ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ – ΜΗΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΑΜΕ ΛΙΓΟ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ;
- 26.02.24 10:21
Δεν απέχει πάνω από δυο ώρες πτήσης η Ελλάδα από το πολεμικό μέτωπο στην Ουκρανία, όπου η διάσταση (2χρονης, ήδη) σύρραξης Δύσης-Ρωσίας εντείνεται: αναγνωρίζεται πλέον ευθέως ο χαρακτήρας αυτός, όσο ανεβαίνουν οι προτροπές/εκκλήσεις να αναλάβει η Ευρώπη/ΕΕ την ευθύνη της άμυνάς της με την προοπτική απομάκρυνσης των ΗΠΑ. Αντίστοιχα περιορισμένη η απόστασή μας από την συνεχιζόμενη φρίκη στην Λωρίδα της Γάζας λίγο περισσότερο από την Ερυθρά Θάλασσα από όπου επίσης αναγνωρίζεται ευθέως ότι η ανάφλεξη Μέσης Ανατολής βρίσκεται εν εξελίξει: να δούμε αν οι προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός στο Παρίσι, με συνέχιση στο Κατάρ, θα ανακόψουν την εξέλιξη αυτή.
Συνεπώς δεν είναι παράξενο, που η ματιά της Ελλάδας και των Ελλήνων – ηγετών και πολιτών : στην χώρα μας η απόσταση παραμένει μικρότερη απ’ ό,τι αλλού…– στρέφεται στην παρακολούθηση των μεγάλων γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων. Της σωστής πλευράς της ιστορίας, για παράδειγμα. Όμως…
Όμως χρήσιμο/απαραίτητο θα ήταν να δίνεται λίγο πιο συστηματική προσοχή και «στα δικά μας», όσο κι αν συγκριτικά φαντάζουν ασήμαντα. Και με «τα δικά μας» δεν εννοούμε μόνο την συνεχώς επανερχόμενη αμφιβολία για τις προοπτικές των ΕλληνοΤουρικών ή/και για την άμεσα συνδεόμενη με αυτές διάσταση των εξοπλιστικών προγραμμάτων όπως αυτά βρίσκονται σε ζωηρή εξέλιξη.
Εννοούμε, πρώτα-πρώτα την διάσταση της επέκτασης της ματιάς/της εμβέλειας της Τουρκίας γύρω από τον γεωγραφικό αλλά και το διεθνοπολιτικό χώρο της Ελλάδας του 2024. Δείτε για παράδειγμα πώς – την ώρα που Ελληνική φρεγάτα θα έφευγε για την Ερυθρά Θάλασσα ως κάτι περισσότερο από συμβολική συμμετοχή στην επιχείρηση «Prosperity Guardian» ή/και στις «Ασπίδες»/Shields», συμμετοχή που καθυστέρησε, καθώς η αντιβαλλιστική/antidrone ικανότητα της «ΥΔΡΑ» ξαναμελετήθηκε απέναντι στην ικανότητα προσβολής των Χούθι – η Άγκυρα πέτυχε (πάντως ανακοίνωσε), ευρύτατη διακρατική συμφωνία με την Σομαλία. Που της δίνει την δυνατότητα, με βάση Συμφωνία Ναυτικής Ασφάλειας, να προσφέρει (ή: να δείξει ότι προσφέρει) στην Δύση αμυντική ομπρέλα, μάλιστα με πρόσβαση σε βάσεις στο Κέρας της Αφρικής απέναντι από τον Κόλπο του Άντεν…
Ή δείτε, πάλι, το πώς η συνήθως παραγνωριζόμενη σχέση της Τουρκίας με την σπαρασσόμενη Λιβύη βρίσκεται πάλι σε εξέλιξη/αναβάθμιση με την χρήση του ΤουρκοΛιβυκού συμφώνου – το οποίο στην Ελλάδα έχουμε την τάση να θεωρούμε ότι έχει μπει στην γωνία επειδή…. το διακηρύσσουμε νομικά ανυπόστατο. Τώρα που η αναζήτηση υδρογονανθράκων από την Ελλάδα νοτιο-δυτικά της Κρήτης περνά σε νέα φάση, με Exxon Mobil/Helleniq Energy να προχωρούν μέχρι και με ερευνητική γεώτρηση στο κοντινό στόχαστρό τους, θα έχει αληθινά μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε πώς θα πορευθεί η ισορροπία σ’ αυτή την πλευρά της Μεσογείου.
Ατυχώς «χρειάζεται» να προστεθεί εδώ και η διάσταση της σταθερής αναβάθμισης των σχέσεων της Άγκυρας με τα Τίρανα. Όπου η μονοδρόμηση των δικών μας σχέσεων με την Αλβανία λόγω της υπόθεσης Φρ. Μπελέρη/Χειμάρρας κινδυνεύει να παραπέσει σε παγίδα «χειρισμού μέσω Βρυξελλών», με την επίκληση προβληματικότητας κράτους δικαίου/ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης κοκ. Πλην όμως η Κυβέρνηση Ράμα μόλις προχώρησε σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό «δώρο» προς κομβική χώρα της ΕΕ: στην Κυβέρνηση Μελόνι, της Ιταλίας. Με μια βαθύτατα προβληματική – θεμελιώδη δικαιώματα κλπ. – συμφωνία να φιλοξενήσει επί Αλβανικού εδάφους χιλιάδες αιτούντες άσυλο που φθάνουν στις Ιταλικές ακτές από την Μεσόγειο (ιδίως Λιβύη), βοηθά την Τζώρτζια Μελόνι να πορευθεί προς τις Ευρωεκλογές με τον ισχυρισμό ότι «περιόρισε την πίεση της λαθρομετανάστευσης». Οπότε η σχετική θέση της Αλβανίας στον ρεαλιστικό-μάλλον-παρά-ιδεαλιστικό κόσμο των Βρυξελλών θα βρεθεί ενισχυμένη: θυμηθείτε το.
Εν τω μεταξύ, πάντως, η Άγκυρα προχώρησε τις σχέσεις αμυντικής συνεργασίας με τα Τίρανα (συνεχίζεται η συζήτηση περί ναυτικής βάσης στην Αυλώνα), στα πλαίσια Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου με έξi συμφωνίες. με υποδοχή Ερντογάν στα Τίρανα με κανονιοβολισμούς κοκ. Δωρεά νοσοκομείου, επενδύσεις, περιβαλλοντική συνδρομή, συνεργασία στα ραδιοτηλεοπτικά: ο κατάλογος μακρότατος, αν και η πειστικότητα συζητήσιμη…
Δεν είναι στις προθέσεις μας να δώσουμε μιαν εικόνα υπερδραστήριας Τουρκίας που επιχειρεί «περικύκλωση» της Ελλάδας. Ωστόσο η τάση διεκδίκησης της προσοχής των μήντια από τις θέσεις της Ελλάδας «στα μεγάλα» είναι αρκετά μυωπική. (Νωπό παράδειγμα: θα δημιουργηθεί θέση Επιτρόπου Αμυντικών Θεμάτων στην νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή: όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί με τον Ντόναλντ Τουσκ προσέτρεξαν να στηρίξουν ανανέωση της θητείας φον ντερ Λάϊεν) τι σημαίνει η Ευρωπαϊκή δέσμευση για νέα έμφαση στην εξασφάλιση ίδιας αμυντικής ικανότητας αν αποβεί προβληματική η σχέση ΗΠΑ-ΝΑΤΟ;).