεν είναι ασήμαντο, αυτό…

Το αληθινό πολιτικό ερώτημα που θέτει πάντως η παρουσία της Άνγκελας Μέρκελ ΚΑΙ στην Αθήνα, είναι αν ζούμε ένα αληθινό comeback. Όχι βέβαια στον πολιτικό στάδιο μιας Γερμανίας που ούτως ή άλλως πηγαίνει αλλού. Αλλά σε μια δημόσια σφαίρα αναμέτρησης της Ευρώπης με τον εαυτό της – διότι αυτό είναι που συμβαίνει σήμερα. Κάτι σαν «επάνοδο εκ καθήκοντος» μιας πολιτικής προσωπικότητας η οποία είχε φθάσει μια στιγμή να – περίπου – καταγγέλλεται τόσο για την πλημμυρίδα μεταναστών/προσφύγων στην Κεντρική Ευρώπη (που έφερε την Ακροδεξιά στο κέντρο των πραγμάτων, την δε παραδοσιακή Χριστιανοδημοκρατία/Δεξιά όλο και πιο κοντά στην Ακροδεξιά), όσο και για την ενεργειακή διασύνδεση της Γερμανίας και όσων συνδέονταν με την παραγωγική δομή της με τους Ρωσικούς ενεργειακούς πόρους (μέχρις ότου έπεσε το ταβάνι με την εισβολή στην Ουκρανία).

Το ίδιο το βιβλίο της Μέρκελ, «Freiheit»/ «Ελευθερία», που υπήρξε η αφορμή της παρουσίας της στην Αθήνα και της συζήτησης/fireside chat με Αλέξη Παπαχελά, ξεκίνησε την Ευρωπαϊκή του διαδρομή στο γύρισμα του χρόνου – ακριβώς ως «απάντηση» στις Ευρωπαϊκές εξελίξεις. Και ήταν φανερό εξαρχής ότι η Μέρκελ ούτε απομνημονεύματα κατέθεσε, ούτε και ερχόταν απολογούμενη: αντιθέτως θέλησε να δηλώσει πολιτική παρουσία. 

Το γεγονός ότι αυτό κατέληξε να συμπίπτει με τις ημέρες όπου η – Γερμανίδα επίσης, την ξαπόστειλε στις Βρυξέλλες η ίδια η Μέρκελ σε μια από τις λιγότερο υπεύθυνες στιγμές της διαδρομής της! – Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν, ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βρίσκεται αντιμέτωπη με ψήφο μομφής ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου είναι κάτι που έχει την δική του σημασία. Όχι τόσο επειδή η μομφή αφορά την (θα λέγαμε, αν ήμασταν κομπλεξικοί) αρκούντως Βαλκανική/Ανατολίτικη μορφή διαχείρισης της εξουσίας με την ανταλλαγή μηνυμάτων με SMS με Μπουρλά για την προμήθεια (και τιμολόγηση) των εμβολίων της εποχής Covid-19 και την – ακόμη πιο σοκαριστική – διαγραφή των ενοχοποιητικών (τι άλλο;) μηνυμάτων με άρνηση των Βρυξελλών να παράσχουν στοιχεία! , αλλά επειδή η διαδικασία μομφής δεν θα προχωρήσει, πιθανότητα, γιατί; Ω, επειδή η Χριστιανοδημοκρατική πτέρυγα στο ΕυρωΚοινοβούλιο/EPP – με διαρροές, αλλά πόσες /ποιες; – βρίσκεται εν προκειμένω εγκαλούμενη από τα δεξιότερα (τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές/ΕCR), πλην όμως στην αμέσως επόμενη στροφή – εκείνη της υπαναχώρησης της από την περιβαλλοντική νομοθεσία – θα βρεθεί σε στενό εναγκαλισμό με τους ακροδεξιούς σχηματισμούς.

Και η μεγάλη Ιστορία και η μεσαία πολιτική έχουν τις δικές τους διαδρομές. (Α, ναι, επειδή κάπου στο βάθος βρίσκεται και η αντι-Ρωσική στράτευση της σημερινής Γερμανίας και Ευρώπης: την ημέρα παρουσίας Μέρκελ στην Αθήνα, ανακοινωνόταν η δίωρη τηλεφωνική συνάντηση Μακρόν-Πούτιν).