Πλησίστιοι, λοιπόν, κατευθυνόμαστε προς τις κάλπες των Ευρωεκλογών. Και από παντού – ειδικά από τα προπύργια του Ευρωπαϊσμού – συγκεντρώνεται υλικό που να στηρίζει την εικόνα εγγύτητας της ΕΕ προς τους πολίτες «της». Ώστε να διεκδικήσει την προσέλευση στις κάλπες…

Έτσι πριν ένα μήνα (20 Φεβρουαρίου), δημοσιοποιήθηκε – με εξαιρετικά περιορισμένο ενδιαφέρον – Έκθεση «Επιτροπής Σοφών» που είχε παραγγελθεί από την Επιτροπή φον ντερ Λάιεν για αναστοχασμό επί της πολιτικής συνοχής. Αναγκαίο, λέει, «προκειμένου να εξασφαλισθεί η επιβίωση της ΕΕ», κατά μια μάλλον υπερβολική διατύπωση. Διαβάστε λίγο:

«Συμπερασματικά, η συνοχή δεν αποτελεί μόνον παροδική μόδα ή στόχο πολιτικής. Αποτυπώνει θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ. Έχει ως αντικείμενο την εξασφάλιση ότι όλοι οι πολίτες της ΕΕ – όπου κι αν ζουν αυτοί – όχι μόνο θα ωφελούνται από την συλλογική ανάπτυξη και σταθερότητα, αλλά και ότι θα συμβάλλουν σε αυτήν. Η αξία της συνοχής έγκειται στην μετασχηματιστική της δύναμη και στην ικανότητά της να προωθεί μια αίσθηση κοινού ανήκειν, αλληλεγγύης και κοινού πεπρωμένου μεταξύ των διάφορων λαών και περιφερειών της ΕΕ. Η συνοχή αποτελεί την συγκολλητική ουσία που μας ενώνει, την ουσία εκείνη που δημιουργεί μια συμπεριληπτική Ευρώπη όπου κάθε πολίτης αισθάνεται ότι ανήκει και σχετίζεται με τους ευρύτερους φιλόδοξους στόχους [της ΕΕ]. Χωρίς την συνοχή, οι σύνδεσμοι του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος αρχίζουν να τρίζουν».

Δείτε, τώρα, πώς «τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται, τουλάχιστον σε επίπεδο περιγραφής». Στου Αλέκου Κρητικού το βιβλίο «Η Πολιτική Συνοχή της ΕΕ: η εξέλιξή της στις μεγάλες στιγμές της Ευρωπαϊκής ενοποίησης» (στα χρόνια Γρηγόρη Βάρφη κι εν συνεχεία στο Γραφείο Βάσως Παπανδρέου την παρακολούθησε να διαμορφώνεται ως πολιτική ή/και την έσπρωξε κι ο ίδιος) διαβάζουμε: «Μπορούμε όμως, σήμερα, που διανύουμε την έβδομη δεκαετία από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης, να ισχυρισθούμε ότι έχει επιτευχθεί η συνοχή της ευρύτερης Ενωμένης Ευρώπης, υπό ευρύτερη έννοια, ως δεσμού δηλαδή και συγκολλητικής ουσίας που συνδέει μεταξύ τους τα Κράτη-μέλη, τις Ευρωπαϊκές κοινωνίες, τους Ευρωπαίους πολίτες κάνοντάς τους να αισθάνονται ότι ανήκουν σ’ ένα σύνολο με κοινές αξίες, κοινά συμφέροντα και κοινούς στόχους; Ότι η επί δεκαετίες ενίσχυσή της, εκτός από αναγκαία, αποτελεί και ικανή συνθήκη για την επίτευξής της;».

Μετά την περιγραφή, μια απάντηση, ευγενικά αρνητική: «Αν κρίνουμε από τα φαινόμενα που ταλαιπώρησαν και συνεχίζουν να ταλαιπωρούν την ΕΕ (Brexit, άνοδος λαϊκισμού, αυταρχισμού και ακροδεξιάς, παραβίαση αρχών του κράτους δικαίου [ωχ! αυτό δικό μας], εκλογή θιασωτών της «ανελεύθερης» δημοκρατίας, αντιδιαμετρικές θέσεις στην αντιμετώπιση του προσφυγικού/μεταναστευτικού [πάλινώχ!] κλπ. , η απάντηση δύσκολα θα ήταν θετική».

Οπότε; Οπότε η έλξη της Ευρωκάλπης θα χρειαστεί να αποδειχθεί προεχόντως ιδεολογική (η Ευρώπη ως όνειρο), ή πάλι ως απόκρουση του φόβου/της ανησυχίας μάλλον, παρά ως αποτύπωση ενός κοινού ανήκειν, που επεδίωκε η πολιτική συνοχή.